خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- سینا برجیان: امروزه همه جا صحبت از مناطق آزاد تجاری و نقش آن در رشد اقتصادی کشور ها است مناطقی خاص در هر کشور که مشوق های تجاری-اقتصادی نظیر مالیات اندک و یا صفر و همچنین حمایت حداکثری دولتی از بخش خصوصی به منظور توسعه پایدار درآنها جریان است. با توجه به تجربه موفق کشور های همسایه (گرجستان و ترکیه) در زمینه پیاده سازی مفهوم جدید به عنوان مناطق آزاد گردشگری ( Free Tourism Zone)، می توان با گسترش این مفهوم مناطق آزاد گردشگری را در کشور های حوزه ی فرهنگ مشترک آغاز کرد. پروژه ای که میتواند ثبات و توسعه پایدار و همه جانبه ی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را برای دولت ها و ملت های بهم بسته فرهنگی- تاریخی به ارمغان آورد.
به عنوان مثال شهر های بخارا و سمرقند در ازبکستان و همچنین شیراز و اصفهان در ایران برای تمامی فارسی زبانان و همچنین علاقمندان به فرهنگ و تاریخ مشترک از تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان گرفته تا ایران و بخش هایی از پاکستان، هند و منطقه ی ارآن و قفقاز تا آناتولی شرقی میتواند تداعی بخش باشد. استفاده از این پتانسیل عظیم که به مثابه ی تصویر مناسب از یک برند فرهنگی در ذهن مخاطب است، می تواند در لایه های مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زمینه ساز تفکر و راهی نوین و کم هزینه به سوی توسعه پایدار برای ملت ها بمورد توجه قرار گیرد و زمینه ی همسویی بیشتر منطقه ای را فراهم آورد.
در این مناطق میتوان اقدامات تشویقی از ساده سازی فرآیند و یا حذف روادید گرفته تا رونق اقتصادهای وابسته گردشگری را هدف قرار گرفت . توسعه ی بازار چه های مشترک کشور های همجوار و بورس صنایع دستی مشترک تا توسعه ی توریسم سلامت، فرهنگی و سرگرمی با سرمایه گزاری های مشترک در توسعه زیر ساخت های مرتبط با گردشگری از قبیل هتل ها، مراکز خرید و سرگرمی همگی می تواند ارزش افزوده ملموس و غیر ملموس مناسبی داشته باشند و زمینه ساز توسعه منطقه ای پایدار همراه با صلح و ثبات کشور های همجوار با تاریخ و فرهنگ مشترک شود.
گرجستان ؛ تجربه ۷ ساله
گرجستان و محیط تجاری آن بوسیله رژیم مالیات آزاد و چارچوب قوانین شفاف و کارا تقویت شده است. این کشور در سال ۲۰۱۰ عنوان اولین اقتصاد آزاد را در جهان از آن خود کردگرجستان و محیط تجاری آن بوسیله رژیم مالیات آزاد و چارچوب قوانین شفاف و کارا تقویت شده است. این کشور در سال ۲۰۱۰ عنوان اولین اقتصاد آزاد را در جهان از آن خود کرده و همچنین در میان ۱۸۰ کشور دارای رتبه ۶۶ از نظرشاخص شفافیت بین المللی اقتصادی در سال ۲۰۰۹ قرار داشته است. رشد توریسم ورودی از ۳۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۰۲ به ۵.۹ میلیون در سال ۲۰۱۵ رسیده است و این در حالی است که جمعیت کشور ۴.۴ میلیون نفر می باشد. متوسط اقامت در گرجستان ۵.۲۷ شب بوده و ۴۹% مسافران در هتل ها اقامت می کنند.
در گرجستان ۲ منطقه آزاد توریستی تعریف شده است. منطقه آزاد توریستی کابولتی در ایالت نیمه خود مختار آجارا و منطقه ی آزاد توریستی آناکلیا در نوار ساحلی غرب این کشور واقع در منطقه سامگرلو-ژموسوانتی در محل تلاقی دریای سیاه با رود اینگوری.
این مناطق توانسته اند با حمایت های دولتی، سرمایه های بسیاری برای زیر ساخت های توریستی جذب کنند. احداث هتل ، ریزورت ها، ورزش های آبی نظیر کایاک و کانوی، ماهیگیری ورزشی، پرنده نگری، کلوپ کشتی ها ی خصوصی، آمفی تاتر و مراکز خرید در اولویت سرمایه گزاران بوده است. دولت تسهیلاتی مناسبی در جهت حمایت پروژه در اختیار سرمایه گذاران قرار داده است. به عنوان مثال مالیات بر دارایی و درآمد در این مناطق برای ۱۵ سال صفر خواهد بود ، برای هتل های بالای ۱۰۰ اتاق مجوز تاسیس مراکز سرگرمی رایگان است، زمین رایگان و شبکه زیرساخت مهندسی ( آب ، برق و گاز ) بطور مجانی تهیه می شود. همچنین طراحی هتل ها بطور رایگان و اهدای شهروندی گرجستان برای سرمایه گذاران از جمله مشوق های دولتی برای حمایت از این طرح می باشد.
