" كودكانه سرايي " با بچه گانه شعرگفتن تفاوت دارد / گزارش مهر از نخستين جشنواره شعر كودك در اصفهان

به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، هيئت  داوران اين جشنواره متشكل از حسين فرخ مهر ( نويسنده و پژوهشگر ) ، سيد احمد ميرزاده ( شاعر و منتقد ادبي ) و احمد خدادوست ( شاعر كودكان ) طي بيانيه اي برگزيدگان نهايي را معرفي كرد .

دربيانيه هيئت داوران نخستين جشنواره شعركودك ، ضرورت توجه شاعران كودك و نوجوان به كليه صنايع ادبي و عناصر شعري و اجتناب از سطحي گرايي و مبتذل نويسي براي اين گروه سني مورد تاكيد قرار گرفته است .

بر اساس آراء سه داور جشنواره ، غلامرضا بكتاش از ملاير ، به عنوان نفر برگزيده ( اول ) درشعر كودك ، و مهدي مرادي از اهواز به عنوان نفر برگزيده ( اول ) در شعرنوجوان معرفي و تقدير شدند .

زهرا كلاته نيز از يزد در شعر كودك رتبه دوم را به دست آورد و مريم تيكني ازاصفهان نيز رتبه سوم را درهمين رشته به دست آورد  .

همچنين كبري بابايي از تهران درشعر نوجوان رتبه دوم را كسب كرد ، داوران جشنواره هيچ شاعري را شايسته احراز رتبه سوم در شعرنوجوان تشخيص ندادند .

همچنين در اين جشنواره ، سيد محمد تقي درب اماميه و علي مظاهري به عنوان مدرسان ادبيات كودك و كتابداري و شاعراني كه براي بچه ها هم شعر گفته اند مورد تجليل قرار گرفتند .


ما در حال دور شدن از بچه ها هستيم / بيوك ملكي و قيصر امين پور را در دهه هفتاد از دست داديم

جمال الدين اكرمي - نويسنده و عضو شوراي كتاب كودك ، گفت : چرا نبايد از " شعر كودك " براي مفاهيم دلخواه خودمان استفاده كنيم ؟ ما در حال دور شدن از بچه ها و دنياي آنان هستيم .
به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، اين نويسنده كه درنخستين جشنواره شعركودك دراصفهان سخن مي گفت ،  با بيان اين مطلب افزود : محمود كيانوش در دوره اي تلاش كرد ساختار تازه اي در شعر كودكان به وجود بياورد ، دوران پس از انقلاب در شعر كودك پيش رفتيم و شعر كودك به يك حرفه تبديل گشت .

وي كه در گروه شعر شوراي كتاب كودك عضويت دارد ، يادآور شد : دهه شصت در شعر كودك و نوجوان ما سرشار از تازگي بود و افرادي چون شكوه قاسم نيا ، افسانه شعبان نژاد ، اسدالله شعباني و ... توانسيند آثاري در اين حوزه عرضه كنند ، اين دوره اما چندان دوام نياورد و در دهه هفتاد اين افراد به پايان رسيدند ، چنان كه در دهه هاي اخير - هفتاد و هشتاد - ما چهره هايي را در شعر كودك كاملا از دست داديم .

جمال الدين اكرمي با اشاره به شعر " باز باران " گلچين گيلاني " كه در سال 1323 سروده شده ، اما هنوز هم براي مخاطب جذابيت دارد ، تصريح كرد : در دهه هفتاد ، شاهد سفارش نويسي شاعران كودك و نوجوان بوديم و چهره هاي مطرح شعر كودك ، ديگر آثار خلاقه را كنار گذاشته و به سفارش نويسي سرگرم شدند ، اين نگراني هنوز هم وجود دارد كه شعر كودك و نوجوان ما درورطه سفارش نويسي درجا بزند ، البته هنوز هم در لابلاي آثاري كه ارائه مي شود ، شعرهاي قشنگي وجود دارد .

عضو شوراي كتاب كودك كه به نمايندگي از اين شورا در جشنواره شعر كودك در اصفهان حضور يافته بود ، اظهار داشت : دهه هفتاد مشخصا بيوك ملكي ، قيصر امين پور و آتوسا صالحي را در شعر كودك و نوجوان از دست داديم و احساس زنده بودن و نشاط را ديگر در آثار اين افراد نديديم . در حالي كه وقتي " پريا " ي احمد شاملو و يا " علي كوچولو " ي فروغ فرخزاد را مي خوانيم ، اين آثار را پرطراوت و در قرابت با يكديگر مي بينيم .

اكرمي كه به عنوان اولين سخنران در نخستين روز برگزاري جشنواره شعر كودك و در جمع حاضران سخن مي گفت ، خاطرنشان كرد : من از حضور سياست در عرصه شعر كودك و نوجوان به هر دليل گله مي كنم ،  توران ميرهادي هم نظريه اي دارد مبني بر اينكه " شعر نوجوان " ما به افول رسيده است ، اما شعر كودك ، هنوز اوج هاي خودش را دارد ، راستي چرا وقتي كه نزد نوجوانان از " شعر " سخن مي گوئيم ، حرف " سهراب سپهري " و " مهدي اخوان ثالث " بايد به وسط بيايد ؟ يا مگر چه جاوديي در شعر شاعراني چون : " شل سيلورستاين " وجود دارد كه در شعر شاعران كودك و نوجوان ما نيست ؟!


