خبرگزاری مهر-گروه استانها: نوروز بهترین ایام برای مسافرت است، اگر قصد دارید در ایام تعطیلات نوروزی به سفر بروید، می‌توانید با سفر به شهرستان بشرویه کویر و روستاهای کوهپایه‌ای و سرسبز را در کنار یکدیگر ببینید.
در شهرستان بشرویه از شمال تا جنوب، شرق تا غرب به هرکجا که نگاه می‌کنیم جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوانی وجود دارد که قدمتی حتی از دوران‌های قبل از اسلام دارد.
شهرستان بشرویه دارای قابلیت‌ها و پتانسیل‌های بسیار مناسبی جهت بازدید و حضور گردشگران در ایام عید است.
بشرویه موزه خشت و گل استان خراسان جنوبی
شهرستان بشرویه با دلیل مجاورت با کویر، از آب و هوای گرم و خشکی برخوردار است و بافت تاریخی بشرویه نشان از ساخت خانه‌های سازگار با اقلیم گرم و خشک این منطقه دارد.
این شهرستان با داشتن خانه‌های خشت و گلی و چهار صفه، به موزه خشت و گل خراسان جنوبی تبدیل شده است.
بشرویه یکی از ده شهر خشت و گلی ایران است که بافت تاریخی آن با ۲۲ هکتار مساحت با شماره ۷۸۳۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و خانه‌های خشت و گلی و نیز کوچه‌های بسیار کم عرض دارد که دیدن آن خالی از لطف نیست.
خنکای بهار زیر سایه بادگیرها
بر فراز بام‌های خانه‌های خشت و گلی این شهرستان هنوزهم بادگیرهای بلند خودنمایی می‌کند که همین امر بشرویه را به شهر بادگیرهای خراسان جنوبی معروف کرده است.
بادگیرها در ایام گرم سال، خنکای بهار را برای کویر نشینان این دیار به ارمغان می‌آورده‌اند و حتی امروز نیز در بسیاری از خانه‌های قدیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سه بادگیر مرتفع شامل یک بادگیر مستطیل شکل بزرگ در میانه و دوبادگیر هشت ظلعی در طرفین در خانه اعیانی مستوفی وجود دارد که یادگار دوران قاجاریه است که بادگیری با طول بسیار در خانه اکبری این شهرستان بسیار جذاب و دیدنی ست.
کارونسراهای قجری در بشرویه
کاروانسرای اصفاک شهرستان بشرویه در روستای اصفاک این شهرستان قرار دارد و فرم بنا و معماری قاجاری در این کاروانسرا دیده می‌شود.
با وجود اینکه کتیبه دقیقی از این بنا باقی نمانده است اما وجود آب انبار در مجاورت این کارونسرا که به احتمال زیاد در ارتباط با این بنا ساخته شده است و کتیبه آن تاریخ ساخت ۱۳۳۰ هجری قمری را نشان می‌دهد، می‌توان گفت آب انبار و کاروانسرا در ابتدای دوره صفویه بنا شده‌اند.
این کاروانسرا دارای ورودی بسیار زیبایی می‌باشد و در داخل نیز دارای ایوانچه‌های متعددی ست که با تزئینات زیبای آجری آراسته شده است.
کاروانسرای نیگنان نیز در روستای نیگنان و در مجاورت بخش تاریخی این روستا است، و طبق کتیبه موجود آن در سال ۱۳۱۴ هجری قمری ساخته شده و بازهم یادگار دوره قاجار است.
این کاروانسرا به صورت دو ایوانی ساخته شده و هم فضایی برای اصطبل داشته و هم برای استفاده مسافران از سایر فضا استفاده می‌شده است.
در گذشته از این کاروانسراها به منظور استراحتگاه‌هایی برای مسافران استفاده می‌شده است.
خانه های قدیمی را در میان ده بشرویه ببینید
آب انبار میان ده بر طبق سال ساخت آن در کتیبه موجود بنا یکی از قدیمی‌ترین بناهای مرکز محله میان ده شهرستان بشرویه است و قدمت آن به ابتدای دوران صفویه بازمی گردد.