این تنها بخشی از حمایت های دولتی برای ارتقای منطقه ی آزاد تجاری در گرجستان است و مزیت های بیشتر بصورت موردی بنا بر ویژگی ها ی استراتژیک هر طرح برای بخش توریسم گرجستان قابل مذاکره خواهد بود. جذب گروه های بزرگ اقتصادی نظیر گروه جاده ی ابریشم قزاقستان مالک هتل های رادیسون بلو در باتومی و تفلیس و گروه ماریوت آمریکا مالک هتل ریتز کارلتون باتومی، کورت یارد و ماریوت تفلیس از جمله موفقیت های متولی طرح، وزارت اقتصاد و توسعه پایدار گرجستان بوده است.
ترکیه ؛ هدفمند در ابتدای راه
ترکیه امروزی علیرغم مشکلات امنیتی و رکود ناخواسته در صنعت توریسم خود ، در تقلای جذب سرمایه برای پتانسیل های گردشگری خود استترکیه امروزی علیرغم مشکلات امنیتی و رکود ناخواسته در صنعت توریسم خود ، در تقلای جذب سرمایه برای پتانسیل های گردشگری خود است. با وجود رتبه ۶ این کشور از نظر تعداد توریسم ورودی، ترکیه بر پایه آمارWEF (مجمع جهانی اقتصاد) در رتبه ی ۴۴ در میان ۱۴۱ کشور از نظر شاخص رقابتی بودن گردشگری قرار دارد. بر مبنای شاخص WEF در سال ۲۰۱۵ ، بالاترین امتیاز های ترکیه در پارامتر های سلامت و بهداشت ( ۵.۴۱ از ۷ )، زیر ساخت های خدمات گردشگری ( ۵.۰۴ از ۷ ) و حمل و نقل هوایی و تجارت ( ۴.۵۴ از ۷ ) بوده است اما پایداری محیطی، حفاظت از منابع طبیعی و امنیت از پایین ترین امتیاز هایی بوده که شاخص رقابت پذیری ترکیه را در آمار بشدت پایین اورده است. پروفسور اورهان ایجوز از دانشگاه یاشار اعتقاد دارد این حقیقت که ترکیه با وجود مقام ۶ در جذب توریست، در رتبه ی ۶۶ شاخص رقابت پذیری قراردارد زنگ خطری برای بازبینی بخش توریسم در ترکیه است.
حمل و نقل در ترکیه بیشتر بر مبنای حمل و نقل زمینی است که کنار کمبود خطوط ریلی و همچنین محدودیت خدمات بندری، نگرشی منفی در ذهن توریست های خارجی در آینده بوجود می آورد. برای مقابله با خطرات ذکر شده، ترکیه راه حل را در توسعه مناطق آزاد توریستی دیده است. به تازگی وزیر اقتصاد ترکیه با تاکید بر اهمیت بخش توریسم برای ترکیه، از شروع برنامه مناطق توریستی، معاف از مالیات برای جذب بیشتر توریست سخن گفته است. این پروژه با سرپرستی وزیر اقتصاد و تشکیل کمیته ای از وزرای مختلف کلید خورده که در فاز اول مناطق آزاد توریستی در دریای اژه و مدیترانه مانند بودروم، دیدیم، مارماریس و غرب آنتالیا خواهد بود. در این پروژه به کشتی ها و قایق های خارجی کروز و یاک اجازه می دهند تا گردشکران را بدون نیاز به روادید و تشریفات گمرکی وارد کنند.
مناطق آزاد توریستی ترکیه دارای خدمات رفاهی گسترده، سرگرمی، مراکز خرید بزرگ و هتل های جذابی خواهد بود که بازار هدف خود را گروه های توریستی با درآمد بالا قرارداده است. این طرح بطور کامل زیرساخت های بخش توریسم ترکیه و بطور اخص حمل و نقل دریایی را ارتقا می دهد.
رقبای اصلی صنعت گردشگری ترکیه مانند اسپانیا، ایتالیا و یونان از مزیت مرزی ویژه در مقایسه با ترکیه برخوردارند به این معنا که مرزهای دریایی آنان برای دارندگان پاسپورت اتحادیه اروپا باز می باشد.دقیقا به همین دلیل جزایر یونانی در دریای اژه مقصد ایدآل برای تئرهای کروز و یاک هستند که ترکیه در حال حاظر قادر به رقابت در این بازار توریستی نمی باشد اما طرح منطقه آزاد کاملا می تواند پاسخی در زمینه ی رقابت پذیری با رقبا در این مقوله باشد.
اما در مقوله ی امنیت ، طرح مناطق آزاد توریستی خود می تواند پارامتر های امنیتی ترکیه را بهبود ببخشد چرا که در این نواحی، شهروندان ترکیه در مرز مورد کنترل قرار خواهند گرفت، شهروندانی که بخصوص از بخش های دیگر نظیر مرزهای جنوب شرقی ترکیه که ملاحظات تروریستی برای کشور دارد، قصد ورود به مناطق آزاد توریستی را دارند. با اجرایی شدن این طرح، که به مانند خطی امنیتی بین مناطق یاد شده و مناطق آزاد می باشد، شاخص امنیت در معیار های جهانی گردشگری بالا خواهد رفت. از طرفی وزارت جنگلداری ترکیه با هدف کمینه کردن صدمه به مناطق سبز و حفاظت از منابع طبیعی، نقش ویژه ی نظارتی در خصوص ساخت و سازهای طبیعت محور خواهد داشت که این خود می تواند رتبه ی پارامتر محیط زیستی را در شاخص WEF بالا ببرد.
نظر شما