اطمينان وزارت نفت از پيمانكاران داخلي / اينپكس و فرصت‌هاي سوخته؛ گزارش خبري - تحليلي مهر از ميدان نفتي آزادگان

درنتيجه براساس اين قرارداد عمليات اجرايي به عهده شركت اينپكس بود اما اين شركت در اجراي پروژه با تاخير روبرو بود و تمديد درخواست مهلت را نيز مي كرد . براساس اين گزارش، ايران هم از تاريخ انعقاد قرارداد تا هفته قبل كه بيش از 32 ماه مي گذرد، 4 بار با درخواست تمديد مهلت شركت ژاپني در توسعه ميدان نفتي آزادگان موافقت كرده بود .

مدير عامل شركت ملي نفت ايران در اين خصوص گفته است، ايران نيز به دليل حسن روابط خود با ژاپني ها به اين درخواست ها تاكنون پاسخ مثبت  داده است. در همين حال، ژاپني ها تا كنون هيچ گونه اقدامي در خصوص توسعه ميدان انجام نداده بودند و تمام فعاليت‌هاي مطالعه، اكتشاف و شناسايي اين ميدان هم توسط متخصصان داخلي انجام شده است.

در اين ميان، شركت "اينپكس" كه مسئوليت توسعه ميدان عظيم آزادگان در دولت گذشته به آن واگذار شد از نظر شركت هاي نفتي عربستان فاقد صلاحيت شناخته شد و از مشاركت در طرح هاي نفت و گاز اين كشور محروم نيز گرديد.

همچنين مسئولان رسمي نفت كشورمان نيز به‌طور رسمي اعلام كرده اند هزينه توسعه اين ميدان كه ژاپني ها حدود سه ميليارد دلار برآورد كرده اند ناعادلانه بوده و طرح توسعه اين ميدان با حدود 5/1 ميليارد دلار توسط شركت مناطق نفت‌خيز جنوب قابل اجرا است.

از سوي ديگر، اهميت توليد نفت خام از ميدان آزادگان به دليل نقش آن در تامين نياز پالايشگاه آبادان است. در اين پالايشگاه كه قرار است توسط دولت نهم ساخته شود ، نفت سنگين ميدان هاي آزادگان جنوبي، يادآوران و آزادگان شمالي به عنوان خوراك آن به مصرف   مي رسد. با توجه به نيازي كه كشور به فرآورده هاي نفتي پالايشگاه آبادان دارد، تاخير در توسعه اين ميدان تامين خوراك آنجا را نيز دچار مشكل خواهد كرد.

در عين حال، تدوين طرح توسعه ميدان نفتي آزادگان توسط شركت ايراني مناطق نفتخيز جنوب و ارايه رسمي آن به شركت ملي نفت ايران، اين اطمينان را به وزارت نفت داد كه پيمانكاران ايراني توان توسعه اين ميدان را دارند. با مطالعات صورت گرفته در اين ميدان محل اولين چاه نيز مشخص شده است تا در صورت انصراف ژاپني ها توسعه ميدان بدون معطلي آغاز شود.

كارشناسان نفتي مي گويند، تاكنون شش حلقه چاه در اين ميدان به بهره برداري رسيده است و اگر تنها حدود 100 كيلومتر لوله گذاري انجام شود ميتوان روزانه حدود 6000 بشكه از اين ميدان استخراج و درآمد ارزي براي كشور ايجاد كرد.

برهمين اساس، مذاكرات فشرده ايران و ژاپن در هفته گذشته برگزار شد و ايران اين بار ديگر به آنان براي توسعه ميدان نفتي آزادگان مهلت نداد و سهم شركت ژاپني اينپكس را از 75 به 10 درصد كاهش داد.

غلامحسين نوذري در گفتگو با خبرنگار اقتصادي مهر درباره آخرين وضعيت مذاكرات ايران با ژاپني ها درباره قرارداد آزادگان گفته است : قرارداد ايران و ژاپن يك قرارداد مشاركت بوده ميان شركت اينپكس ژاپن و نيكو كه براساس آن مقرر شده بود  75 درصد از سهام آن متعلق به شركت ژاپني و 25 درصد مابقي نيز به شركت نيكو تعلق داشته باشد .

