خبرگزاری مهر - گروه استانها: زعفران خراسان جنوبی از دیرباز یکی از کالاهای شاخص در بازار جهانی بوده که در چند سال اخیر با مشکلات زیادی رو به رو شده است.
همچنین خراسان جنوبی یکی از استان های محروم در ایران محسوب می‌شود که کمبود آب تاکنون خسارت های زیادی به بخش های مختلف استان اعم از روستاها، عشایر، دامداری، آب دهی قنوات وارد کرده است و اما این بار این پدیده دست بر زعفران استان گذاشته و آن‌ها را دشت به دشت و شهرستان به شهرستان از بین می‌برد.
بررسی های میدانی خبرنگار مهر حاکی از این است که روستاهای کوچک زیادی در اطراف بیرجند و دیگر شهرستان‌ها به کشت زعفران مشغول بوده که در دو سال گذشته نیز گرد ناامیدی بر چهره‌شان نشسته و لبخند زعفرانی‌شان را نیز به غم تبدیل کرده است.
و اما این قصه به‌جایی ختم می‌شود که اکنون در شهرستان‌هایی مانند سرایان و فردوس که تقریباً قطب تولید زعفران خراسان جنوبی هستند بوی زندگی‌بخش گل های ارغوانی را از دست داده‌اند.
بنا به گفته کشاورزان این مناطق، رنج زعفران از سود آن بیشتر بوده و حال که طبیعت نیز آن روی سکه‌اش را به این محصول استراتژیک نشان داده است چاره‌ای جز بالا آوردن پیاز زعفران از دل خاک ندارند.
کمبود آب دامن‌گیر زعفران استان
یکی از زعفران کاران شهرستان فردوس در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: کمبود آب در فردوس از مهم‌ترین مشکلات زعفران کاران فردوسی است.
جواد حاجی‌زاده ادامه داد: به دلیل کمبود آب قنات‌ها، میزان سهمیه آب برای هر نفر دو ساعت کاهش‌یافته و این امر باعث نارضایتی بسیاری از افراد شده است.
متأسفانه کمبود آب باعث شده که برخی از زعفران کاران پیاز زعفران را از زمین های زیر کشت بالا بکشند و از ادامه بهره‌وری صرف‌نظر کنند وی ادامه داد: بسیاری از کشاورزان زمین های زیر کشت زعفران را با تانکر آبیاری کرده و این نیز هزینه‌های بالایی برای آن‌ها دارد.
حاجی‌زاده افزود: متأسفانه کمبود آب باعث شده که برخی از زعفران کاران پیاز زعفران را از زمین های زیر کشت بالا بکشند و از ادامه بهره‌وری صرف‌نظر کنند.
این زعفران کار فردوسی افزود: عوامل زیادی مانند دلالان، کمبود آب و سرما دست‌به‌دست هم داده و برای کشاورزان مشکلاتی را به بار آورده‌اند.
وی افزود: باید دولت و مسئولان نسبت به تأمین آب آن دسته از کشاورزانی که سطح زیر کشت زعفران آن‌ها زیاد است، چاره‌اندیشی کنند در غیر این صورت این محصول نیز رو به افول خواهد رفت.
اتاق فکر بررسی مشکلات زعفران کاران تشکیل شود
یکی دیگر از زعفران کاران شهرستان سرایان در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: زعفران این شهرستان از مرغوبیت بسیار خوبی برخوردار است.
رضا جهانی با بیان اینکه متأسفانه در سال های اخیر کشاورزان مورد بی‌مهری قرارگرفته‌اند، افزود: سال‌به‌سال سطح زیر کشت محصولات کشاورزی ام از جمله زعفران کاهش می‌یابد.
وی با اشاره به مشکلات پیش روی زعفران کاران استان بیان کرد: عدم‌حمایت مسئولان در خرید این محصول و دراز بودن دست دلالان از مهم‌ترین مشکلات پیش رو است.
جهانی با بیان اینکه باید برای رسیدگی به زعفران کاران و زرشک کاران عمده در استان اتاق فکری تشکیل شود، افزود: باید کشاورزانی که بیشترین خسارات را در این زمینه متحمل شدند نیز در این اتاق فکرها حضور یابند.
وی ادامه داد: همچنین در این اتاق فکرها باید اساسی‌ترین مشکلات کشاورزان مطرح و برای آن‌ها چاره‌ای اندیشیده شود.
