به گزارش خبرگزاری مهر، مرتضی سلیمی در مورد تلاش‌ها و فعالیت‌های امدادگران در حوادث کشور، توضحیاتی ارائه داده است.
تشکیل تیم‌های واکنش سریع در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
تیم‌های واکنش سریع از قبل هم بوده‌اند، اما عملیاتی نشدند. در این مرحله بعد از ابلاغ اسناد بالادستی برای فعال‌شدن تیم‌های واکنش سریع اقداماتی انجام شده که به این منظور تصمیم گرفته شده است در مرکز استان‌ها ۱۵ نفر و در شعبه‌ها ۹ نفر با این رویکردکه کارمند جمعیت باشند به عضویت این تیم‌ها در آیند که بدین ترتیب در مجموع حدود ۵۰۰۰ نفر برای تیم‌های واکنش سریع در سراسر کشور سازماندهی می‌شوند. با توجه به دستورکار تشکیل تیم‌های واکنش سریع، این تیم‌ها در قالب دوره‌های آموزشی که تاکنون چهار دوره آن در سازمان امدادونجات برگزار شده است سازماندهی شده‌اند.
از سوی دیگر از روسای سابق امداد و نجات دعوت به‌عمل آمده تا با برگزاری نشست مشورتی و هم‌اندیشی از تجربه‌هایشان در این زمینه استفاده شود. همچنین هماهنگی لازم برای جذب نیروها در سازمان امدادونجات و در استان‌ها برای جذب نیرو در تیم‌های واکنش سریع در حال انجام است.
مهم‌ترین ویژگی این تیم‌ها چیست؟
مهم‌ترین ویژگی این تیم‌ها این است که باید در همه رشته‌های امدادونجات تخصص داشته باشند. نجات از آوار، جاده، فضای معلق، حمایت روانی، اسکان اضطراری، مدیریت اردوگاه، زندگی در شرایط سخت و حتی عملیات راپل از هلیکوپتر، که هم‌اکنون این تیم‌ها در کرمان در حال آموزش آن هستند، یکی از مهم‌ترین بخش‌های آموزشی صعود و فرود از هلیکوپتر است و به‌عنوان یک اصل در نظر گرفته شده است. هم‌اکنون در مجموع ۳۰ نفر در سازمان امدادونجات، ۴۶۵ نفر در استان‌ها و ۱۸۸۵ در شعب و ۳۵۵ نفر در کرمان آموزش‌های لازم را دیده‌اند و به عنوان تیم‌های عملیاتی در استان‌ها شروع به‌کار کرده‌اند. در ضمن، در حادثه اخیر در ساختمان پلاسکو پس از اعلام حادثه، نیروهای امدادی هلال‌احمر استان تهران در قالب تیم‌های واکنش سریع به فاصله ۲۰ دقیقه در محل حادثه حضور یافتند.
ضرورت به روزرسانی تجهیزات امداد و نجات را چگونه ارزیابی می کنید؟
بدون تردید برای پاسخگویی به حوادث، تجهیزات و ابزار پیشرفته لازم است که در این مورد هر سازمان امدادی باید خود را به پیشرفته‌ترین ابزار و وسایل امدادرسانی تجهیز کند و هیچ‌کس نمی‌تواند منکر این موضوع شود. وقتی که ساختمان‌سازی به‌شدت رو به رشد است باید تجهیزات امدادونجات هم به‌روز باشد. این در حالی است که ما با محدودیت اعتبارات مواجهیم. امیدوارم این مسئله بزودی حل شود، البته تهیه تعدادی خودرونجات مجهز به تجهیزات به‌روز و تعدادی آمبولانس در دستور کار قرار دارد. هدف ما تعریف تجهیزات فنی، استاندارد و آماده به‌کار برای تیم‌های عملیاتی است. از طرفی تیم‌های واکنش سریع را دوباره به دستور رئیس و دبیرکل جمعیت هلال‌احمر فعال کرده‌ایم. در مرحله نخست این تیم‌ها به تجهیزات انفرادی استاندارد مجهز شده‌اند. به عنوان مثال، در اختیار گذاشتن یک دستگاه «جی‌پی‌اس» به نجاتگر تا دیگر با حادثه‌ای مانند حادثه پلاسکو روبه‌رو نشویم. در حال حاضر یک کارگروه فنی تشکیل شده تا هماهنگی‌های لازم و همخوانی میان تجهیزات به‌روز و موجود را داشته باشیم تا تجهیزات مورد نیاز اعلام و تهیه شود. امیدواریم با تامین اعتبار لازم به این مهم دست یابیم. با توجه به شرح وظایف و مصوبات تعریف شده برای رسیدن به سطح یک سازمان تخصصی و حرفه‌ای امدادرسان باید نزدیک به ۴۰ درصد به امکانات خود بیفزاییم.