این بنای تاریخی و زیبا با شماره ۱۱۶۶۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مسجد جامع میان ده این شهرستان هم در مرکز محله میان ده الگویی زیبا از معماری اسلامی ست که ورودی آن با تزئینات کادربندی آراسته شده و در دوطرف سردر نیز دوسکو یا پیرنشین ساخته شده است.
بر طبق کتیبه موجود در سردر این بنای تاریخی، این مسجد به صورت تک ایوانی بوده و قدمت آن مربوط به دوران صفوی است که با شماره ۵۹۰۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
حسینیه حاج علی اشرف نیز یکی دیگر از بناهای محله قدیمی میان ده بشرویه است که در سال ۱۱۷۶ توسط شخصی به نام حاج علی اشرف ساخته شد و هم اکنون با قابندی های زیبا، یادگاری از دوره افشاریه است.
حوزه علمیه شهرستان نیز که دیگر بناهای محله میان ده می‌باشد که در قسمت غربی این محله واقع شده است و به نظر می‌رسد آخرین بنای شاخص این محله است و طبق قرائن محتمل است این بنا پس از حسینیه حاج علی اشرف ساخته شده است.
موزه خصوصی بشرویه با بیش از ۲ هزارشی قدیمی
موزه خصوصی شهرستان بشرویه در خانه قدیمی ملاعبدالله بشرویه یکی از عالمان برجسته این شهرستان است و یادگار دوران صفوی است و حتی مکان موزه نیز در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
خانه ملاعبدالله بشرویه از بناهای چهار ایوانی است و دارای مطبخ، اتاق بادگیر، اتاق زمستان نشین، اتاق تابستان نشین و... است.
این موزه اولین موزه خصوصی استان خراسان جنوبی است که در حال حاضر بیش از ۲ هزارشی از جمله لوازم آشپزخانه و انواع قاشق‌ها، لوازم کتابت و صحافی، لوازم روشنایی، انواع قفل‌ها و زنگوله‌ها و انواع سکه‌ها در آن نگهداری می‌شود.
این موزه در سال ۷۸ به همت حسین اسدی مقدم در بشرویه راه اندازی شد.
آسیاب‌های هفتگانه بشرویه
در مناطق غربی بشرویه و در مسیر قنات اصلی این شهرستان ۷ آسیاب وجود دارد که از ۱ کیلومتری بشرویه شروع شده و تا روستای رقه ادامه پیدا می‌کند و در شهر ارسک نیز یک آسیاب وجود دارد.
در حال حاضر از ۷ آسیاب این شهرستان تعداد ۲ آسیاب دایر بوده و مشغول به کار است.
به لحاظ گاه نگاری و تاریخ نگاری متاسفانه هیچ یک از آسیاب‌های هفتگانه بشرویه مدرک مکتوب و کتیبه ندارند به همین سبب نمی‌شود تاریخ معینی را برای قدمت آن مشخص کرد اما بر اساس شواهد و قراین معماری و همچنین وقف نامه‌هایی که موجود است می‌توان قدمتی حدود ۵۰۰ سال را برای این آسیاب‌ها در نظر گرفت.
خوشبختانه در چندسال اخیر به جهت حفظ و ادامه حیات آسیاب‌های هفتگانه بشرویه اقدامات خوبی صورت گرفته و تعدادی از این آسیاب‌ها احیا، مرمت، بهسازی و بازسازی شده‌اند که در همین راستا در آسیاب علی آباد، آسیاب دهنه و آسیاب سوم جداره سازی و کف سازی انجام شده است.
هر کدام از این آسیاب‌ها به کمک آب چرخ آن به چرخش درآمده و گندم را آرد می‌کنند.
از کویر تا روستاهای سرسبز کوهستانی
در کنار آثار تاریخی و قدیمی بسیار شهرستان بشرویه طبیعت زیبای این شهرستان نیز دیدنی ست.
بشرویه دارای کویر بکر و دست نخورده با تپه‌های ماسه بادی فراوانی ست که قطعاً مورد توجه طبیعت گردان و کویرنوردان قرار می‌گیرد.
