خبرگزاری مهر-گروه استان ها: استان ایلام در غرب کشور دارای تمدن و تاریخی کهن در کشور ما است به طوری که وجود تپه علی کش در شهرستان دهلران نشان از تمدن ۹ هزار ساله در این استان دارد.
این استان به لحاظ تاریخی و آثار باستانی جزو استانهای مهم کشور محسوب می شود و بیشترین آثار استان از دوران ساسانی است که هر ساله مورد استقبال گردشگران نوروزی قرار می گیرد.
استان ایلام دارای قله های متعدد تاریخی از دوران های مختلف است که یکی از این قلعه ها، والی است. این قلعه امروز علاوه بر خود اثر به موزه مردم شناسی استان تبدیل شده و تلفیقی از تمدن و فرهنگ را به نمایش گذاشته است.
قلعه والی یکی از بناهای دوره قاجاریه در استان ایلام است که توسط غلامرضا خان والی در سال ۱۳۲۶ قمری روی تپه‌ای به نام چغا میرگ ساخته شده است.
این بنا دارای قسمت‌های متعدد چون حرم سرا، قسمت شاهنشین، اتاق آیینه و زندان در زیر زمین است و مساحت کل قلعه بیش از چهار هزار و ۵۰۰ متر مربع است.
قلعه دارای سه در ورودی در قسمت شرق - غرب و جنوب است که در اصلی در قسمت جنوبی است و دیگر درها خصوصی بوده و مصالح به کار رفته در معماری قلعه شامل سنگ، آجر، گچ، کاشی و چوب است.
قلعه والی دارای ۲۰ اتاق بزرگ، پنج اتاق کوچک، چهار ایوان و دو تراس کوچک در ضلع جنوبی است.
هر ساله در ایام نوروز جشنهای مختلفی در این قلعه برای نمایش فرهنگ های بومی و محلی استان ایلام برگزار می شود که موزه مردم شناسی و موزه باستان شناسی در شهرستان ایلام و دره شهر از جمله جاذبه های مهم استان در ایام نوروز است که به طور قطع نقش مهمی در جذب گردشگر دارند.
در ایام نوروز ستاد هماهنگی خدمات سفر اقدام به برپایی نمایشگاه سوغات و صنایع دستی استان و برپایی سیاه چادر محلی و پخش دوغ، شیرینی و نان محلی در این مکان خواهد کرد.
وجود نرده های مشبک آجری به رنگ فیروزه ای، تراس های سرپوشیده ضلع جنوبی همراه با پنجره های مشبک با شیشه های الوان، اورسی های قلعه، ستون های دایره ای، سرستون های منقوش در ایوان، قوس های کمانی و تزئینی و کاربندی بالای آن با کاشی های رنگی، درختان بلند و کهنسال کاج و حوض مستطیل شکل در صحن جلوی قلعه چشم انداز زیبایی به قلعه و معماری آن داده است.
قلعه والی؛ نمایش فرهنگ ایلامی
یکی از مهمترین ویژگی های قلعه والی ایلام تبدیل شدن به موزه مردم شناسی است که طرح تبدیل بنای قلعه والی به موزه از سال ۸۵ آغاز و در چند مرحله تکمیل و مرمت شده است و این گنجینه که چند سالی است در قلعه والی ایلام برپا شده در برگیرنده آداب و رسوم مناطق مختلف، پوشش اقوام استان، حرفه هایی چون کشاورزی، نمدمالی، خراطی، چیت سازی، گلیم و نمد و جاجیم و قالی بافی، زندگی در سیاه چادر، آیین عروسی و پیکره هایی از شخصیت های مختلف است که در سده های گذشته زندگی کرده اند.
این گنجینه به سبب تنوع غرفه‌ها و موضوع ها، مورد توجه خاص گردشگران و دوستداران فرهنگ ایران و ایلام قرار گرفته است چراکه موزه مردم شناسی نماد فرهنگی استان برای شناساندن مولفه های فرهنگی، اجتماعی، ارزش ها، اعتقادات و باورهای مردم ایلام در گذشته بوده است .
در حال حاضر موزه مردم شناسی شهر ایلام از غنی ترین موزه های تخصصی مردم شناسی محسوب می شود که معرفی اقوام کرد، لر، لک و عرب در اتاقهای قلعه والی از بخشهای مهم موزه استدر حال حاضر موزه مردم شناسی شهر ایلام از غنی ترین موزه های تخصصی مردم شناسی محسوب می شود که معرفی اقوام کرد، لر، لک و عرب در اتاقهای قلعه والی از بخشهای مهم موزه است.
این موزه مردم شناسی دارای غرفه‌های متنوع مردم‌شناسی و نمایش آیین ها و سنت های بومی و محلی ایلام است و سازمان در دوران تعطیلات نوروزی اقدام به برپایی نمایشگاه های سوغات و صنایع‌دستی استان در چندین تخته سیاه چادر محلی می کند در آنها به شکل سنتی دوغ، شیرینی و نان محلی عرضه می شود که این در بازسازی فضای سنتی قلعه بسیار جلوه گر است.
با اجرای این برنامه‌ها و با حمایت مسئولان در استفاده از ظرفیت های متنوع استان نظیر قلعه والی می توان آداب و رسوم ایلام کهن را زنده نگه داشت، و با برنامه ریزی صحیح همراه با مولفه های آن دوران در معرض دید گردشگران و مسافران قرار داد تا از نزدیک با سنت ها و تاریخ مردمان این سرزمین تمدن ساز بیشتر آشنا شوند.
علاوه بر این قلعه تاریخی، موزه باستان شناسی شهرستان دره شهر، قلعه هزار درب شهرستان آبدانان، طاق شیرین و فرهاد شهرستان ایوان، سنگه نوشته آشوربانیپال شهرستان ملکشاهی، شهر تاریخی سیروان، شهر تاریخی دره شهر، تپه علی کش و...همه نیز حاکی از تاریخی بودن استان ایلام دارد.
استان ایلام با داشن ۷۵۰ اثر ملی در کشور رتبه پنجم را از نظر ثبت آثار ملی دارد و به ترتیب در سال ۹۰، ۲۵ و در سال ۹۱، ۲۱ اثر، در سال۹۲، ۲۲ اثر و در سال ۹۳ تا پایان سال ۵۰ اثر ثبت ملی شده است.
در حال حاضر سه هزار و ۵۰۰ شی تاریخی در گنجینه میراث فرهنگی ایلام نگهداری می شوند و لازم است که در مرکز استان موزه باستان شناسی احداث شود.
طبق بررسی های به عمل آمده هر ساله تعداد گردشگران و مسافران به استان افزایش می یابد و امیدواریم در سال جاری این روند ادامه داشته باشد.
نظر شما