گفته شده دستگاه‌های زنده‌یاب در حادثه پلاسکو نتیجه‌بخش نبوده است؟
در حادثه ساختمان پلاسکو ما با آواری نزدیک به ۳۰ متر روبه‌رو بودیم. شاید بتوان گفت این حادثه با این حجم عظیم از آوار و آهن برای نخستین بار در تاریخ حوادث غیرمترقبه در کشور ما اتفاق افتاده است. سگ های جستجو و دستگاه‌های زنده‌یاب در پاسخگویی به حوادث بر اساس استانداردهای تعریف شده عمل می‌کنند. در این حادثه برداشتن آوار مشکل اصلی بود نه کارکرد دستگاه‌های زنده‌یاب یا سگ‌های جستجو. این حادثه در ساعت هشت و چهل دقیقه ۳۰ دی ۹۵ از طریق آتش‌نشانی تهران به جمعیت هلال‌احمر شهر تهران گزارش شد که برای پشتیبانی فوری و ارائه خدمات امدادی و درمانی حضور یابند. تیم‌های امدادی ما هم در ساعت ۹ صبح خود را به منطقه رساندند. در همان ساعت اولیه ۱۰ تیم امدادی به محل حادثه اعزام شدند. از زمان ریزش ساختمان پلاسکو در ساعت یازده و چهل دقیقه مرکز کنترل و هماهنگی ما در استان تهران نسبت به فراخوان نیروهای پشتیبان اقدام کردند. در ستاد مرکزی ابتدا ۳۰ نفر از اعضای تیم واکنش سریع سازمان فراخوان شدند و پس از آن تیم‌های تخصصی جست‌وجو و نجات از آوار به استعداد ۱۰ نفر از استان قم و ۴۰ نفر از استان البرز آماده حضور در منطقه عملیاتی شدند. در حادثه پلاسکو ۱۶ قلاده سگ جست‌وجو به همراه مربیان آنها، ۱۲ دستگاه زنده‌یاب، ۱۶ آمبولانس، یک اتوبوس آمبولانس، ۱۰ خودرونجات، ۱۸۰ست تجهیزات انفرادی و آواربرداری، ۲ خودرو فرماندهی و ارتباطات و ۲۸۰ نیروی عملیاتی به‌کارگیری و فراخوان شدند.
کارکرد هلال‌احمر به عنوان نیروی پشتیبان چگونه بود؟
همانگونه که می‌دانید، مسئولیت بحران‌ها در تهران با هلال‌احمر نیست بلکه برعهده شهرداری است، ما فقط به عنوان پشتیبان عمل می‌کنیم. در استان‌ها هم مسئولیت بحران‌ها با استانداری‌هاست. یکی از دلایلی هم که هلال‌احمر در پاسخگویی به حادثه پلاسکو دخالت داده نشد همین مسئله بود. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد حساسیت آتش‌نشانان نسبت به جستجو و یافتن همکارانشان از زیر آوار بود که می‌خواستند خود اقدام کنند. اما ما همکاری کامل داشتیم و بنا به وظیفه‌مان برای کمک‌رسانی به‌موقع در صحنه حادثه حضور یافتیم و آنچه مورد انتظار بود، انجام دادیم.
در صورت بروز حوادث مشابه فکر می‌کنید آمادگی پاسخگویی سازمان امداد و نجات در حد مطلوب خواهد بود؟
با توجه به توسعه شهرنشینی و تراکم جمعیت و مشکلات موجود، بحث تامین اعتبار برای تجهیزشدن به امکانات و تجهیزات دستگاه‌های امدادی اجتناب‌ناپذیر است. به نظر من ضروری است با تشکیل ستادها و کارگروه‌های تخصصی نسبت به اصلاح روند موجود اقدام کرد. یکی از بزرگ‌ترین خلأها و مشکلات قانونی در این زمینه عدم تصویب قانون سازمان مدیریت بحران کشور است که بیش از دو سال از اجرای آزمایشی آن می‌گذرد و در حال بررسی در مجلس شورای اسلامی است.
در آینده نزدیک سازمان امداد و نجات چه برنامه‌هایی را در دست اقدام دارد؟
تصمیم داریم یک اتاق فکر در سازمان راه‌اندازی کنیم، همچنین قصد داریم طرح اجرایی و عملیاتی برای تمام استان‌ها و شعبه‌ها آماده کنیم که امیدواریم تا دهم اردیبهشت ۹۶ تهیه و آماده شود. بر اساس این طرح عملیاتی، استان‌ها به ۹ منطقه تقسیم می‌شوند و شهرستان‌های معین و تجهیزات آنها مشخص می‌شود.