در کنار کویر بکری که در شرق شهرستان بشرویه قرار گرفته است، روستاهای کوهپایه‌ای و زیبای این شهرستان نیز مثال زدنی ست.
روستای کرند در فاصله ۳۵ کیلومتری این شهرستان کوچه باغ‌های فراوانی دارد که صدای دلنشین آبی که از دل کوه سرچشمه گرفته و از میان این کوچه باغ‌ها می‌گذرد، آرامش بخش است.
اجرای طرح گردشگری مذهبی در روستای مجد بشرویه
روستای مجد در فاصله ۲۲ کیلومتری غرب شهرستان بشرویه است و با وجود امامزاده بی بی نجمه خاتون، به یک روستای مذهبی نیز تبدیل شده است.
در سال جاری به همت اداره میراث فرهنگی شهرستان بشرویه و هیئت امنای روستای مجد طرح گردشگری مذهبی در این روستا برای رفاه حال مسافران اجرا شد.
با وجود اجرای طرح آرامش بهاری در این روستا، می‌توان گفت مسافران و همشهریان می‌توانند در جوار امامزاده بی بی نجمه خاتون ایام خوشی را سپری کنند.
بشرویه شاهکار بی بدیل معماری ایران
سیدامیر سلیمانی رباطی رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بشرویه در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: بشرویه تنها بافت تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی را در استان خراسان جنوبی دارد.
وی افزود: در این بافت منازل بسیار زیبا از خانه‌های خشت و گلی و خانه‌های چهار صفه، همچنین بادگیرهاو ساباط هایی که در فضاهای محله میانده وجود دارد، بسیار دیدنی ست.
سلیمانی رباطی گفت: وجودآثار تاریخی متعدد، شامل کاروانسراها در قسمت شمال شهرستان، وجود آسیاب‌های هفتگانه در قسمت کوهستانی و غربی بشرویه، پل ترناو در روستای فتح آباد ارسک از مجموعه آثار و دیدنی‌هایی می‌باشد که در شهرستان بشرویه گنجینه بی بدیلی از شاهکارهای معماری کهن ایران را تشکیل داده است.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بشرویه ادامه داد: به جرات می‌توان گفت مجموعه میان ده بشرویه قدیمی‌ترین منطقه تاریخی شهر بشرویه است و آثاری از دوران صفویه و قاجاریه را در دل خود جا داده است.
وی افزود: حسینیه حاج علی اشرف، مسجدمیان ده، آب انبار، حوزه علمیه، کوچه‌های با عرض بسیار کم و فضاهای پوشیده شده با ساباط و نیز بادگیرهای بلند در اغلب خانه‌های این بافت سبب شده تا محله میان ده بشرویه منظر تاریخی و قدیمی خود را حفظ کند و امیدواریم مسافران از منازل این محله بازدید کنند.
سلیمانی رباطی با اشاره به ساباط ها در کوچه‌های کم عرض محله قدیمی بشرویه گفت: ساباط ها یکی از عناصر معماری کاربردی در مناطق گرم و خشک است که علاوه بر این که سایه انداز معبر می‌باشد محلی برای نشستن افراد را فراهم کرده و البته استحکام فضاهای دو طرف معبر را تأمین می‌کرده است.
رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بشرویه بیان کرد: شهرستان بشرویه دارای ۶۶ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور است که از این تعداد یک اثر طبیعی است.
وی افزود: شاخص‌ترین اثر در مجموع آثار تاریخی بشرویه، بافت تاریخی این شهرستان ست که ۲۲ هکتار مساحت داشته و یادگار دوره تیموری ست.
سلیمانی اظهار داشت: در شهرستان بشرویه بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی دیگر نیز شناسایی شده که در سال ۹۶، تعداد ۱۰ اثر آن در فهرست آثار ملی ثبت خواهد شد.
شهرستان بشرویه در فاصله ۳۰۰ کیلومتری شمال غرب خراسان جنوبی قرار دارد.
نظر شما