به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی حوزه هنری، ۱۱۰ اُمین نشست «دگرخند» با موضوع طنز در دوران انقلاب و با رونمایی از کتاب «همیشه استاد» یادنامه ابوالقاسم حالت برگزار شد.
محمدصادق رحمانیان، مدیر رادیو فرهنگ و شاعر کشور، با بیان اینکه جامعه نیاز دارد که گاهی با طنز روغن‌کاری شود، اظهار کرد: علاقه‌مندیم که طنز در حد اعلای خود، هم خندادن و هم اندیشیدن را تقویت کند و صرفا خنده از سر بیعاری نباشد.
وی درباره کتاب «همیشه استاد» یادنامه ابوالقاسم حالت نیز گفت: سید عمادالدین قرشی مولف این اثر و ابوالقاسم حالت هر دو انسان‌های بختیاری بوده‌اند. حالت فکاهه نویس نابی بوده که از یادها فراموش نشده و آقای قرشی نیز این بخت را داشته که غبار از آیینه آثار حالت بزداید.
رحمانیان همچنین گفت: آثار ابوالقاسم حالت بخشی از تاریخ کشورمان است و لحن او در آثارش همیشه شوخ طبعانه بوده است و اگر این شوخ طبعی را نداشت نمی‌توانست آثارش را به نهایت برساند. فکاهه نویسی، در واقع بریدن سر با پنبه است و حالت نیز این هوشمندی را داشت که نقدهای اجتماعی خود را در فضای شوخ طبعی و فکاهه ارائه دهد.
مدیر رادیو فرهنگ تصریح کرد: امروز نباید از طنز و فکاهه غفلت کنیم. طنز برای جامعه امری استراتژیک است و اگر نباشد، امیدبخشی ها از بین خواهد رفت.
ابوالقاسم صادقی، نویسنده و طنزنویس رادیو، با تاکید بر اینکه در ادبیات کهن کشورمان نیز از ابتدا طنز وجود داشته است، عنوان کرد: نمی‌توان گفت که شاعران طنزپرداز کشورمان تنها عبید زاکانی و ایرج میرزا و ... بوده‌اند. شاعران دیگر نیز همیشه آثار طنز داشته اند. اما به دلیل آنکه آثار جدی آن‌ها بیش از طنز بوده، این دسته از شاعران را با عنوان طنز نمی‌شناسیم. به طور مثال، در شاهنامه فردوسی هم می‌توان طنز را دید. اما باید به عمق و مضمون آثارش توجه داشته باشیم تا به این طنز برسیم.
وی خاطرنشان کرد: طنز در تاریخ ایران همیشه افت و خیز داشته است. در عصر مشروطه، طنز اوج می‌گیرد، اما با روی کار آمدن حکومت رضا شاه، مجددا تضعیف می‌شود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز این افت و خیزها، ادامه داشته است.
صادقی در ادامه کتاب «آن روزها» را به مخاطبان و علاقه‌مندان طنز مطبوعاتی معرفی کرد و گفت: این کتاب تالیف و تدوین «داوود محمدی‌فر» است و نشریات طنز دوران انقلاب در این اثر معرفی شده و طرح جلد این نشریات به نمایش گذاشته شده است.
عباس احمدی، شاعر و پژوهشگر عرصه طنز، نیز در سخنانی با بیان اینکه طنز نوعی از ژانر ادبیات اجتماعی است، اظهار کرد: شروع طنز اجتماعی را می‌توان از ادبیات دوران مشروطه پیدا کرد. با ظهور دولت پهلوی، دیکتاتوری بر کشور ظاهر می‌شود و طنز آسیب می‌بیند. به دلیل خفقان آن دوران نیز، بسیاری از شاعران طنزپرداز، به اشعار اجتماعی روی آوردند.
وی ادامه داد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در حدود ۳ سال نخست، بیش از ۶۰ عنوان نشریه طنز و فکاهه منتشر می‌شود. در سال‌های اول، بیشتر موضوعات سهم خواهی جریانات سیاسی بود و آثار هجو هم در این سال ها زیاد شد. در واقع می‌توان چند سال نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی را عصر طنز سیاسی دانست و در این سال‌ها، حتی برخی از شاعران جدی ما هم طنزهای سیاسی نوشته‌اند.
شاعر و پژوهشگر عرصه طنز گفت: بین ادبیات بعد از انقلاب اسلامی و طنز مشروطه تفاوت وجود دارد، طنز مشروطه مبتنی بر ملی گرایی است. اما طنز بعد از انقلاب اسلامی موضوعات بیشتری را در بر می‌گرفت.
سید عمادالدین قرشی مولف و گردآورنده کتاب «همیشه استاد» نیز در سخنانی با بیان اینکه خصلت طنزپرداز انقلابی بودن است، اظهار کرد: ابوالقاسم حالت نیز به واقع طنزپرداز انقلابی بود. ابوالقاسم حالت دائما بین طنزپردازان و شاعران در کشاکش بود و شاید اگر حسین توفیق در کنار او نبود، حالت به سمت شعر طنز گرایش پیدا نمی‌کرد. حالت از ۱۷ سالگی وارد نشریه توفیق می‌شود و جایگاه بسیار خوبی پیدا می کند.
وی با اشاره به توانایی‌های ابوالقاسم حالت در طنزنویسی، عنوان کرد: حالت برای هر قالب شعری ، امضای مشخص دارد و این دقت به قدری وجود دارد که می‌بینیم امضای مخصوص خود را در آثارش دارد.
وی بسیار اهل مطالعه بود و با زبان‌های مختلف نیز آشنایی داشت. از دوران پهلوی اول به بعد، بیشتر شاعران طنزپرداز، چند زبان می دانستند و این جریان تا دهه ۸۰ نیز ادامه داشته است. همچنین حالت تنها طنزپردازی است که تمام قاره‌ها به‌جز قطب شمال و جنوب را سفر کرده است.
قرشی گفت: در گذشته صدا و سیما در انحصار دولت بود و فقط مدیوم مکتوب در اختیار مردم بود و نویسنده باید خیلی نخبه می‌بود که اثرش را پیدا کند. اما امروز این شرایط وجود ندارد و می‌تواند جمله‌ای را توییت کنند و فرد در آن توییت شما فراموش می شود، اما اشعار شخصیت‌هایی مانند حالت هنوز همه خواننده را به وجد می‌آورد.
گفتنی است در صدودهمین نشست دگرخند، کتاب «همیشه استاد» رونمایی شد. کتاب «همیشه استاد» یادنامه ابوالقاسم حالت است که به اهتمام سید عمادالدین قرشی توسط انتشارات سوره مهر و دفتر طنز حوزه هنری به تازگی منتشر شده است.
در این برنامه، کتاب با امضای نویسنده به حاضرین اهدا شد.
نظر شما