بر این اساس برنامه‌های تئوریک به برنامه‌های عملیاتی تبدیل خواهند شد و در صورت بروز بحران، برنامه‌های مدیریتی و اجرایی قدم به قدم مشخص می‌شوند. هم‌اکنون سعی داریم «اس. اُ . پی» (برنامه عملیاتی) را در سازمان تعریف کنیم تا یک شهرستان بتواند به‌طور کامل آی. سی. اس. (فرماندهی در منطقه) را تشکیل و هماهنگی را انجام دهد.
در گذشته سازمانی فکر می‌کردیم، اما ظرف چند ماه اخیر EOP(برنامه عملیات اضطراری) جمعیت آماده شده و تصمیم داریم به SOPها (فرآیندها) برسیم به این صورت که برای هر نفری که قرار است در عملیات حضور داشته باشد تعیین تکلیف کنیم. تقسیم کار و مشخص‌شدن وظایف در پاسخگویی به حوادث برای نیروهای عملیاتی ضروری است. از دیگر برنامه‌های سازمان، آغاز دوره‌های آموزشی برای راه‌اندازی تیم‌های واکنش سریع استانی خواهد بود.
به تازگی حادثه سیل در سیستان را داشتیم عملکرد هلال احمر چگونه بود؟
به دلیل پیش‌بینی‌های هواشناسی مبنی بر وقوع بارش‌ها و احتمال آبگرفتگی و سیل در مناطقی از کشور ما نیز در آماده‌باش کامل بودیم. اعزام نیروهای امدادی و ارسال لوازم و تجهیزات نجات از قبل با توجه به هشدارهای هواشناسی تدارک دیده شده بود، به‌طوری‌که از قبل چادرهای اسکان اضطراری را به بعضی از شهرستان‌های سیستان و بلوچستان مثل زرآباد ارسال کرده بودیم. به همین دلیل در کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان ناشی از سیل این استان با مشکلی روبه‌رو نشدیم و خدمات هلال‌احمر در بعضی از مناطق هنوز ادامه دارد.
آیا در شرایط کنونی سازمان امداد و نجات با چالش خاصی مواجه است؟
با کاهش بودجه جمعیت هلال‌احمر ارائه خدمات امدادرسانی به سختی انجام می‌شود و در حال حاضر تجهیزات و امکانات متناسب با میزان اعتبارات موجود تامین می‌شود. تکمیل ظرفیت انبارها برای پاسخگویی بهتر، آماده‌سازی ۵۰ هزار نفر در قالب تیم‌های واکنش سریع و از همه مهم‌تر تقویت خدمات داوطلبانه و ارتباط با مردم از چالش‌های پیش‌روی سازمان امدادونجات است. در گذشته جوانان بیشتر از فعالیت‌های داوطلبانه استقبال می‌کردند. البته این مشکل سازمانی نیست و بیشتر یک مسئله فرهنگی و اجتماعی است. لازم است در این حوزه‌ها بیشتر کار شود. اگر سازمان‌های مردم‌نهاد دیگر را بررسی کنید آنها نیز این مشکل را دارند شاید دغدغه مردم بیشتر شده است، اما اعتماد مردم نسبت به جمعیت هلال‌احمر پا برجاست که خود سرمایه عظیمی است و باید از آن برای تحقق اهداف بشردوستانه هلال‌احمر بهره برد.
آیا مژده‌ای برای امدادگران دارید؟
موضوعی که می‌توان از آن به عنوان مژده نام برد، کمک هزینه رفت و آمد امدادگران از تاریخ یکم آبان امسال ۱۵ درصد افزایش یافته است. همچنین از سال بعد نیز ۱۵ درصد دیگر به دریافتی امدادگران افزوده می‌شود. در واقع ظرف ۸ ماه ۳۰ درصد به کمک هزینه رفت و آمد امدادگران اضافه خواهد شد.
و کلام آخر...
من خودم امدادگر بوده‌ام. باید به امدادگران نگاه امدادگری داشته باشیم تا خدای ناکرده از آنها استفاده ابزاری نشود. هر قدر به امدادگران توجه شود در جذب و نگهداری آنها اثرگذار خواهد بود. به هر میزان توانایی‌های آنها را تقویت کنیم خروجی آن نصیب جمعیت خواهد شد.
نظر شما