خبرگزاری مهر- گروه استانها: بهار و سفرهایش، بهار و باز کوله‌بار را بستن و دل به جاده سپردن و جاده به جاده و شهر به شهر را طی کردن، بهار و عید دیدنی‌ها، بهار و ندیدنی‌ها. شهر به شهر را که بگردی و از هر چه ندیده‌ای دیدن کنی به قزوین می‌رسید.
شهر آب‌انبارها و دروازه‌ها، شهر دهخدا و عارف، شهری که اگر سیزده روز تعطیل عید را صرف دیدن جاذبه‌های آن کنی باز ندیدنی‌هایی باقی می‌مانند. شهری که از قدیمی‌ترین حوزه‌های تمدنی ایران محسوب شده و سابقه سکونت در آن به ۹ هزار سال می‌رسد.
استان قزوین جاذبه‌های تاریخی و طبیعی زیادی دارد، آرامگاه پیغمبریه، زیارتگاه امامزاده حسین(ع)، قلاع الموت و سمیران، دریاچه اوان، چشمه‌سارهای الموت، طارم سفلی، کاروانسراهای بویین‌زهرا و ده‌ها آثار گردشگری دیگر که تک‌تک آن‌ها جذابیت خاصی برای گردشگران و جهانگردان دارد.
دژهای متعدد، قلعه‌ها، مساجد تاریخی، زیارتگاه‌ها، مدارس، عمارت ها، بازارها، خانه‌های قدیمی، دروازه‌ها، کاروانسراهای شهری و بین‌راهی، کلیساها، برج‌ها، مقبره‌ها، آب‌انبارها و گرمابه‌ها روایتگر تاریخ غنی و پرافتخار بخشی از سرزمین بزرگ ایران هستند که استان قزوین بخشی از این آثار کشور را در خود جای داده است.
مسجدالنبی
یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین مساجد ایران است که با ۱۴ هزار مترمربع مساحت ازنظر گستردگی صحن و شبستان‌ها، شیوه معماری و استواری بنا در قزوین و ایران منحصربه‌فرد به شمار می‌رود. بر اساس کتیبه‌ها و منابع معتبر، بنیان مسجد را باید به‌وسیله فتحعلی شاه قاجار بدانیم هر چند بعضی صفوی بودن اساس مسجد را مطرح کرده‌اند.
سه در ورودی شمالی، غربی و شرقی با سردرهای رفیع و شکوهمند که با کاشی‌های لاجوردی و خطوط ممتاز نستعلیق و ثلث آراسته‌اند به حیاط وسیعی باز می‌شوند که به شکل مربع‌مستطیل و از شمال به جنوب گسترده است و حوض سنگی بزرگی در میانه آن، ایوان‌های بلند شمالی و جنوبی را با آسمان مینایی انعکاس می‌دهد.
چهار ایوان که با دو گوشواره در هر طرف به رواق‌های هشتگانه مسجد می‌پیوندند و تزیینات کاشی و کتیبه‌های نفیس را بر پیشانی خود دارند، جلوه‌ای خاص به مسجد بخشیده‌اند. هر یک از رواق‌های شمالی و جنوبی دارای چهارطاق نما و رواق‌های شرقی و غربی دارای ۹ طاق‌نما هستند که هر شبستان ۲۸ طاق کوچک دارد که وسعت هرکدام ۱۶ مترمربع است و به فاصله شش متر از همدیگر، روی ۱۸ ستون استوار شده‌اند.
ارتفاع هر یک از ستون‌ها ۲۵.۲ متر است. برفراز مقصوره جنوبی، گنبد بزرگ و زیبایی به قطر دهانه ۱۵ متر قرار دارد. این گنبد به‌صورت دو پوسته و پیوسته ساخته‌شده و ارتفاع تیزه داخلی آن تا کف بنا ۸۳/۲۰ و ارتفاع رأس خارجی آن تا کف حدود ۲۵/۲۳ متر است.
ضخامت بدنه گنبد در پاکار نیز حدود ۷۰.۱ متر، سطح خارجی آن با کاشی پوشیده شده و دارای طرح‌های هندسی و خطی است.
