به گزارش خبرنگار مهر، در آغاز اين نشست اكبر ايراني، مدير مركز ميراث مكتوب، در سخنان كوتاهي به تبيين فضاي فكري و علمي دوران سيدين پرداخت و گفت: در قرن 4 و 5 اسماعيليان در مصر حاكم بودند و غزنويان در شمال خراسان و آل بويه در مركز ايران استقرار داشتند. شيعيان در دوران آل بويه در اوج تعالي فكري و علمي بودند و همين فضا موجب شد كه مناسبات فرهنگي و تحقيقاتي ديني نضج يابند.
وي همچنين به جدالهاي كلامي ميان اشاعره و معتزله اشاره كرد و گفت: با اينكه چنين جدالهايي بود اما در ميان علماي شيعه نوعي جهت در اصلاح و تكميل آراي كلامي حضور داشت چنانكه شيخ مفيد كتابي بر اثري از شيخ صدوق در تكميل آن نوشت.
دكتر سيد محمد مهدي جعفري درباره "سيد رضي و نظريات ادبي" او، با تاكيد بر اين نكته كه بزرگترين و ارجمندترين اقدامي كه سيد رضي انجام داده گردآوري نهج البلاغه است و اين كتاب راه روشن سخنوري و فصاحت و بلاغت است، گفت: گردآورنده چنين كتابي به طبع مي بايست شخصي شايسته در تاريخ انسانيت باشد.
دكتر جعفري همچنين به دوران آل بويه اشاره كرد و گفت: با ورود آل بويه به بغداد عصر زرين فرهنگ ايراني و اسلامي شكوفا شد. آل بويه به دليل اينكه ايراني و شيعي بودند توانستند فرهنگ شيعي را به اوج كمال رسانند.
وي سپس آراي ادبي سيد رضي را در شعر و فصاحت بي نظير دانست چنانكه باعث شگفتي معاصران خود مي شد.
در ادامه اين نشست دكتر منصور پهلوان درباره نظريه "صرفه" از ديدگاه سيد مرتضي سخن گفت.
دكتر پهلوان در ابتدا با تأكيد بر اين نكته كه سيد رضي و سيد مرتضي نقش والايي در تدوين علوم عقلي و كلام شيعي داشتند گفت: سيد مرتضي كتابي به نامه الموضع عين جهة اعجاز قرآن (الصرفه) دارد. سيد در اين كتاب به تبيين نظريه اعجاز قرآن و فصاحت و بلاغت قرآن مي پردازد و او اين نظر را نمي پذيرد كه قرآن چنانكه قدما گفته اند از نظر فصاحت و بلاغت معجزه است.
وي در ادامه گفت: زيبنده قرآن نيست كه اعجاز آن را در فصاحت و بلاعت بدانيم. قرآن در جاي جاي مختلف خود را با صفات متعددي معرفي كرده اما در قرآن ما چيزي به نام فصيح و بليغ نداريم. اگر چه ما اذعان داريم كه قرآن در تمام جنبه هاي خود فصيح بليغ است.
دكتر پهلوان با اشاره به اين نكته كه همه ما در وجه اعجاز قرآن اتفاق نظر داريم گفت : سيد مرتضي معتقد است كه اگر فصاحت و بلاغت قرآن كريم برتر بود اين فصاحت مي بايست با ادباي عرب فاصله بسياري داشت اما اين فصاحت و بلاغت اين چنيني نبود بلكه قرآن چيز ديگري و ويژگيهاي منحصر به فرد آن در فصاحت و بلاغت آن خلاصه نمي شود.
حجت الاسلام حسن طارمي در پايان اين نشست در سخنان كوتاهي به "ديدگاههاي كلامي سيد مرتضي" اشاره كرد و گفت : سيد مرتضي سعي بسياري در تبيين آيات قرآن بر اساس شيوه كلامي داشت. البته حكومت وقت آن زمان در گشايش آراء شيعيان تأثير بسياري داشت.
حجت الاسلام حسن طارمي چهارده آيه از قرآن را انتخاب نمود كه سيد مرتضي سعي در تفسير كلامي در اين آيات داشت.
سيد مرتضي و شريف رضي از علماي بزرگ شيعه بودند. شريف رضي در بيست سالگي به درجه اجتهاد رسيد و به تمام علوم متداوله فقه و اصول، تفسير و حديث و علم كلام مهارت داشت و در سي سالگي حافظ تمام قرآن بود. شريف رضي صاحب آثاري مانند خصايص اللائمة، حقايق التنزيل، مجازات اللنبويه كتاب سيرت ديوان شعر و اخبار قضاة بغداد است. اما مهمترين خدمتي كه به جهان اسلام نمود جمع آوري كلمات و خطبه ها و نامه ها و مواعظ مولا اميرمؤمنان علي (ع) به نام نهج البلاغه است .
نظر شما