رئيس انجمن روانپزشكي ايران در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر، افزود : از هم پاشيدگي هاي خانوادگي ، كاهش توان كاري ، افزايش هزينه هاي درمان و بازپروري از جمله مهم ترين عواقب ناشي از مصرف سوء مواد مخدر است.
دكتر محمد كاظم عاطف وحيد ، شيوع بيماري هاي عفوني از جمله ايدز را مهم ترين عواقب ناشي از مصرف سوء مواد مخدر به شيوه تزريق دانست و افزود: متاسفانه ميزان خطرات ناشي از مصرف مواد مخدر به شيوه تزريقي به حدي است كه بهداشت جامعه را تحت الشعاع قرار مي دهد.
وي با اشاره به تلاش هاي صورت گرفته در زمينه كاهش افراد معتاد در كشور اظهار داشت: اينگونه برنامه به دليل اينكه متاثر از ديدگاه افراد مسئول در دوره هاي متفاوت بوده ، بيشتر جنبه مقطعي داشته و تاثير چنداني در حل معضل اجتماعي اعتياد نداشته است.
رئيس انجمن روانپزشكي ايران تصريح كرد: با توجه به نتايج ناخوشايند بهداشتي - اجتماعي و قانوني در زمينه اعتياد و نيز عدم موفقيت بسياري از برنامه هاي درماني در بازداري معتادان منطقي ترين راه پيشگيري از اعتياد در سطح كشوري است. البته بايد اين را نيز در نظر داشت كه هر گونه اقدامات پيشگيرانه مستلزم جمع آوري اطلاعات و بررسي معضل در حوزه هاي مختلف است.
وي با اشاره به آماري از دفتر كنترل مواد و پيشگيري از جرم سازمان ملل متحد ، تعداد مصرف كنندگان مواد مخدر در سطح جهان را 200 ميليون نفر ذكر كرد و افزود: اين رقم حدود 5 درصد جمعيت كل جهان است. هر چند در ايران آمار دقيقي در اين زمينه وجود ندارد اما بنابر آمارهاي رسمي حدود 3/1 تا 3 ميليون نفر معتاد در ايران وجود دارد. لذا با توجه به اينكه وجود حتي يك معتاد نيز براي به خطر انداختن سلامت جامعه كفايت مي كند ، بايد در جهت آموزش و پيشگيري از اعتياد در ميان تمامي اقشار جامعه به ويژه جوانان تلاش كرد.
عاطف وحيد ادامه داد: با در نظر گرفتن 3 ميليون معتاد در ايران و نيز وجود 5 نفر اعضاي خانواده براي هر يك از اين افراد ، جمعيتي بالغ بر 15 ميليون نفر در ايران با معضل اعتياد درگير بوده و از طريق اين معضل آسيب هاي جدي روحي و رواني خواهند ديد.
رئيس انجمن روان شناسي باليني ايران در ادامه به آمار دانش آموزان معتاد در ايران اشاره كرد و گفت: براساس تحقيقات انجام شده گفته مي شود حدود 10 تا 70 هزار نفر از دانش آموزان معتاد هستند. ضمن اينكه 600 هزار دانش آموز در ايران حداقل يك مرتبه مصرف سيگار را تجربه كرده اند.
وي حساس ترين دوره از زندگي افراد را به لحاظ گرايش به مصرف مواد مخدر سنين نوجواني و بلوغ عنوان كرد و افزود: تنها عامل موثر براي كاهش اين نوع گرايشات شناخت كامل نسبت به ويژگي هاي روحي و جسماني سنين بلوغ است تا بر اساس عواملي كه باعث گرايشات نوجوانان نسبت به مصرف مواد مخدر مي شود ، بتوان برنامه ريزي دقيق و حساب شده اي در اين زمينه انجام داد.
رئيس انجمن روانپزشكي تهران ، بالا بودن ميزان انرژي جسمي و عاطفي در نوجوانان ، تمايل به كسب استقلال از خانواده ها، خود مداري ، تمايل به مورد قبول واقع شدن در ميان اطرافيان را از عواملي ذكر كرد كه در افزايش قدرت ريسك براي انجام رفتارهاي مخاطره آميز و خطرجويانه در نوجوانان و جوانان موثر است.
