به گزارش خبرنگار مهر، یکی از اهداف اصلی برنامه مبارزه با افراط گرایی دینی و تروریسم برای سال های ۲۰۱۳ – ۲۰۱۷، رساندن سطح آگاهی های ضد تروریستی جامعه قزاقستان تا سال ۲۰۱۷ تا حد ۹۹.۵ – ۱۰۰ درصد می باشد. برای رسیدن به این هدف در این مدت کوتاه، لازم بود اقدامات پیشگیرانه ای برای جلوگیری از هر نوع تبلیغ دینی غیر قانونی در تمام زمینه های زندگی اجتماعی، از جمله در اینترنت انجام شود. در این راستا، هر سال بیش از ۱۰ هزار منبع اینترنتی، مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. گل زاد بیلالووا کارشناس سازمان غیر دولتی «کنگره دین شناسان» درباره نتایجی که در این مسیر به دست آمده است، با سایت camonitor.kz – به گفت و گو پرداخته که توسط رایزنی فرهنگی ایران در قزاقستان ترجمه و در اختیار ما قرار گرفته است.
*امروزه، در اینترنت عملا هیچ وب سایت سازمان‌های تروریستی به زبان روسی وجود ندارد. چگونه به این نتیجه رسیدید؟ چند سال پیش آنها آزادانه فعالیت می کردند؟
درست است، در حال حاضر پیدا کردن منابع رسمی سازمان‌های تروریستی به زبان روسی در اینترنت بسیار دشوار است. این نتیجه با تلاش‌های مشترک و هماهنگ نهادهای دولتی، از جمله کمیته امور دینی وزارت امور ادیان و جامعه مدنی بدست آمده است.
طبق اعلام وزارت اطلاعات و ارتباطات جمهوری قزاقستان، در سال جاری بیش از ۱۰۲ هزار منبع اینترنتی که دارای تبلیغات تروریسم و افراط گرایی دینی هستند، کشف شده است. این سایت ها مشترکا با کمیته امنیت ملی، دادستانی کل و کمیته امور دینی وزارت امور ادیان و جامعه مدنی مشخص شدند.
علاوه بر این، طی ۹ ماه اخیر براساس درخواست وزارت اطلاعات و ارتباطات و دادستانی جمهوری قزاقستان، ۳۹ رای دادگاه کشور، نسبت به ۵۵۸ کتاب و نشریه حاوی تبلیغات تروریسم و افراط گرایی دینی و همچنین ساخت مواد منفجره، به اجراء در آمده است.
*در مورد تبلیغات افراط گرایی در شبکه‌های اجتماعی (مانند فیس بوک یا واتس اپ) چه؟
سوال منطقی است. به خاطر اجرای اقدامات هماهنگ نهادهای دولتی در خصوص کشف و بستن منابع اینترنتی حاوی کتب و نشریات مروج ایده های افراط گرایی دینی و تروریسم، فعالیت اطلاعاتی ایدئولوگ های رادیکال برای جذب طرفداران و ترویج فعالیت های خود، کاهش یافته است. آنها زمان را برای برگرداندن خوانندگان خود، از دست داده اند. بنابر این منطقی است که مواد زیاد تبلیغاتی افراطی به شبکه های اجتماعی (مانند فیس بوک و تویتر و .) منتقل شده است.
شبکه های اجتماعی برای ایدئولوگ های جنبش های مختلف دینیِ رادیکال نسبت به سایت های سنتی راحت تر است. در مرحله اول، دریافت آدرس دامنه (domain name) لازم نیست. در مرحله دوم، در حال حاضر به دلیل رابط (interface) براحتی تقریبا تمام کاربران فعال در شبکه های اجتماعی ثبت شده اند. در مرحله سوم، به خاطر توسعه ابزارهای مدرن (gadget) محتوای (content) صفحات را می توان از گوشی های هوشمند بررسی کرد. در مرحله چهارم، به خاطر توسعه هجوم SMM می توان در یک زمان کوتاه، مخاطبی زیادی را ایجاد کرد. بنابراین، دولت به طور فعال اقدامات ضروری را برای بستن (account) شبکه های اجتماعی حاوی مواد رادیکال، انجام می دهد.
