خبرگزاری مهر - گروه استانها: یکی از بزرگترین تحولاتی که در قرن اخیر شاهد آن هستیم، تغییری است که درشیوه آموزش رخ داده و آن همگام شدن علم روز با فناوری‌های نوین است و به نظر می‌رسد تغییرات زیادی در نحوه آموزش در مدارس شکل گرفته است، که فرایند تدریس را شیرین می‌کند و بر جذابیت آموزش می‌افزاید و در این راستا می‌توان به هوشمندسازی مدارس اشاره کرد؛ همچنین ترکیب هوشمندسازی با دیگر امکانات آموزشی و شیوه‌های نوین بر حس تمایل به فراگیری افزوده است و همه این‌ها دست به دست هم داده‌اند تا توانمندی‌های بشری هر روز رو به ارتقا باشند.
در این بین استفاده از این پتانسیل‌ها و امکانات در مدارس، بسته به منطقه و محل متفاوت است، در برخی مدارس این امکانات را می‌توان در حد اعلا یافت و در برخی مدارس حداقل آن را. اما آنچه دارای اهمیت است و باید بیشتر به آن پرداخت وجود برخی مدارس است که از حداقل‌ها هم محروم‌اند به صورتیکه شاید اطلاق نام مدرسه نیز مناسب این مکان‌ها نباشد زیرا دانش‌آموزان در این مجموعه‌ها فاقد امکانات لازم و کافی هستند. برای بررسی بیشتر به یکی از این مدارس در حاشیه شهر مشهد رفتم.
وقتی در کوچه و خیابان‌های حاشیه شهر قدم میزنی رنگ و بوی محرومیت را به وضوح احساس می کنی اینجا خیابان طبرسی جزئی از محدوده شهری مشهد است. به دنبال آدرس مدرسه کوچه پس کوچه‌های خاکی و به دور از مظاهر شهر را پشت سر گذاشتم.وقتی در کوچه و خیابان‌های حاشیه شهر قدم می زنی رنگ و بوی محرومیت را به وضوح احساس می کنی. با وجود اینکه این مناطق از محله‌های شهر به‌حساب می‌آیند و راهی زیاد با مرکز شهر فاصله ندارند اما بسیاری کمبودها را می‌توان اینجا به چشم دید. کوچه‌هایی که با خانه‌هایی هر یک به شکلی ساخته شده نماد معماری حاشیه را بوجود آورده‌اند.
پرده‌هایی که جایگزین درب ورودی شده‌اند، محرومیت را یادآوری می‌کنند. کودکانی که با هر سن و هر جنسیتی در کوچه‌ها در حال بازی کردن هستند و برخی از مادران روی سکوهای مقابل منازل خود در حال نظاره کردن بازیگوشی‌های کودکانه فرزندان خود هستند. به سراغ یکی از این مادران رفتم و جویای مدرسه‌ای در این منطقه شدم. با سوال من از این مادر گویا عقده ای چند ساله در او سر باز کرد و با حالتی اندوهگین به سوال من اینگونه جواب داد که: مدرسه که نه باید بگویم زمین خالی بی‌صاحب!
نگاهی به یکی از محروم ترین مدارس حاشیه مشهد
جوابش برایم جالب و به نوعی نامفهوم بود؛ از او خواستم تا علت اینگونه توصیفش را بگوید و او گفت: سال هاست که فرزندانمان در جایی که هیچ شباهتی به مدرسه ندارد، درس می‌خوانند. در زمین خالی‌ای که در این منطقه وجود داشت به همت چند تن از خیرین کانکسی فراهم شد تا فرزندانمان برای تحصیل از آن ستفاده کنند.
این مادر ادامه داد: هیچ گونه لوازم و امکانات آموزشی اینجا وجود ندارد و فرزندانمان با هیچ اینجا درس می‌خوانند. در فضایی که بیش از ۱۰۰ نفر دانش آموز نمی‌توانند درس بخوانند باید بیش از ۲۵۰ نفر را ثبت نام کنند.
