خبرگزاری مهر ـ گروه استان ها: شهرستان سبزوار از قدیم تاکنون به عنوان یکی از ارکان مهم تجارت در خاورمیانه محسوب می شود؛ قرار گرفتن این شهر در مسیر جاده ابریشم، سبب اسکان تجار زیادی در این منطقه شده است.
بزرگترین تجار و بازرگانان در این خطه از کشور پرورش یافته‌اند، بطوریکه سبزوار تعیین‌کننده قیمت جهانی برخی اقلام از جمله زیره و تخمه ژاپنی است زیرا همیشه مرغوب‌ترین محصولات از این شهر صادر می‌شود و سبزوار را به شاهراه تجارت جهان بدل کرده است.
اما حال این روزهای تجارت سبزوار خوب نیست؛ شهری که از دامن آن تجار و بازرگانان مهمی چون امین التجار مشهدی، اسکویی، الداغی، متولی، علوی، فتاحی، مخبری، حسینی‌زاده، فروغی، واسعی و تیماچی برخاسته، امروز در رکود به سر می‌برد بطوریکه به گفته رئیس اتحادیه بازرگانان و کاروانسراداران شهرستان طی سال‌های گذشته ۱۴۷ جواز توسط تجار این شهر باطل شده است.
به بهانه شناخت بیشتر پیشنه تاریخی و تجاری شهر سبزوار و خبر ایجاد شهرک تجاری در این شهر و نیز بررسی دلایل رکود اقتصادی سبزوار با محمد عبدالله زاده ثانی، کارشناس میراث فرهنگی سبزوار، فخرالدین فتاحی، رئیس اتحادیه بازرگانان و کاروانسراداران سبزوار و علی امید بخش رئیس اداره صنعت، معدن تجارت این شهرستان به گفتگو نشستیم.
محمد عبدالله زاده ثانی، کارشناس میراث فرهنگی سبزوار در رابطه با پیشینه تاریخی این شهر، اظهار کرد: سبزوار در مسیر «راه بودا» قرار گرفته است و همین امر سبب شده تا این مسیر بیشتر به یک راه زیارتی تبدیل شود تا اینکه در سال ۱۹۷۷ این راه توسط یک آلمانی به «راه ابریشم» تغییر نام یافت.
قرار گرفتن این شهر در مسیر ۸ هزار کیلومتری جاده ابریشم سبب شده تا سبزوار به یک شهر مهاجر پذیر تجاری تبدیل شود کارشناس میراث فرهنگی سبزوار افزود: قرار گرفتن این شهر در مسیر هشت هزار کیلومتری جاده ابریشم و عبور و مرور هزاران بازرگان و تاجر از این راه، سبب شده تا سبزوار به یک شهر مهاجر پذیر تجاری تبدیل شود و نیز بزرگترین بازرگانان از جمله امین‌التجار مشهدی، اسکویی‌ها و یزدی‌ها به این شهر مهاجرت کنند.
وی با بیان اینکه در فهرست آثار ملی تعداد ۱۱ سرای تاریخی و پنج کاروانسرا ثبت شده متعلق به سبزوار است، گفت: با توجه به سازه‌های معماری در این شهر اولین بانک و تجارت‌خانه توسط «توماس تومانیان» ایجاد شد و در پی آن ۷۲ سرای تجاری دیگر ساخته شد و محل رفت و آمد تاجران از شهرها و کشورهای مختلف گردید.
عبدالله زاده ثانی ادامه داد: فراهم شدن امکانات اقامتی برای تسهیل در تردد بازرگانان از قبیل احداث ۲۰۰ آب انبار، حدود ۵۰ یخچال و کاروانسراها، موجب ترغیب تجار برای استفاده از موقعیت تجاری این شهر در گذشته بوده است.
تنها ۳ نفر از ۱۵۰ تاجر متبحر سبزوار فعال هستند
رئیس اتحادیه بازرگانان و کاروانسراداران سبزوار، با بیان اینکه عدم حمایت سبب سرخوردگی تجار و بازرگانان شهرستان شده است، گفت: در پی این موضوع ۹۷ درصد تجار این شهر جواز فعالیت خود را ابطال کرده‌اند و یا تغییر شغل داده‌اند و عده‌ای از آن‌ها نیز با مهاجرت از سبزوار در نقطه دیگر از کشور فعالیت اقتصادی خود را ادامه می‌دهند.