پیش از این در طرفین گنبد، مناره رفیعی قرار داشته که مادام دیولافوا به آن‌ها اشاره‌کرده و سردر شمالی مسجد بسیار مجلل و رفیع است و سرتاسر آن با کاشی‌های مینایی و اسلوب بدیعی تزیین‌شده و دارای کتیبه‌ای از کاشی لاجوردی به خط نستعلیق ممتاز به تاریخ ۱۲۰۲ هـ. ق است و به ایوانی می‌پیوندد که سطح زمین آن به شکل کثیرالاضلاع مخمس به مساحت ۸۲ متر بنا شده و بر بالای آن ماذنه بزرگی ساخته‌اند.
این مسجد نیز همانند مسجد جامع دارای شبستانی زیرزمینی است که اینک به عنوان کتابخانه نبویه از آن استفاده می‌شود.
کلیسای کانتور
بناهای تاریخی- مذهبی همیشه شگفت‌انگیز بوده‌اند، حتی اگر این بنا یک کلیسای قدیمی و کوچک باشد که در دل منطقه‌ای مسلمان نشین جا خوش کرده باشد.
کلیسای کانتور، کلیسای کوچکی است که باید آن را در قزوین ببینید، شهری که به گواه تاریخ تا پیش از ورود اسلام به ایران زرتشتی بود و پس از آن نیز همه مسلمان شدند. با این حال کلیسای کوچک کانتور وقتی ساخته شد که روس‌ها در جنگ جهانی دوم بخش‌هایی از ایران را اشغال کردند و برای انجام فرایض دینی این کلیسا را بنا گذاشتند.
برای دیدن این بنای تاریخی باید سری به قزوین بزنید تا ساختمان قدیمی کانتور را با طرح چلیپایی‌اش ببینید. محراب این کلیسا رو به شرق است و ورودی آن در ضلع غربی و از این ورودی که عبور کنید یک سقف شیب‌دار را می‌بینید که پس از آن در ورودی قرار دارد. کمی جلوتر به پیش فضای هال می‌رسید که بالای آن برج ناقوس کلیسا با ارتفاع حدود ۱۱ متر به چشم می‌خورد.
شاید به دلیل همین برج بلند باشد که کلیسای کانتور را به نام برج ناقوس می‌شناسند. نقشه معماری کلیسا چندضلعی نامنظم است که با آجر قرمز لعاب‌دار پوشیده شده و نمای جالبی پیدا کرده است.
در نمای خارجی کلیسا هم ستون‌های تزیینی زیبایی به چشم می‌خورد و به دلیل همین شکل و شمایل خاص کلیسای کانتور در میان بناهای تاریخی قزوین جایگاهی متفاوت پیدا کرده است.
در ورودی این کلیسا بعد از عبور از ایوان کوچکی که نیم متر از سطح زمین بالاتر است، به سالن اصلی و دو اتاق کوچک در شمال و جنوب آن باز می‌شود که هر کدام با پنجره‌های نعل اسبی به بیرون ارتباط دارند. هال هم شامل نمازخانه و محراب است و در دو طرف آن، دو فضای مستطیل شکل طراحی شده اما درباره تاریخچه بنا، در دوره مشروطه، محوطه‌ای به نام کانتور در اختیار روس‌های تزاری قرار گرفت که دفاتر اداری خود را در آن مستقر کردند.
پس از آن کلیسای کانتور در داخل این محوطه توسط شرکت راه‌سازی روس‌ها بنا شد. اگر گذارتان به کانتور بیفتد می‌بینید که در محوطه کلیسا دو مقبره قرار دارد. این دو مقبره ربطی به خادمان یا کشیشان کلیسا ندارد؛ یکی از این مقبره‌ها متعلق به یک خلبان روسی است که بر اثر سقوط هواپیمایش در جنگ جهانی اول کشته شد و دیگری متعلق به یک مهندس راه‌سازی روسی است.
عمارت کلاه‌فرنگی یا چهل‌ستون
عمارت چهل‌ستون یا کلاه‌فرنگی یکی از آثار مهم دوره صفویه در قزوین است که در مرکز شهر قزوین و در جنوب سبزه‌میدان (میدان آزادی)، در میان باغ بزرگی واقع‌شده و تنها کوشک باقی‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه‌طهماسب است.