به گفته وي ، تغييرات فيزيولوژيكي و رواني نوجوانان در سنين بلوغ نيز باعث وارد آمدن فشارها و استرس بر آنها مي شود به گونه اي كه نوجوان براي رهايي از اين فشارها به دنبال فضاها و افرادي مي گردند كه بتوانند از آنها تقليد كرده و ساعاتي را با آنها خوش بگذرانند.
عاطف وحيد ادامه داد: حال اگر والدين در خانواده با يكديگر مشكل داشته و آرامشي بر محيط خانواده حاكم نباشد ، نوجوان به سراغ همسالان خود كه در اكثر مواقع فريبكار هستند رفته و اوقات خود را در كنار آنان سپري كرده و با تقليد پذيري از آنان به سوي رفتارهاي مخاطره آميز از جمله مصرف مواد مخدر كشانده خواهد شد.
وي در مورد عوامل خطرزا در رابطه با گرايش فرد به ويژه جوانان به مصرف مواد مخدر گفت: اين عوامل به سه دسته فردي ، بين فردي و محيطي و عوامل اجتماعي مربوط مي شود. به گونه اي كه خصوصيات شخصيتي ، اختلالات رواني ، نگرش هاي مثبت نسبت به مصرف مواد مخدر در دسته اول قرار گرفته و عوامل خانوادگي از جمله غفلت والدين نسبت به نظارت بر فرزندان ، وجود الگوهاي نامناسب در خانواده مانند اعتياد والدين در قالب عوامل بين فردي و محيطي مي گنجد.
رئيس انجمن روان شناسي باليني ايران اضافه كرد: همچنين عوامل مربوط به محل سكونت فرد و نيز محيط حاكم بر مدرسه در تمايل افراد به مصرف مواد مخدر تاثير گذار است ، به طوري كه بيشتر افرادي كه در محيط هايي با درصد بالايي از دسترسي افراد به مواد مخدر سكونت داشته يا تحصيل مي كنند ، معتاد بوده و يا رغبت زيادي براي تجربه مصرف مواد مخدر دارند.
عاطف وحيد اظهار داشت: تحقيقات نشان مي دهد كساني كه احساس بي كفايتي داشته و عزت نفس و كارايي پايين دارند به طور معمول در روابط اجتماعي خود دچار مشكل بوده و بيش از سايرين در معرض خطر نسبت به مصرف سوء مواد مخدر هستند.
وي در رابطه عوامل محافظت كننده در مقابل اعتياد افراد به مصرف مواد مخدر عنوان كرد: سه عامل خصوصيات شخصيتي ، خصوصيات خانوادگي و شرايط حاكم بر مدرسه در ميزان حفاظت افراد از گرايش به مصرف مواد مخدر موثر است. به طوري كه فرزنداني كه در روابط اجتماعي خوبي عمل كرده و قدرت انعطاف پذيري و مهارت هاي انطباقي يا سازگاري بالايي در برخورد با اطرافيان خود دارند در جدايي سالم از خانواده خود دچار مشكل نشده و قدرت تصميم گيري نسبت به انجام رفتارهاي خود در محيط هاي بيرون از خانه دارند.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: همچنين خانواده هايي كه رابطه ميان والدين و فرزندان گرم ، صميمي و مطمئن بوده و والدين محبت و علاقه خود را به طور زباني ابراز مي كنند ميزان تمايل فرزندان براي مصرف مواد مخدر كاهش بسياري داشته است. همچنين در خانواده هايي كه يكسري قوانين و مقررات بر رفتار افراد خانواده حاكم بوده و الگوهاي رفتاري مشخصي براي تمامي اعضاء وجود داشته است محافظت بيشتري از فرزندان براي كاهش گرايشات به مواد مخدر صورت گرفته است.
وي در پايان يادآورشد: با آشنايي افراد درباره توانايي جسمي و روحي آنان و نيز فراهم آوردن محيط مناسب براي رشد استعدادهاي آنان مي توان قدرت كفايت و عزت نفس آنان را بالا برده و توان آنان را براي مقابله با ناهنجاري هاي اجتماعي و نيز داشتن سلامت روحي و جسمي به لحاظ مصرف مواد مخدر را در آنان قوت بخشيد.
نظر شما