جهانی افزود: کشاورزان مورد بی‌رحمی روزگار قرارگرفته و خشک‌سالی های پیاپی نیز ضربه زیادی به درآمد آن‌ها وارد کرده است بنابراین باید موردعنایت و توجه مسئولان باشند.
باز هم پای دلال در میان است
یک زعفران کار بیرجندی هم در گفت و گو با خبرنگار مهر، بیان کرد: زعفران از مرحله کاشت تا برداشت و فروش زحمت زیادی به دنبال دارد.
محمدرضا مشمول با بیان اینکه در شرایط کنونی نمی‌توان به اقتصاد در روستاها تکیه کرد، افزود: باید برای رفع مشکلات کشاورزان چاره‌اندیشی شود.
وی با اشاره به مشکلات زعفران کاران، بیان کرد: عدم‌حمایت در خرید زعفران رنج های زیادی را عاید کشاورزان می‌کند.
مشمول ادامه داد: یک کشاورز باید شبانه‌روز از پیاز و سپس گل زعفران مراقبت کند و هزینه زیادی را برای کارگر در مرحله برداشت و پاک کردن گل زعفران متحمل شود.
این کشاورز بیرجندی ادامه داد: در نهایت هم برای پرداخت دستمزد کارگران باید زعفران را باقیمتی پایین به دلالان بفروشیم.
پیش‌بینی برداشت ۵۶ تن زعفران در استان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: در حال حاضر ۳۶ هزار و ۵۰۰ بهره‌بردار در تولید زعفران در استان فعالیت می‌کنند.
هاشم ولی پور مطلق با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود در سال جاری ۵۶ تن زعفران از مزارع زیر کشت برداشت شود، افزود: ۱۵ هزار و ۱۱۴ هکتار از اراضی این استان زیر کشت زعفران است.
وی با بیان اینکه سال گذشته ۵۴ تن زعفران در خراسان جنوبی برداشت شده است، افزود: پیش‌بینی می‌شود در سال جاری دو هزار و ۶۳۰ میلیارد ریال درآمد حاصل از زعفران عاید بهره‌برداران استان شود.
ولی پور مطلق از صادرات زعفران استان به‌تمامی نقاط کشور خبر داد و گفت: هم اکنون رتبه دوم در تولید زعفران کشور را به خود اختصاص داده‌ایم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۹ واحد درجه‌بندی و بسته‌بندی زعفران در استان فعالیت می‌کنند، گفت: برای راه‌اندازی این واحدها ۱۱۵ میلیارد و ۹۲۲ میلیون ریال سرمایه‌گذاری شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به مشکلات پیش روی زعفران کاران خراسان جنوبی، بیان کرد: سنتی بودن کاشت، داشت و برداشت زعفران یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش روی کشاورزان است.
وی نوسانات قیمت زعفران را از دیگر مشکلات پیش روی زعفران کاران خراسان جنوبی دانست.
افزایش سطح زیر کشت زعفران وعدم توجه به بازارهای صادراتی
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن بیرجند در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به افزایش سطح زیر کشت زعفران در سطح کشور، بیان کرد: متناسب با افزایش سطح زیر کشت به افزایش بازارهای صادراتی پرداخته نشده است.
محسن احتشام ادامه داد: چند سالی است که چندین بازار نوظهور رو به زعفران ایران بازشده و به‌صورت خود انگیزه به خاصیت های پزشکی و دارویی آن پی برده‌اند.
در حال حاضر زعفران به‌صورت فله و بدون نام و نشان به کشورهای دیگر صادر می‌شود وی با بیان اینکه در بازارهای بزرگی مانند چین مصرف داروهای گیاهی را فرهنگ‌سازی کرده‌اند، گفت: در واقع چینی‌ها در چندساله به کمک بازار ما آمدند و سطح قیمت را در زغفران نگه داشتند.
احتشام با اشاره به صادرات زعفران، بیان کرد: در حال حاضر زعفران به‌صورت فله و بدون نام و نشان به کشورهای دیگر صادر می‌شود.
وی با بیان اینکه ارزش‌افزوده محصولات را صادر می‌کنیم، گفت: در خراسان جنوبی شرکت دانش‌بنیانی در زمینه زعفران داریم که به تولید فراورده‌ها جانبی آن پرداخته است.
وی با بیان اینکه این شرکت تحقیقات زیادی بر روی خاصیت زعفران انجام داده است، گفت: آدامس زعفرانی برای اولین بار در این استان تولید شده است.