فخرالدین فتاحی ادامه داد: متاسفانه عواملی چون عدم مدیریت صحیح، بی‌ثباتی بازار، نبود شم اقتصادی، ضعف در حمایت از سرمایه‌گذار، به روز نبودن اطلاعات اقتصادی و تجاری سبب شد تا امروز از تعداد ۱۵۰ تاجر متبحر فقط سه نفر فعال باشند.
فتاحی ادامه داد: همچنین دخالت‌های جهاد کشاورزی در بحث خرید و فروش محصولات کشاورزی باعث متضرر شدن تجار شده است. شعار جهاد حمایت از کشاورز و قطع دست دلال و واسطه است اما رقم خرید محصولات کشاورزی از جمله گندم، جو، پنبه و تخم هندوانه در شرایط فعلی توسط تجار بسیار بالاتر از جهاد است.
وی با اشاره به اینکه بازرگانان بالاترین رقم مالیات و عوارض صنفی را پرداخت می‌کنند، اظهار کرد: عدم حمایت از این حرفه صد ساله تجار را نسبت به ادامه کار دلسرد کرده و و آن‌ها ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در بانک قرار دهند و یا در شهرهای اقماری و هم‌جوار سبزوار اقدام به تاسیس کارخانه کنند.
رئیس اتحادیه بازرگانان و کاروانسراداران سبزوار با تاکید بر اینکه ۹۹ درصد بازار تجارت سبزوار رونق گذشته خود را از دست داده است، تصریح کرد: شهری که تعیین کننده قیمت جهانی زیره و صادر کننده محصولاتی چون زیره سبز، تخمه ژاپنی، پنبه، خشکبار، پشم و کرک به کشورهای عمارات، عربستان، عراق، کویت بود، هیچ معامله خرید و فروش محصول در آن انجام نمی‌شود و رکود بدنه آن را فرا گرفته و معمولاً محصولات در گوشه کاروانسراها نابود می‌شوند.
شهرک تجاری در سبزوار ایجاد می‌شود
در حالیکه رئیس اتحادیه بازرگانان از رکود بازار تجارت سخن می‌گوید اما رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت سبزوار از ایجاد شهرک تجاری در سبزوار خبر می‌دهد:
علی امید بخش، رئیس اداره صنعت، معدن تجارت سبزوار با بیان اینکه سبزوار از دیرباز به عنوان یک شهر تجاری مطرح بوده، اظهار کرد: حرفه تجارت ریشه صد ساله در این دیار دارد، متاسفانه این حرفه مهم به صورت کاملا سنتی در شهرستان اداره می‌شود و علت آن نیز انتقال نسل به نسل این حرفه بوده و تاجران ما به سمت علمی کارکردن و شیوه‌های نوین تجارت پیش نرفته‌اند.
وی به نقش مهم دانشگاه‌ها و آموزش عالی در تغییر و تحول حوزه تجارت شهرستان اشاره کرد و افزود: مراکز علمی می‌توانند در قالب انعقاد قرار داد یا تفاهم‌نامه در بروز کردن علم تجارت سبزوار همیار اداره صنعت، معدن و تجارت باشند تا با اجرای بحث‌های جدیدی چون شیوه‌های نوین تجاری و الکترونیکی که در دستور کار قرار گرفته این حوزه را از حالت سنتی بودن خود خارج گرداند.
رئیس اداره صنعت، معدن تجارت سبزوار اظهار کرد: مشکل مهم ما پراکندگی ۷۶ سرای تجاری و کاروانسراها است که از قدیم تاکنون در این حوزه فعال هستند. اکثر این سراها در نقاط شلوغ شهر قرار گرفته که همین امر سبب عدم تردد ماشین آلات سنگین به داخل شهر شده است.
امید بخش گفت: پیگیر هستیم برای ساماندهی تجار و بازرگانان فضایی مجزا تحت عنوان شهرک تجاری ایجاد شود تا مشکلات رفت و آمد تجار در شهر به آسانی انجام شود.
خروج از رکود صنعت و تجارت در سبزوار یکی از ضروریات اقتصاد این شهر است و به نظر می رسد حمایت و توجه مسئولان در این خصوص نقش کلیدی دارد.
نظر شما