*محدود کردن فعالیت های این جوامع و حساب (account) در شبکه های اجتماعی و دانلود فیلم ها (video hosting) از طریق بستن آنها، امکان پذیر است؟
امکان پذیر است، اما با سرعت نیست. این مشکلات به نبودن نمایندگان رسمی شبکه‌های اجتماعی در قزاقستان و تفاوت در قوانین ملی سایر کشورها باز می گردد.
به عنوان مثال، امروز باز کردن صفحه در شبکه اجتماعی فیس بوک و گسترش محتوای افراطی برای هر نفر آسان می باشد. نظامیان داعش از این روش تبلیغاتی بطور فعال استفاده می کنند. تقریبا هر یک از آنها صفحه ای در فیس بوک و یا کانالی در توییتر، instagram، و یا Youtube.com را دارند که در آن تبلیغات و ترویج ویدئوهای داعش وجود دارد.
محدود کردن دسترسی کاربران به یکی از شبکه های اجتماعی( "VKontakte" و یا فیس بوک) از لحاظ فنی امکان پذیر است، یعنی دسترسی به آدرس دامنه مسدود می شود. اما چنین اقداماتی سوء تفاهم عمومی بوجود می آورد و اقدامات دولت به عنوان گامی برای محدود کردن آزادی تلقی می شود.
*آیا کشوری در جهان وجود دارد که با موفقیت با گسترش محتوای غیر قانونی مبارزه کند؟
هر کشوری بطور مستقل این مشکل را حل می کند. برخی از کشورها سایت های جایگزین را ارائه می کنند، دیگران به طور کامل شبکه های اجتماعی را مسدود می کنند. البته، این اقدامات موثر است، ولی مشکل را حل نمی کند. اینجا نیاز به اقدامات ویژه در فضای اینترنت وجود دارد.
به عنوان مثال، در ماه فوریه سال ۲۰۱۶، شبکه تلویزیونی سی ان ان (CNN) اعلام کرد: دولت آمریکا به شرکت های فن آوری پیشرو مانند اپل، توییتر و فیس بوک برای کمک در مبارزه با گسترش تبلیغاتی که طرفداران سازمان تروریستی داعش در شبکه های اجتماعی ترویج می کنند، مراجعه کرد. تصمیم این شرکت ها آشکار و معمول بود. سرویس میکروبلاگینگ توییتر طی شش ماه اخیر، حدودا ۲۳۵ هزار حساب (account) را که صاحبان آن تبلیغات تروریسم و اطلاعات دیگر افراطی را گسترش می دادند، تعلیق کرده است. علاوه بر این، در ماه آوریل سال جاری، گوگل از play market برنامه ای برای گوشی های هوشمند را که توسط گروه اسلامگرای "طالبان" ایجاد شده، حذف کرده است. با کمک این نرم افزار به زبان پشتو، نظامیان امیدوار بودند توجه مخاطبان در سراسر جهان را به فعالیت های خود جلب نمایند. یعنی تروریست ها از این نرم افزار برای ترویج اظهارات رسمی و فیلم های خود استفاده می کردند. واکنش سریع شرکت اینترنتی، مانع تهدید بزرگ شده است.
با این حال، این اقدامات تنها اثر موقت فراهم می آورد. بطور معمول، مقدار مواد غیر قانونی برای زمانی کاهش می یابد، اما سپس مجددا افزایش می یابد. بنابراین، در این زمینه نیاز به توجه مداوم از طرف شرکت های اینترنتی و هم از طرف نهادهای دولتی وجود دارد.
می بایست پذیرفت که بدون دخالت فعال بزرگترین شرکت های اینترنتی و مدیران شبکه های اجتماعی، مشکل ترویج محتوای غیر قانونی بطور کامل حل نمی شود.
*پیشنهادات شما برای محدود کردن تاثیر منفی رادیکالیسم در اینترنت چیست؟
چندی پیش در سایت رسمی وزارت امور دینی و جامعه مدنی عنوان «فهرست سایت های توصیه شده» ایجاد شده است. در این بخش، اطلاعاتی در مورد منابع قابل اعتماد در مسائل دینی معرفی شده است. با مسدود کردن محتواهای غیر قانونی، دولت باید منابع قابل اعتماد را ارائه کند.
از بین بردن تاثیر اطلاعات مخرب به طور کامل امکان پذیر نیست اما ما می توانیم اثرات آن را محدود کنیم. برای رسیدن به این هدف، می بایست از فن آوری های جدید استفاده نمود و خطرات آنها را دانست.
نظر شما