وي افزوده است: درنتيجه براساس اين قرارداد عمليات اجرايي به عهده شركت اينپكس بود اما اين شركت در اجراي پروژه با تاخير روبرو بوده و تمديد درخواست مهلت را نيز مي كرد .

به گفته مدير عامل شركت ملي نفت ايران ، اين درحالي بود كه ايران نيز به دليل حسن روابط خود با ژاپني ها به اين درخواست ها تاكنون پاسخ مثبت  داده ،  اما در زمان حاضر تمديد اين مهلت ها بيش از اين مقدور نيست .

نوذري با اشاره به وضعيت كنوني قرارداد اظهارداشته است : مذاكرات ايران و ژاپن از روز شنبه گذشته آغاز شده و تا روز پنج شنبه نيز ادامه داشته است اما در اين مذاكرات تلاش مي شود ژاپني ها در قرارداد آزادگان حفظ شوند با اين تفاوت كه ممكن است سهام آنها به يك سهام محدود شده واحتمالا به ده درصد كاهش يابد .

وي افزوده است : بدين ترتيب اكثريت سهام به شركت نيكو تعلق مي گيرد و شركت نيكو خود با استفاده از پيمانكاران داخلي يا خارجي قرارداد را پيش مي برد . نوذري تاكيد كرد ه است: اگر چه اين عوامل بر روي ميز مذاكره همچنان در حال بررسي هستند اما در صورت اتخاذ چنين تصميمي ژاپني ها از عمليات اجرايي پروژه خارج مي شوند و تنها سهم محدودي را خواهند داشت .

وي درباره نحوه برداشت از اين ميدان گفته است : در اين ميدان 6 حلقه چاه نفتي حفر شده است و يكي از برنامه ها آن است كه با استفاده از اين تعداد چاه يا حفر چاه هاي ديگر بتوانيم در فاز اول 25 هزار بشكه نفت برداشت كنيم  و بقيه ميدان را نيز با استفاده از درآمد همين چاه ها توسعه دهيم .

وي تصريح كرده است: يا اينكه شركت نيكو با گرفتن پيمانكار با حفظ سهام خود ميدان را توسعه دهد يا  اينكه شركت نيكو با تفويض كامل سهام خود به يك شركت ديگر توسعه ميدان را واگذار كند .

برخي منابع خبري نيز فشارهاي آمريكا به ژاپني‌ها و تعلل بيش از حد آنان در توسعه ميدان نفتي آزادگان را دخيل مي دانند به طوري كه اين مسئله درنهايت موجب آن شد تا ايران اين فرصت طلاي را از شركت اينپكس بگيرد.

در همين حال، يك كارشناس ژاپني در مسائل انرژي گفته است: با توجه به روند صعودي مصرف نفت ژاپن، از دست دادن پروژه آزادگان كه نقش مهمي در تامين نفت اين كشور در دهه آينده داشت، شكست بزرگي براي ژاپن محسوب مي‌شود. توموميچي آكوتا" كارشناس مسائل انرژي موسسه يو.اف.جي درباره قرارداد توسعه ميدان آزادگان مي گويد: روسيه و چين نسبت به ژاپن از استقلال بيشتري براي مقابله با فشارهاي آمريكا برخوردارند و ايران تلاش دارد با استحكام روابط خود با اين دو كشور از اعمال تحريم‌ عليه خود جلوگيري كند.

وي افزوده است:‌ از ديد ايران كشورهايي همچون چين از اعتبار بيشتري براي اجراي پروژه‌هاي نفت و گاز ايران در شرايط كنوني برخوردار هستند. آكوتا تصريح مي كند: چين نيازمند تامين تقاضاي فزاينده نفت خود است سرمايه بالايي نيز دارد و در مقابل، ايران داراي ذخاير انرژي فراواني است و از دست دادن پروژه آزادگان شكست بزرگي براي ژاپن خواهد بود چرا كه چين گزينه نخست جايگزيني ژاپن خواهد بود.

وي افزوده است:‌ با از دست دادن ميدان آزادگان، ژاپن نخواهد توانست هدف تامين 40 درصد مصرف نفت خود تا سال 2030 از ميدان‌هاي نفتي خارجي كه خود توسعه مي‌دهد، را تحقق بخشد.