نقض حقوق كودكان در آموزش و پرورش پايان يافته است / بچه ها برخي از شاعران و تصويرگران كتاب كودك را پس زده اند

اسدالله شعباني - شاعر و عضو شوراي انتشارات كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان ، گفت : برخي از ما صرفا " زبان بچه گانه " را در ادبيات به كار برده ايم ، در تصويرگري كتاب كودك هم اين خطا را مرتكب شده ايم ، برخي از تصويرگران ما حتي جايزه هاي جهاني هم گرفته اند ، اما بچه ها آنان را پس زده اند و آز آثار آنان خوششان نيامده است .

به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، اين شاعر كودكان كه درنخستين جشنواره شعركودك دراصفهان سخن مي گفت ،  با بيان اين مطلب افزود : كودكان ما حق دارند شعر و نقاشي محض خودشان را داشته باشند ؛ نه اينكه ما فقط با نگاه آموزشي و دستوري برايشان بنويسيم و تصويرگري كنيم .

وي كه در گروه شعر شوراي انتشارات كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان حضور دارد ، يادآور شد : تا به حال ، نامه هاي زيادي در اعتراض به محتواي كتابهاي درسي و شعرهاي سخيفي كه براي بچه ها در كتابهاي درسي چاپ مي شد براي مسئولان آموزش و پرورش نوشته ام تا اينكه بالاخره قبول كردند شعرهاي مناسب وارد كتابهاي درسي شود ، پيشتر به اين موضوع اهميت نمي دادند و اين دقيقا نقض حقوق كودكان بود .

اسدالله شعباني با اشاره به اينكه احمد شاملو و فروغ فرخزاد شاعر كودكان نبودند ، اما گاهي برخي اشعارشان فضاي كودكانه به خود گرفت ، يادآور شد : كودكانه سرايي با بچه گانه شعرگفتن ، تفاوت هاي زيادي دارد و بچه ها خودشان اين نكته را تشخيص مي دهند ، متاسفانه نگاهي فئودالي در همه ما وجود دارد و آن اين است كه هنوز نتوانشته ايم در جامعه خودمان كودكان را به رسميت بشناسيم .

عضو شوراي شعر انتشارات كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان كه به نمايندگي از كانون پرورش درجشنواره سراسري شعر كودك در اصفهان حضور يافته بود ، اظهار داشت : چرا شعر كودك در جامعه ما جايگاه خوبي ندارد ؟ يكي از عوامل بازدارنده شعر كودك ، نگاه عوامانه است ، خانواده ها از تشخيص كتابهاي خوب ، عاجزند ، ناشران نيز به چاپ هر كتاب سطحي ، بي مايه و مبتذلي تن مي دهند ، زيرا متاسفانه مردم ما تلقي ابتدايي و ناچيزي از كتاب كودك دارند ، خانواده هاي ما بايد بپذيرند كه همه چيز " ياددادن " نيست ، شعري كه بخواهد صرفا آموزش بدهد ، ديگر شعر نيست ، چرا كه نياز نيست در شعر كودك ، به آموزش مستقيم بپردازيم . 

اسدالله شعباني كه به عنوان دومين سخنران در دومين روز برگزاري جشنواره شعر كودك و در جمع حاضران سخن مي گفت ، خاطرنشان كرد : پيوندهاي آوايي و پيوندهاي معنايي از مسائل مهمي است كه بايد مورد عنايت شاعر كودكان باشد ، شعري كه ادبيت داشته باشد و از دنياي بچه ها بهره بگيرد ، مطمئن باشيد كه مورد استقبال بچه ها نيز قرار خواهد گرفت .

اين شاعر تصريح كرد : من تا امروز 400 كتاب چاپ كرده ام ، اما الان اگر قرار به تجديد چاپ باشد ، ديگر بخشي از آنها را چاپ نمي كنم چون ممكن است مورد توجه بچه ها قرار نگيرند ، شاعر كودك نبايد بي اعتنا به خواسته ها و نيازهاي كودكان شعر بگويد و فقط در فكر درونمايه ها و زيبايي شناسي ادبي باشد ، زيرا ايجاد تبادل بين سرگرم كنندگي و ادبيت در شعر كودك ، مسئله اي بسيار ظريف و مهم است .

شعباني اظهار داشت : اگر حرفمان را با ريتمي دل انگيز و آهنگي خوش به بچه ها بزنيم ، حرفمان تاثيرگذارتر است ، زيرا با بچه ها پيوند برقرار مي كند ، البته در اين ميان ، سوء استفاده تجاري هم مي شود و آثاري آهنگين ، اما مبتذل و بازاري توليد و منتشر مي شود .

وي با بيان اينكه مرحوم عباس يميني شريف شاعري بود كه يك عمر براي بچه ها شعر سرود ، گفت : در آثار يميني شريف ، رنگ و بوي ادبيت به چشم نمي خورد اما پيوندهاي آگاهي و توجه به دنياي كودكان در آثارش ديده مي شود ، زماني با شعري مواجه هستيم كه گيرايي لازم را ندارد اما با توجه به زيبايي شناسي شعر ، قابل قبول است ، لكن بچه ها آن را پس مي زنند .