به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از روابط عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اکبر قولی، رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا در اولین دور گفت‌وگوهای ایران و اروپا که در ایتالیا افتتاح شد، با بیان سخنانی ضمن معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی بنیادیافته بر مبنای انقلابی و فرهنگی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را متولی فعالیت‌های فرهنگی نظام در خارج از کشور خواند. وی گفت: این سازمان تمام تلاش خود را برای معرفی گفتمان فرهنگی نظام که گفتمان صلح و امنیت است، به انجام می‌رساند.
قولی در ادامه با تأکید بر دشواری‌ها و مشکلات فراوان در مسیر تبیین گفتمان صلح‌آمیز فرهنگی اظهار کرد: در نقطه مقابل و در مشارکت جهت مقابله با یونیفورم‌سازی و بی‌هویت کردن جهان و انسان‌ها، چنین گفتمانی میان دو فرهنگ و تمدن غنی و پر قدمت نظیر ایران و ایتالیا بسیار مهم و تأثیرگذار است و باید از فرصت‌های در اختیار در شرایط فعلی برای توسعه و گسترش این تعاملات فرهنگی بهره برد.
وی در ادامه با ارایه گزارشی اجمالی از سابقه تاریخی همکاری‌های فرهنگی ایران و ایتالیا، افزود: امروز در محل دائرةالمعارف «تره کانی» ایتالیا که برای انجام این نشست مکان نمادین و معناداری است، گرد هم آمده‌ایم تا به سنت گذشتگان خود که سالیان سال در صلح بودند، بزرگی و قدرت ناشی از دوستی‌های مشترک را در آینه فرهنگ دیگری رؤیت کرده تا قوت آگاهی، دانش و قلب‌مان در طوفان بی‌هویتی جهانی‌سازی گریبانگیر فرهنگ و هویت اصیل و غنی ما نشود.
رایزن فرهنگی کشورمان در پایان سخنان خود پیشنهاد استمرار ادواری این نشست‌ها در قالب انعقاد یک تفاهمنامه و تأسیس دبیرخانه دائمی با هدف هم‌اندیشی راهبردی در راستای ارتقای سطح همکاری‌های فرهنگی را مورد تأکید قرار داد.
ایران و اروپا سوءظن‌ها را برطرف سازند
در ادامه این دور از گفت‌وگوها؛ رییس شورای علمی دبیرخانه دین‌پژوهان کشور گفت: رفع پیامدهای منفی چالش‌های بین حوزه جغرافیای اندیشه اسلام و اروپا، باید از اولویت‌های گفت‌وگوهای ایران و اروپا باشد.
محمدجواد صاحبی، استاد دانشگاه و رییس شورای علمی دبیرخانه دین‌پژوهان کشور ضمن ارایه مقاله خود با عنوان «محورهای مشترک در مناسبات فکری و فرهنگی ایران و اروپا» با اشاره به اینکه بی‌تردید چالش‌های میان دو تمدن اسلامی و اروپایی، از دیرباز تاکنون، علیرغم دادوستدی که میان آن دو به وجود آورده و در فربهی و توانایی هرکدام بسیار تأثیرگذار شده، گفت: این چالش‌ها تنش‌ها، غبارها و سوءتفاهم‌هایی را نیز بین دو تمدن اسلامی و اروپایی برانگیخته است.
وی با تأکید بر اینکه رفع این پیامدهای باید از اولویت‌های گفت‌وگوهای میان دو جغرافیای اندیشه قرار گیرد، گفت: با آنکه اسلام به عنوان یک دین سامی، با مسیحیت در بسیاری از اصول کلامی مشترک بود، ولی گسترش سریع آن برخی از بدگمانی‌ها و برداشت‌های ناصوابی را در میان غربیان دامن زد که به جنگ‌های صلیبی انجامید و تلخ‌کامی‌های فراوانی به جای گذارد.
صاحبی ادامه داد: مزید بر این علت، رقابت‌های سیاسی امپراطوری عثمانی که در وضعیت اضمحلال به سر می‌برد و ماجرای فتح قسطنطنیه نیز بر کدورت‌های پیشین افزود و سوءظنی را در اروپاییان برانگیخت که آنها تا قرن 18 اسلام را یک آیین انحرافی از مسیحیت و جهان مسلمان را قلمرو ضدمسیح تلقی کنند.
این استاد دانشگاه با ارایه سوابق و اسناد تاریخی و تأکید بر مشکلات و معضلات ایجاد شده در صلح و آرامش جهانی افزود: البته تروریسم کوری که توسط گروه‌های افراطی سلفی مسلمان در غرب و شرق عالم مردم را هدف قرار داده و خشم و خشونت و خون را در هم آمیخته، بر سوءظن‌های پیشین افزوده است. اگرچه اکثر مسلمانان از این جنایتکاران ابراز برائت کرده‌اند؛ ولی متأسفانه این خاطرات از اذهان پاک نشده است.
