نیمی از کتابهای چاپ شده در سال گذشته حرفی برای گفتن ندارند

به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه گفتگوی فرهنگی با موضوع نقد و بررسی پدیده کتاب سازی در ایران و خطرات آن با حضور شیوا شکاری مدیر انتشارات جامعه شناسان و حسین نبوی مدیر گروه مطالعات اجتماعی موسسه تحقیقات و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی از آنتن رادیوگفتگو پخش شد.

در ابتدا شکاری با بیان اینکه باید بپذیریم که کتاب سازی یک آسیب فرهنگی است، گفت: هر آسیب و مشکل ریشه ها و دلایلی دارد. ریشه کتاب سازی را می توان در نویسنده، ناشر و ارگان هایی که مجوز کتاب را صادر می کنند، جستجو کرد و دانشگاه ها و نهادهایی که برای تالیف کتاب امتیازاتی در نظر می گیرند نیز در رشد این پدیده نقش مهمی دارند.

این ناشر انگیزه نویسندگان از کتاب سازی را شهرت دانست و گفت: تمایل به ارتقای درجه علمی که منجر به مدرک گرایی می شود،  درآمد، مزایایی مانند بیمه و ...  نیز عامل دیگری برای رشد این پدیده است. گاهی مولف کتاب بدون مراجعه به ارگان انتشاراتی، مستقیما چاپ کتاب خود را انجام می دهد که یک آسیب است. زیرا ناشران برای چاپ یک کتاب تحقیقات و بررسی هایی انجام می دهند. در واقع با این روش یک مرحله از نظارت از بین می رود.

وی  به پدیده ناشر مولف اشاره کرد و گفت: گاهی یک نویسنده، کتاب چند جلدی را تالیف می کند که محتوای همه جلدهای آن تا حدود زیادی شبیه به هم است و یا در تالیف کتاب های بعدی خود تا 70 درصد از مطالب کتاب قبلی خود استفاده می کند در واقع مخاطب برای یک محتوا دو بار پول می پردازد که این مورد هم نمونه ای از کتاب سازی است.

شکاری با انتقاد از اینکه در کشور از ناشران حمایت نمی شود، گفت: در جامعه ما خرید کتاب به قدری ضعیف است که گاهی ناشر ترجیح می دهد کتاب را نفروشد. در سال گذشته 80 هزار جلد کتاب تولید شده است که می توان به جرات گفت نیمی از آنها حرفی برای گفتن ندارند.

در ادامه نبوی گفت: در سیستم دانشگاه های دولتی به دلیل نظارتی که برای اعضای هیات علمی وجود دارد مقالات تالیفی باید در مجلات علمی پژوهشی چاپ شود و داوران باید آن را ارزیابی کنند.

وی با بیان اینکه در دانشگاه بحث مقاله نویسی تخصصی است، گفت: زمانی که اساتید متخصص برای داوری برگزیده می شوند با دقت زیادی آثار تالیف شده را بررسی می کنند.گرچه این موضوع نفی کننده این نیست که اصلا اشتباهی رخ نمی دهد. فرآیند ارتقای اساتید بر اساس کتاب یا مقالات بسیار سخت گیرانه و با دقت همراه است و امکان تایید مقالات و کتاب های سطحی بسیار کم است.