با شنیدن حرف‌های این مادر بیشتر کنجکاو شده تا مدرسه این منطقه را ببینم از این رو با پرس و جو از چند کودک که بازیگوشی شان را با لاستیک کهنه یک موتور به رخم می‌کشیدند آدرس مدرسه را یافتم، از نوع پاسخشان متوجه می‌شوم که دانش آموزان همان مدرسه هستند و الان زنگ تفریحشان است که در اطراف مدرسه سپری می‌شود.
در گوشه دیگر حیات کانکسی قرار داشت که برای پذیرش دانش‌آموز بیشتر از آن استفاده می‌شدبه مدرسه می رسم؛ درب آهنی و کهنه‌اش حس خستگی را منتقل می‌کند. وارد مدرسه می‌شوم؛ حیاط اینجا بیشتر شبیه به حیاط قدیمی خانه مادر بزرگ است تا یک مدرسه!!! چند اتاق کوچک که البته سعی شده زیباسازی شود، در گوشه دیگر حیات کانکسی قرار داشت که برای پذیرش دانش‌آموز بیشتر از آن استفاده می‌شد. در گوشه دیگر از دیوار هم سرویس بهداشتی بود که فاقد هرگونه گزینه بهداشتی بود و بوی بسیار نامناسبی محیط این مدرسه را فرا گرفته بود.
و داخل کلاس ها با وضعیتی دور از انتظار؛ اینجا گویا محلی است برای آموزش در شرایط سخت نه از وسیله گرمازا خبری هست نه وایت بردی و نه حتی تخته سیاهی که بتوان چهار کلام را کنار هم روی آن نوشت! میز تحریر و میز صندلی که جای خود دارد؛ نه استانداردی برای مقاطع سنی و نه نُرمی که بتوان با تکیه بر آن با نفس معلم بر گرمای وجود افزود. با این همه آنچه برایم جالب به نظر می‌رسد این است که با تمام محرومیت‌ها و نبود امکانات اینجا چراغ آموزش و یادگیری روشن است.
با معلمی که آستین‌های لباسش همرنگ گچی شده که در دست دارد، گفتگویی کردم و از کمبودها پرسیدم. در لابه لای درد دل هایش برسابقه زیاد و تجربیات خود تاکید داشت و اینکه با عشق کار می‌کند و تا الان محدودیت‌های زیادی در کار و زندگی داشته. از مدرسه می‌پرسم و محرومیت در امکانات! البته پاسخ‌هایی با احتیاط می‌دهد. تمام حرفش این است که اینجا نه می‌شود روی اعتبارات حساب کرد نه کمک اولیا و خانواده‌های دانش‌آموزان!
تمام دغدغه ما این است که کسی ترک تحصیل نکند
می‌گوید: اینجا فقط دغدغه‌مان این است که کسی ترک تحصیل نکند. تمام نگرانی‌مان اینست که بچه‌ها از درس و مشقشان نمانند و بعد اگر فرصتی بماند باید برویم سر وقت آسیب‌های اجتماعی‌ای که متوجه دانش‌آموزان است.
نکته جالبی که توجه مرا بیشتر به خود جلب کرد، وجود تعدادی از خیرین در این مدرسه بودند که برای حمایت از دانش آموزان، دست‌به‌کار شده و با اندک سرمایه و هزینه شخصی، تلاش به ایجاد حداقل امکانات آموزشی برای این دانش‌آموزان کرده تا انگیزه تحصیل را در آنان افزایش دهند و شرایطی هرچند محدود برای رفاه آن‌ها به وجود آورند.
به کنار علیرضا قرایی، نماینده کارگروه خیرین جمعیت سازندگان مناطق مختلف مشهد رفته و با او به گفتگو نشستم.