این بنا در دوره قاجاریه توسط محمدباقر سعدالسلطنه فرماندار وقت قزوین بازسازی شد و چهل‌ستون نام گرفت.
بنا ساختمانی هشت‌ضلعی به مساحت تقریبی ۵۰۰ مترمربع است که بر اساس نقشه یک معمار ترک در دوطبقه ساخته‌شده و دارای تالارها و اتاق‌های کوچکی در هر طبقه است. رواقی با ستون‌های آجری و قوس‌های نیم دایره‌ای بنا را در برگرفته و بر بالای آن ایوانی با ستون‌های چوبی استوارشده است.
نقاشی‌های دیواری طبقه اول نمونه‌ای از هنر نگارگری مکتب قزوین و دارای شهرت جهانی است. مکتب حاکم بر این نقاشی‌ها از تغییر و تحولات سیاسی نیز تأثیر گرفته، به‌نحوی‌که ظهور نادرشاه و مکتب افشاریه در چهل‌ستون دیده می‌شود.
همچنین ظهور قاجار نیز در سومین لایه نقاشی‌های کاخ چهل‌ستون دیده می‌شد که به‌مرور زمان از میان رفته است. این دیوارهای مزین به نقاشی و دیوارنگاره‌ها در نوع خود منحصربه‌فرد بوده و وجود سه لایه دیوار نگاره حاکی از گذشت ادوار مختلف تاریخی بر آن است.
تالار بزرگ طبقه دوم با ارسی‌های پنج چشمه‌ای در چهار جهت اصلی به محوطه غلام گردش بالا می‌پیوندد که دارای سقف بلندی از خنچه پوش بوده است. از این بنا هم‌اکنون به عنوان گنجینه (موزه) قزوین استفاده می‌شود.
گفته‌اند بنای هشت‌بهشت اصفهان با گرته برداری از این اثر ساخته‌شده است. عمارت چهل‌ستون قزوین در بهمن‌ماه سال ۱۳۳۴به شماره ۳۸۹ در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت‌شده است.
خانه بهروزی‌ها
خانه بهروزی مربوط به دوره قاجار است و در قزوین، خیابان امام، کوچه زرگرها واقع‌شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۶۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه بهروزی ازجمله بناهای شیوه معماری خانه‌سازی قزوین است که با حیاط مرکزی اصلی و حیاط‌های جانبی شکل‌گرفته و حیاط اندرونی با تناسب نیم کشکولی، در دو جبهه دارای شاه‌نشین‌های تابستانی و زمستانی و در دو جبهه دیگر دارای ایوان‌های طاق نمایی است.
شاه‌نشین اصلی خانه از طریق ایوانی ستون‌دار با حیاط بیرونی نیز ارتباط دارد. خانه در دو طبقه زیرزمین و هم کف شکل‌گرفته و تزیینات آجری لبه بازشوها وارسی‌های آن، ازجمله تزیینات قابل‌توجه این بناست.
خانه تاریخی بهروزی قزوین از آثار ارزشمند دوره قاجاریه با ظرفیت ۲۷ تخت، رستوران و حمام سنتی، آتلیه عکاسی و... با حفظ فضای سنتی نوسازی و تجهیز شده است تا در کنار هتل‌ها، مهمان‌پذیرها و دیگر اماکن اقامتی امکانات و تسهیلات لازم جهت رفاه حال مسافران و گردشگران در اختیار آن‌ها قرار گیرد.
این خانه و هتل تاریخی با مساحت ۱۳۵۵ مترمربع زمین و ۱۲۱۰ مترمربع سطح زیربنای شامل سه‌طبقه و دو بخش بیرونی و اندرونی است.
حمام قجر
گرمابه قجر یادگار دوران صفویه و از بزرگ‌ترین گرمابه‌های شهر قزوین است که چون نگینی زیبا در بین آثار تاریخی شهر می‌درخشد.
یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ترین گرمابه‌های قزوین که به دستور شاه ساخته‌شده و نخست «حمام شاهی» نام داشته، حمام قجر قزوین است که تاریخ بنای آن را «صحت عافیت» گفته‌اند که معادل ۱۰۵۷ است چرا که در دوره‌ای تاریخی معماران بنا به دلیل ماندگاری تاریخ ساخت، آن را به‌صورت رمزگونه یا به شعر نوشته و با احتساب عدد ابجد آن، تاریخ ساخت در دل شعر باقی‌مانده است.