وی با اشاره به اینکه احترام مسلمانان به کتاب مقدس مسیحیان «انجیل» و به ویژه حضرت مسیح و حضرت مریم (س) و تأکید قرآن بر ایجاد همگرایی میان پیروان اسلام و مسیحیت، ظرفیت و زمینه بسیار مناسبی را برای گفت‌وگو و تعامل پدید آورده است، گفت: این بستر مناسب، در تجربه تاریخی بازخوردهای خوشایندی داشته است که در مشاهدات سیاحان اروپایی به خصوص از ایران اسلامی، بازتاب یافته است و حتی برخی از آنان در نوشته‌های خود آورده‌اند که اروپاییان اگر می‌خواهند مسیحیت را درک کنند ناگزیر از سفر به شرق هستند؛ زیرا مسیح اصلاً شرقی، عارف و روحانی بود و در میان کشورهای شرقی، ایران مهد عرفان و معنویت است.
صاحبی ادامه داد: معارف عرفانی با آن همه جاذبه، لطافت و بالندگی که افزون بر ایجاد تحول روحی و معنوی و دلدادگی و عشق به خالق و مخلوق، چنان بینش ژرف و سعه صدری می‌بخشد که حصارهای ظاهرگرایی و تعصبات فرقه‌ای را در هم می‌ریزد، و به انسان به عنوان مظهر جلال و جمال و اسماءالهی می‌نگرد و به همین جهت ایرانیان هم به پیروی از پیشوایان معصوم (ع) خویش و هم با برخورداری از آموزه‌های عرفانی، زمینه مساعدی برای تعامل با پیروان ادیان و مکاتب دیگر دارند.
وی سپس با تأکید بر اینکه اخلاق و حقوق در فرهنگ ایرانی و اسلامی جایگاه رفیعی داشته و دارد و به همین دلیل از محورهایی است که می‌تواند زمینه گفت‌وگوهای مشترک را فراهم آورد، گفت: تأکید اسلام بر تقدم حقوق جمع بر حقوق فرد و به ویژه تقدم حقوق‌الناس بر حقوق‌الله از وجوهی است که بستری برای مباحث مشترک آماده می‌سازد و باید از این زمینه‌ها بهره‌برداری کرد و بی‌تردید رفت‌وآمدها، گفت‌وگوها و مبادلات علمی و فرهنگی دو جغرافیای غربی و شرقی، در هم‌افزایی و رفع کاستی‌های هر یک از دو حوزه تمدنی تأثیرگذار خواهد بود.
بنا بر اعلام این خبر، در این برنامه که به مدت دو روز از سوی مرکز مطالعات فرهنگی و بین‌المللی معاونت آموزش و پژوهش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با همکاری رایزنی فرهنگی کشورمان در ایتالیا به میزبانی بنیاد دایرةالمعارف ایتالیا برگزار می‌شود، حجت‌الاسلام‌والمسلمین قاضی‌عسکر، نماینده ولی فقیه در حج و زیارت، سلیمی، رییس دانشگاه علامه طباطبایی، مسجدجامعی، استاد دانشگاه و سفیر اسبق کشورمان در واتیکان، محمدجواد صاحبی، رییس شورای علمی دبیرخانه دین‌پژوهان کشور، سید یحیی یثربی، استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، محمدمهدی مظاهری، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و رییس مؤسسه فرهنگی اکو، سید احمدرضا خضری، استاد دانشگاه و رایزن اسبق کشورمان در اسپانیا و مشاور رییس دانشگاه تهران، محمدجعفر جوادی‌ارجمند، استاد دانشگاه تهران، اکبر قولی، رایزن فرهنگی کشورمان در ایتالیا و جمیله کوکبی از مرکز مطالعات فرهنگی و بین‌المللی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حضور دارند.
ماسّیمو برای، رییس بنیاد داریرة‌المعارف ایتالیا و وزیر سابق میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری این کشور، مارکو مانچینی، معاون وزیر آموزش دانشگاه و تحقیقات ایتالیا و ایران‌شناس و رییس موسسه مطالعاتی خاورمیانه و آفریقا، آدولفو مورگانتی، بنیانگذار انجمن فرهنگی بین‌المللی هویت اروپا، پیتر آنجلو بوتافوکو، نویسنده و روزنامه‌نگار، آدریانو روسی، استاد شرق‌شناسی ناپل و متخصص زبان پهلوی، فلیچتا فرارو، ایران‌شناس و فارغ التحصیل زبان و ادبیات فارسی، ماسیمو پاپا، حقوقدان و اسلام‌شناس و ایران‌شناس و تعدادی از دیگر شخصیت‌های برجسته فرهنگی این کشور، هیأت فرهنگی ایتالیا در این گفت‌وگوها هستند.
نظر شما