قرایی در بیان هدف ایجاد جمعیت خیرین سازندگان مناطق مختلف مشهد اظهار کرد: بنا به درخواست برخی از خیرین و سازندگان مشهد که قصد انسجام و هدفمندسازی فعالیت‌های خیرخواهانه خود را داشته، تعدادی از سازندگان دورهم جمع شده و این جمعیت تشکیل شد.
وی افزود: این کارگروه یک جمعیت مردم‌نهاد و بدون هیچ حمایت دولتی است و با حضور حدود هزار نفر از سازندگان مشهد فعالیت می‌کند؛ سه سال پیش این افراد در کنار هم جمع شده و اقدامات اولیه برای انجام فعالیت‌های خود را مهیا کردند اما از دو سال قبل به‌صورت رسمی درصحنه مشهد شروع به کار کردند.
گاهی تماس‌ها از جانب خانواده‌ها و حتی نیروهای انتظامی و قضایی حاصل می‌شد که این افراد برای امرار معاش و سپری کردن زندگی خود مجبور به اقدامات متخلفانه شده‌اندنماینده کارگروه خیرین جمعیت سازندگان مناطق مشهد با اشاره به رکود حاکم بر بازار مسکن، گفت: با توجه با اینکه ساخت و ساز در حد بسیاری کاهش یافته و پروژه‌های جدید کمی آغاز به کارکرده، بیکاری مشخص و بسیاری در این صنف به وجود آمده که مهندس، سازنده، نیروهای متخصص و کارگران را تحت تأثیر خود قرار داده است.
وی اضافه کرد: ازآنجایی‌که بسیاری از کارگران ساختمانی در مناطق حاشیه مشهد سکونت دارند، شرایط اقتصادی بسیار سختی در این نواحی شاهد هستیم؛ در پی بیکاری این نیروها تماس‌های بسیاری از جانب این افراد با کارگروه گرفته می‌شد. ابتدا تماس از طرف کارگران برای به‌کارگیری آن‌ها در پروژه‌ها بود که باوجود نبود کارهای جدید کم‌کم این تماس‌ها به مطرح کردن مشکلات مالی مبنی بر سختی شرایط زندگی آن‌ها ختم شد.
قرایی بابیان اینکه بیکاری حاکم، برخی از این افراد را مجبور به ایجاد ناهنجاری‌های اجتماعی کرده است، گفت: گاهی تماس‌ها از جانب خانواده‌ها و حتی نیروهای انتظامی و قضایی نیز حاصل می‌شد که این افراد برای امرار معاش و سپری کردن زندگی خود مجبور به اقدامات متخلفانه شده‌اند.
راه‌اندازی صندوق خیریه جهت اعطای تسهیلات درمانی و آموزشی
وی گفت: ازآنجایی‌که این کارگروه توان مرتفع کردن تمام مشکلات آن‌ها را نداشت، تصمیم بر این گرفته شد که برای رفع مشکلات حداقلی این خانواده‌ها از قبیل هزینه‌های درمانی و آموزشی اقداماتی صورت بپذیرد.
نماینده کارگروه خیرین جمعیت سازندگان مناطق مشهد ادامه داد: برای محقق شدن این امر پیشنهاد داده شد، صندوقی در نظر گرفته شود تا با جمع‌آوری مبالغ اهدایی اعضا هرچند کم، قدمی مؤثر برداشته شود؛ با جمع شدن مبلغ اندکی به بیمارستان تخصصی کودکان دکتر شیخ مشهد مراجعه شد تا هزینه درمان برخی از کودکان نیازمند تأمین شود.
وی در بیان فعالیت‌های خیرخواهانه موسسه محک، گفت: پس از مراجعه به بیمارستان دکتر شیخ و اعلام آمادگی برای کمک، بخش مالی بیمارستان اعلام کرد که تمام کودکان نیازمند این بیمارستان تا سن ۱۴ سالگی تحت حمایت موسسه محک هستند و در صورت تمایل به پوشش باید به بیمارستان امید که ویژه بیماران سرطانی بالای این سن هستند مراجعه کنیم.