این روش باعث می‌شود که شعر در اذهان باقی بماند و اگر زمانی کتیبه ثبت‌شده در آن تخریب شود، تاریخ ساخت آن محفوظ است.
این حمام یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ترین گرمابه‌های قزوین است که در سال ۱۰۵۷ هجری قمری توسط امیر گونه خان از امیران شاه‌عباس دوم در دوره صفویه در محله عبید زاکانی فعلی بنام حمام شاهی ساخته‌شده که با سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه بالغ‌بر هزار و ۴۵ مترمربع مساحت دارد.
مساحت حمام قجر در حدود ۱۰۴۵ مترمربع است و از دو قسمت جداگانه زنانه و مردانه و سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه تشکیل‌شده است. درب اصلی حمام رو به جنوب باز می‌شود و با راه‌پله مارپیچی به سربینه منتهی می‌شود.
سربینه بزرگ گرمابه که حوض زیبایی در وسط آن قرار دارد، شش شاه‌نشین و طاق‌نما را در پلانی هشت‌ضلعی با راهرویی به گرمخانه پیوند می‌دهد.
سربینه مکانی برای تعویض لباس و آماده شدن مراجعین برای استحمام بوده است، درب دیگری نیز از جانب غربی به حمام راه داشته که احتمالاً مخصوص بانوان بوده است. سربینه که طرحی مستطیل شکل دارد و از دو طاق جناغی در شرق و غرب آن تشکیل‌شده، توسط راهرویی که دارای طاق جناغی بسیار باریک است به گرمخانه راه می‌یابد.
گرمخانه زنانه و مردانه به شکل چلیپاست و اتاقک‌هایی برای شستشو در شرق و غرب آن تعبیه‌شده که پوشش بنا، گنبدی است و در هر گنبد جام خانه‌ای عمل نورگیری را انجام می‌دهد.
ازاره گرمخانه‌ها تا ارتفاع ۱٫۵ متر کاشی‌کاری شده و رسمی بندی و یزدی بندی سقف‌ها به تزیین آن افزوده است.
سنگ‌های بزرگ و یک‌تکه‌ای که سکوها را فرش کرده، از ویژگی‌های این بنا محسوب می‌شود. این اثر تاریخی در سال ۱۳۷۹ توسط میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین خریداری و با سرمایه‌گذاری شهرداری قزوین و مدیریت سازمان نوسازی و بهسازی مرمت شد و هم‌اکنون به‌عنوان موزه مردم‌شناسی در۳ بخش اقوام، آداب‌ورسوم و مشاغل مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.
این موزه از سه بخش تالار اقوام، مشاغل و آئین‌ها تشکیل‌شده است که در قسمت سربینه زندگی اقوام غالب ساکن قزوین مانند تات، مراغی، کرد، لر و ترک به معرض نمایش گذاشته و در تالار میاندر، آیین‌های سیزده‌بدر، پنجاه بدر و مراسم سوگواری امام حسین (ع) و در قسمت آخر نیز شش شغل حجامت، مکتبخانه داری، بارفروشی، آهنگری، تعزیه‌خوانی، دعانویسی و حلاجی در معرض دید بازدیدکنندگان قرارگرفته است.
این حمام در سال ۱۳۷۹ خورشیدی توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین خریداری و با سرمایه‌گذاری شهرداری قزوین و مدیریت سازمان نوسازی و بهسازی مرمت شد و به‌عنوان موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری داد. این موزه شامل ۳ بخش اقوام، آداب‌ورسوم و مشاغل است و زندگی روزمره مردم به وسیله مجسمه‌هایی در معرض دید عموم قرارگرفته است و در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۲۶۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در نوروز ۹۳ حدود ۷۰ هزار گردشگر و مسافر از این محل بازدید کرده بودند.
عمارت شهرداری
ساختمان شهرداری قزوین قدیمی‌ترین عمارت شهرداری است که قبل از وقوع جنگ جهانی اول توسط شرکت روسی «شوسه» که راه شوسه قزوین به تهران را احداث کرد ساخته شد.
