بیم یکسان‌سازی از فعالیت سوداگرانه در بازار ارز

سیدغلامرضا کاظمی دینان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به نزدیک شدن به زمان وعده دولت برای اجرای یکسان‌سازی نرخ ارز و ضرورت مدیریت افکار عمومی به منظور جلوگیری از رفتارهای هیجانی در بازار گفت: چند عامل باعث می‌شود که فضای هیجانی برای ارز ایجاد شود، عامل اول این است که بتوان ارتباطات بین بانکی با کشورهای خارج از ایران برقرار کرد و به راحتی انتقال ارز داشته باشیم؛ ضمن اینکه بتوان واردات ارز را برای گشایش اعتبارات نیز به سهولت انجام داد؛ این موضوع می‌تواند در پیشبرد دقیق اهداف یکسان‌سازی نرخ ارز اثرگذار باشد.

مشاور رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: در زمان یکسان‌سازی نرخ ارز اگر نتوان تامین مناسب ارز برای واردات و نیاز مشتریان داشته باشیم، مجبوریم کارهای غیرمتعارف انجام داده و هزینه‌های غیرمتعارف پرداخت کنیم که این هزینه‌ها اجازه نمی‌دهد  ارز ثبات پیدا کند، به همین دلیل تا زمانی که ارتباطات بین بانکی با دنیا برقرار نشده و به خصوص با بانک‌های بزرگ جهان، کار پیش نرود، اعمال سوداگرایانه به شکل فعلی ادامه می‌یابد و مردم این اطمینان را برای قیمت ارز ندارند.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر، تا زمانی که پول در دست مردم شناور است و آنها نمی‌دانند با این پول چه کنند، ممکن است تحرکاتی در بازار ارز انجام شود که به نفع اقتصاد نباشد، ضمن اینکه از آنجایی که سیستم بانکی در حال کاهش نرخ سود بانکی است؛  مردم احساس می‌کنند پول و سرمایه‌شان اگر در بانک بماند، ممکن است سود کمتری دریافت کنند؛ همچنین عده‌ای افراد سودجو نیز در بازار ارز و خرید و فروش طلا فعال شده و تلاش می‌کنند برای توفیق فعالیت‌های سوداگرایانه خود، مردم را تشویق کنند تا پول‌های خود را به جای اینکه به سیستم بانکی یا بازار سرمایه هدایت کنند؛ به بازارهایی همچون ارز و طلا بیاورند، بنابراین نوسانات زیادی ممکن است در قیمت ارز به وجود آید.

کاظمی دینان معتقد است بازار سرمایه و بازار پول باید با هم به یک توافق برسند تا در مسیر یکسان‌سازی نرخ ارز یاری‌رسان دولت باشند، به این معنا که بازار پول یعنی سیستم بانکی کار بانکی خود را انجام دهد و به ارایه وام‌های کوتاه‌مدت، تامین سرمایه در گردش برای بخش تولید و مواردی از این دست را انجام داده تا این بخش بتواند به حیات خود ادامه دهد؛ در عین حال بازار سرمایه نیز باید وظیفه خود که تامین سرمایه بلندمت یا زیربنایی است را به بهترین شکل صورت داده و وقتی این دو با توافق با هم عمل کنند، هر یک می‌توانند کار خود را به خوبی انجام دهند.

وی اظهار داشت: در چنین شرایطی، اطمینان خاطر بین کسانی که دارای سرمایه‌های بزرگ و کوچک هستند، رخ خواهد داد و بهتر می‌توانند تصمیم بگیرند که پول خود را در کدام بخش هزینه کنند؛ به این معنا که اگر مردم بدانند در بازار سرمایه می‌توانند سرمایه‌گذاری کرده و اطمینان از برگشت پول داشته باشند و ثباتی در بازار سرمایه ایجاد شود؛ مطمئنا در بازار، به دنبال خرید ارز نخواهند رفت و باعث نخواهند شد قیمت‌ها بالا و پایین شود.

مشاور رئیس‌کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: اگر این هماهنگی بین بازار پول و سرمایه رخ دهد، بانک مرکزی خیلی راحت می‌تواند مثل چند سال پیش، دلار را تک‌نرخی کرده و بنابراین خیال همه راحت خواهد شد، ضمن اینکه تولیدکننده،  واردکننده و صادرکننده می‌داند تکلیفش چیست؛ در حالیکه اکنون نه هنوز صادرکننده تکلیف خود را می‌داند نه واردکننده می‌داند در چه فضای قیمتی ارز باید تجارت کند؛ ضمن اینکه به دلیل اینکه بانکها نمی‌توانند پول را در خارج جابجا کرده یا گشایش اعتبار کنند؛ تولیدکننده مجبور می‌شود نیاز خود را از بازار آزاد ارز تهیه کرده و برای خرید کالا و مواد اولیه به مصرف برساند؛  پس بازار دچار نوسان می‌شود.

وی گفت: به نظر می‌رسد طی یک تا دو سال اخیر، بازار ارز نوسانات آنچنانی نداشته و تحرکات کنترل شده است؛ ولی ایده‌آل نیست؛ نباید فاصله میان ارز آزاد و دولتی تا این اندازه زیاد باشد؛ حتی باید بگوییم که اصلا نباید فاصله‌ای وجود داشته باشد؛  بنابر این اگر فاصله حذف شود، مردم هم می‌توانند شرایط بهتری را تجربه کرده و در عین حال، ثبات اقتصادی بیشتر خواهد شد.