استفاده از فرآورده‌های جانبی زعفران فرهنگ‌سازی شود
احتشام با تاکید بر اینکه باید استفاده از فرآورده‌های جانبی زعفران فرهنگ‌سازی شود، افزود: این امر به‌سلامتی مردم کمک می‌کند.
وی اظهار کرد: متأسفانه به شرکت های دانش‌بنیان در زمینه معرفی محصولات، بازار سازی و برند سازی کمک نمی‌شود ونمی توانند در بخش تجاری‌سازی به‌حداعلا برسند.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن بیرجند تاکید کرد: همچنین فرآورده‌های زیادی در بخش زعفران تولید می‌شود که باید معرفی شود.
احتشام با بیان اینکه معرفی این فرآورده‌ها هزینه‌های گزافی دارد، افزود: باید در این زمینه به شرکت های کوچک کمک شود.
متأسفانه به شرکت های دانش‌بنیان در زمینه معرفی محصولات، بازار سازی و برند سازی کمک نمی‌شود وی با تاکید بر اینکه نباید به سمت خام فروشی محصولات کشاورزی برویم، افزود: باید تولیدات استانی را به ارزش‌افزوده تبدیل کرده و فرآورده‌های حاصل از زعفران را بفروشیم.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن بیرجند تاکید کرد: همچنین سود حاصل از این فرآورده‌ها باید به کشاورزان و روستاییان برگردد.
وی ادامه داد: متأسفانه خراسان جنوبی علی‌رغم اینکه سرزمین طلا و یاقوت سرخ بوده استانی محروم است چرا که درامد حاصل از زعفران زرشک به منطقه برنگشته و در شهرهای بزرگ استفاده شده است.
احتشام با بیان اینکه متأسفانه رنج و مشقت را کشاورزان خراسان جنوبی می‌برند و سود حاصل از محصولات را دیگر شهرها می‌برند، تاکید کرد: باید ارزش‌افزوده و سود درآمد حاصل از زعفران به مناطق زعفران کاری برگردد.
وی با بیان اینکه این امر نیازمند مشارکت کشاورزان است، گفت: کشاورزان نباید محصولاتشان را به دلالان بفروشند بلکه باید به کسانی بدهند که در زمینه برند سازی، بازار سازی، تنوع محصول و اشتغال آن در منطقه کار می‌کنند.
درب بسته چهار واحد صنایع تبدیلی زعفران در استان
احتشام با اشاره به فعالیت کارخانه صنایع تبدیلی یا بسته‌بندی زعفران در خراسان جنوبی، بیان کرد: چهار واحد صنایع تبدیلی در استان ایجادشده که تنها یک واحد فعالیت می‌کند و مابقی تعطیل‌شده‌اند.
وی بالا بودن نرخ سود تسهیلات بانکی را مهم‌ترین علت تعطیلی این واحدها دانست و گفت: با نرخ سود ۲۰ درصد هیچ کس نمی‌تواند در زعفران پول بسازد.
کسانی وارد بازار زعفران و زرشک شدند که دانشی از بازار و بازاریابی علمی و نوین امروز ندارند احتشام ادامه داد: این بنگاه‌ها، واحد های کوچک و ناتوانی بودند که حمایت نشدند و برای توانمند شدن آن‌ها اقدامی انجام نشد.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن بیرجند تاکید کرد: باید بخش خصوصی و واحد های اهل کار در زمینه بازار و برند سازی وارد میدان شوند.
وی ادامه داد: باید شرکت های دانش‌بنیانی ایجاد شوند که بتوانند زعفران را به نحو مطلوبی در بازار جهانی معرفی، بازاریابی و به ارزش افزوده تبدیل کنند.
احتشام بیان کرد: مشکل ما این است که کسانی وارد بازار زعفران و زرشک شدند که دانشی از بازار و بازاریابی علمی و نوین امروز ندارند.
متأسفانه در سال جاری نیز کشاورزان خراسان جنوبی، با کوهی از مشکلات که ناشی از عوامل طبیعی و انسانی است دست و پنجه نرم می‌کنند و همه رنجشان گنج بزرگی برای دلالان است که به نظر می رسد تنها با حمایت از صنایع تبدیلی و شرکت های دانش بنیان در زمینه تولید فراورده های جانبی زعفران می توان به اقتصاد کشاورزی استان کمک کرد و سود حاصل از این طلا را به خود کشاورزان و مردم این منطقه برگشت داد.
نظر شما