قرایی اضافه کرد: لذا ازاین‌رو به بیمارستان امید مراجعه شد و کمک‌های اندک کارگروه به‌حساب بیمارستان پرداخت شد؛ پس‌ازاین در جلسه جمعیت این بحث مطرح شد که این افراد پس از مرخص شدن از بیمارستان چه شرایطی را دارند و فرزندان آنان آیا از شرایط تحصیلی مناسبی برخوردار هستند یا نه؟
وی ادامه داد: پیشنهادی مطرح شد تا بسته نیازهای اولیه زندگی برای خانواده‌های این افراد تهیه و در اختیار آن‌ها قرار گیرد؛ ازاین‌رو با مدیران مدارس این مناطق هماهنگی‌هایی صورت گرفت تا فهرستی از خانواده‌هایی که بیشترین حد نیاز را دارند به این جمعیت معرفی کنند.
تحصیل ۲۵۰ دانش‌آموز در مدرسه‌ای با ظرفیت ۱۲۰ نفر
نماینده کارگروه خیرین جمعیت سازندگان مناطق مشهد افزود: پس از شناسایی این افراد، بن‌هایی برای تهیه اقلامی مانند برنج، شکر، روغن و مرغ در اختیار خانواده‌ها قرار گرفت.
وی با بیان اینکه با آغاز سال تحصیلی نوع فعالیت آن‌ها نیز دچار تغییراتی شد، اظهار کرد: در این زمان، حوزه آموزش کودکان خانواده‌های محروم نیز باید تحت پوشش قرار می‌گرفت. و با توجه به رشد روز به روز حاشیه مشهد و کمبود شرایط آموزشی در این مناطق این امر در اولویت‌های کاری این جمعیت قرار گرفت.
فضای آموزشی حاشیه شهر حتی دارای حداقل امکانات آموزشی نیز نیست مدرسه‌ای با ظرفیت ۱۲۰ نفر، پذیرای تعداد ۲۵۰ دانش‌آموز برای تحصیل است
قرایی خاطرنشان کرد: فضای آموزشی حاشیه شهر حتی دارای حداقل امکانات آموزشی نیز نیست. مدرسه‌ای با ظرفیت ۱۲۰ نفر، پذیرای تعداد ۲۵۰ دانش‌آموز برای تحصیل است. گاهی شاهدیم که کلاس‌های درس در کانکس‌هایی بدون هیچ امکانات گرمایشی و سرمایشی برگزار می‌شود. ما در مراجعه به برخی از این مدارس با دانش‌آموزانی مواجه شدیم که حتی توان تهیه لباس مناسب برای شرکت در کلاس‌های درس را ندارند و ازاین‌رو اقداماتی صورت پذیرفت تا اینگونه افراد شناسایی‌شده و تحت حمایت قرار گیرند.
وی افزود: اکنون حدود ۱۲۰ نفر از دانش‌آموزان یک مدرسه در این مناطق تحت حمایت و پوشش خیرین هستند و برنامه‌هایی از قبیل صبحانه و میوه برای میان وعده آن‌ها نیز در نظر گرفته شده است.
قرایی گفت: در ابتدای سال تحصیلی مقدمات و ملزومات آغاز تحصیل در قالب هدایایی برای این دانش‌آموزان تهیه شد و در روز اول مهر این لوازم‌التحریر در اختیار آن‌ها قرار گرفت.
وی بابیان کمبود امکانات این جمعیت گفت: در بهترین حالت توان رسیدگی به یک و یا دو مدرسه را داریم اما متأسفانه شاهد حضور جمعیت بیشتری از محرومان در این مناطق هستیم که نیاز به حمایت دارند.
وجود دانش آموزان محروم و مدارس کم برخوردار و گاه غیر برخوردار، این مهم را در شهر مشهد یادآوری می کند که با وجود تمام اقدامات انجام شده اما هنوز هم مسئولان این شهر باید برای محرومیت زدایی در حاشیه این شهر سرمایه گذاری و توجه جدی انجام دهند.
نظر شما