روس‌ها از این عمارت به‌عنوان محل زندگی و اجتماعات هنری استفاده می‌کردند اما بعد از جنگ که موظف به پرداخت غرامت به ایران شدند، این مجموعه به بلدیه «شهرداری سابق» قزوین تحویل داده شد و از سال ۱۳۰۶ شهرداری قزوین در آن مستقر شد.
ورودی بنا دو پله بلندتر از کف حیاط است و به صورت یک ایوان جلو آمده و دارای ۶ ستون است. اتاق ورودی که از ایوان منشعب می‌شود ساده و مربع شکل است و دارای کفی با کاشی‌هایی به رنگ سیاه‌وسفید و سقفی ساده و تخت است.
این عمارت پس از انجام عملیات مرمت به «موزه بلدیه» تغییر کاربری داد و ازجمله آثاری که در این موزه به نمایش گذاشته‌شده می‌توان به زین اسب، دستگاه تایپ و رادیوگرام صدرالعلماء «اولین شهردار قزوین»، مکاتبات اداری، نامه‌های ارسال‌شده توسط مردم، بیش از ۲۰۰۰ سند از حوزه‌های شهرداری و نیز اسنادی در خصوص شرکت‌های زیرمجموعه شهرداری همچون شرکت آب و برق، اشاره کرد که در معرض دید قرار داده‌شده‌اند.
اوان، دریاچه‌ای بر بام قزوین
دریاچه اُوان، در ۸۸ کیلومتری شمال شرق قزوین واقع‌شده است. از اتوبان تهران- قزوین که به ورودی قزوین و در اصطلاح مردم محلی، به میدان غریب کش رسیدید، سمت راستتان تابلوی الموت را می‌بینید.
مسیر قزوین و الموت که مسیری تماشایی و پر از دشت‌های سرسبز و البته کوهستانی وصعب‌العبور و پر از گردنه‌های خطرناک و بسیار زیباست را ادامه می‌دهید. از رجایی دشت که بگذرید وحدود ۳ ساعت که راه بپیمایید به یک دوراهی می‌رسید، یک‌راه به سمت الموت می‌رود و راه دیگر به دریاچه اُوان، پس ازطی ۸ کیلومتر و گذشتن از روستای سرسبز زرآباد، گردنه آخر را که رد کنید، دریاچه اُوان دیده می‌شود.
اُوان دریاچه‌ای است با مساحت ۷۰ هزار مترمربع که در ارتفاع ۱۸۱۵ متری از سطح دریا و در میان چهار روستای اوان، وربن، زوار دشت و زرآباد واقع‌شده است.
عمق دریاچه طبق آخرین برآورد که یک گروه غواصی در سال ۹۲ انجام دادند برابر با ۶.۸ متر اندازه‌گیری شده است، هیچ رودی به دریاچه نمی‌ریزد و آب آن از چشمه‌های جوشانی که از کف دریاچه به بالا می‌آید تأمین می‌شود و از سرریز آب دریاچه، مزارع کشاورزی اطراف تغذیه می‌شود.
ایام نوروز با شکوفا شدن فضای سبز پیرامون دریاچه، اوان محل مناسبی برای تفرج و ماهی گیری و به‌ویژه گذراندن روز طبیعت است بر همین اساس سالانه هم‌زمان با فرارسیدن روز طبیعت پیرامون این دریاچه مملو از خانواده‌هایی است که از شهرهای مختلف استان‌های تهران، البرز و قزوین برای برخورداری از این محیط بکر خود را به اوان رسانده‌اند.
استان قزوین با داشتن جاذبه‌های تاریخی و گردشگری و طبیعت زیبا و بکر خود می‌تواند ایام خوشی را توأم بانشاط و فرح‌بخشی برای خانواده‌ها فراهم کند و تجربه شیرینی از سفر را در تعطیلات سال نو به ثبت برساند.
نوروز قزوین زیبا و دیدنی است و مردم خون گرم و میهمان‌نواز این خطه با سوغات و صنایع‌دستی و شیرینی‌های لذیذ خود منتظر ورود گردشگران داخلی و خارجی هستند تا ایام خوشی را برای هم‌وطنان مهیا کنند.
نظر شما