حس فيلمنامه "صاحبدلان" را به مجموعه منتقل كردم

به گزارش خبرنگار مهر، در نشست نقد و بررسي مجموعه تلويزيوني "صاحبدلان" كه با حضور عوامل در خبرگزاري مهر برگزار شد، محمدحسين لطيفي در مقام كارگردان مجموعه درباره حس بيشتر برخي قسمت هاي سريال گفت: "وقتي كار سينمايي مي سازيم در بحث كلاسيك و دوستانه مي گوئيم يك فيلم بايد چند سكانس خوب داشته باشد. درباره مجموعه "صاحبدلان" هم معتقدم كه درام قصه خيلي خوب شكل گرفت و آقاي عليرضا طالب زاده زحمت زيادي براي فيلمنامه كشيد، چرا كه ما در اين مجموعه هر شب با بمباران اتفاقاتي مواجه مي شويم كه درباره آن فكر نمي كرديم."

وي ادامه داد: "اما اينكه حس هر قسمت كم يا زياد مي شد، بايد بگويم هر قسمت بايد حس متفاوتي را به بيننده منتقل مي كرد. به عنوان نمونه در يك قسمت عاطفه و در قسمتي ديگر شفاي مادر بايد حس مي شد. در چهار تا پنج قسمت ابتدايي مجموعه ما سعي كرديم اطلاعات كاراكترها را به مخاطب منتقل كنيم. مسلماً وقتي به نقطه اوج مثل معجزه مي رسيديم، بايد حس بيشتري به مخاطب القا مي كرديم، مثل سمفوني كه در بعضي جاها آرام مي شود و بعضي جاها به اوج مي رسد. برخي قسمت ها بايد پل جديد و قشنگي براي قسمت هاي آتي درست مي كرد تا مخاطب بهتر داستان را درك كند. به نظرم اين امتياز مجموعه محسوب مي شود."

كارگردان مجموعه "صاحبدلان" خاطرنشان كرد: "اين مسئله همانند نگيني مي ماند كه روي ركاب انگشتري سوار شده است. اگر اين ركاب وجود نداشته باشد، نگين نمي تواند روي آن سوار شود. بنابراين كارگردان مجبور است اين كار را انجام دهد. فيلمنامه نويس هم موقعيت هاي متفاوتي را مي چيند تا به موقع به بهره برداري برسد و وقتي به اين مرحله مي رسد، مي گوئيم اين قسمت عالي بود. در يك مجموعه 30 قسمتي با قصه پيوسته بايد اين اتفاق بيفتد. اگر قصه هاي اين مجموعه اپيزوديك بود، 10 قسمت خوب و 20 قسمت بد، آن وقت مي شد اعتراض كرد."

وي درباره استفاده از تعدد لوكيشن هاي اين مجموعه و فضاسازي گفت: "اين مسئله بستگي به كارگردان دارد. بعضي از كارگردانان بعد از ساخت اثري مي گويند اگر لوكيشن بهتري در اختيارم گذاشته بودند، بهتر مي توانستم كار را دربياورم. اگر كسي به كار اشراف داشته باشد، مي تواند با لوكيشني كه در اختيارش گذاشتند، كار را انجام دهد."

لطيفي ادامه داد: "ما هم در اين مجموعه مي توانستيم از كاخ سعدآباد به دليل فرعوني بودن قصه براي زندگي جليل استفاده كنيم تا اشرافي بودن او را بيشتر نشان دهيم، اما اين اتفاق به دو دليل نيفتاد. اول اينكه خودم علاقمند نبودم اين كار انجام شود و مردم فكر كنند زندگي جليل از آنها خيلي فاصله دارد و او را از خودشان جدا بدانند و دوم اينكه بايد هزينه مجموعه جواب مي داد كه اگر مي خواستيم از لوكيشن چند ميليوني استفاده كنيم، تهيه كننده بايد به زندان مي رفت كه اين منطقي نبود."

وي خاطرنشان كرد: "آقاي جودي تا جايي كه در اين مجموعه مقدور بود، لوكيشن هاي مناسبي در اختيارمان گذاشتند و ما زماني كه وارد لوكيشني براي اين مجموعه مي شديم، اولين كار منطبق كردن داستان با محيط بود، حتي در "صاحبدلان" از آرك استفاده كرديم كه معمولاً در كارهاي تلويزيون به دليل بالا بودن هزينه استفاده نمي شود، اما آقاي جودي تمام امكانات را براي گروه فراهم مي كردند، در حالي كه بودجه اين مجموعه با ديگر مجموعه ها تفاوتي نداشت."

در ادامه نشست برزو ارجمند بازيگر نقش "رامين" اشاره كرد: "به نظرم براي هر بازيگري پشت صحنه پروژه خيلي مهم است كه همه چيز سر جاي خودش قرار بگيرد، اما متاسفانه يا خوشبختانه اين مسئله كمتر در تلويزيون به چشم مي خورد كه تهيه كننده اي 24 ساعته سر كارش باشد، اما در اين پروژه اين اتفاق افتاد."

باران كوثري ايفاگر نقش دينا در ادامه اين نشست درباره پذيرش اين نقش گفت: "دليل پذيرش من براي نقش دينا به آقاي لطيفي و فيلمنامه محكم اين مجموعه برمي گشت. من مدت ها بود در كارهاي سينمايي چنين فيلمنامه خوبي را نخوانده بودم كه شخصيت پردازي ها تا اين حد دقيق باشد. در اين مجموعه شخصيت دينا هم به خوبي پرداخت شده بود و به جرات مي توانم بگويم كه او اولين دختري با اعتقاد و پوشش مذهبي بود كه تا اين حد قابل باور بود و من به راحتي مي توانستم دينا را لمس كنم."

وي در ادامه افزود: "در حال حاضر كه سريال را مي بينم، متوجه مي شوم كه ديناي اول در فضاي خانه پدربزرگ خيلي بهتر از دنياي دوم در فضاي خانه حشمتيان درآمده است. من ديناي اول را به خوبي مي شناختم و مي توانستم با او زندگي كنم، اما ديناي دوم در بازي سخت تر بود. مسلماً اگر من تكنيك بازيگري بيشتر مي دانستم، ديناي دوم به گونه اي ديگر در آمد."

كوثري در توضيح بيشتر عنوان كرد: "شايد هم وابستگي عجيبي بود كه من با كاراكترهاي خانه پدربزرگ پيدا كرده بودم، چرا كه با پدربزرگ، اكرم و عمو يك خانواده شده بوديم. براي من كندن از اين فضا خيلي سخت بود، حتي به ياد دارم وقتي خواستيم ديناي دوم را در روز اول دربياوريم، چند برداشت داشتيم تا اينكه حس كرديم بهتر از برداشت هاي قبل است."

وي با اشاره به اينكه تضادهاي دروني شخصيت دينا را قابل باورتر كرده، گفت: "يكسري ويژگي منفي البته خيلي كم در دينا وجود دارد، مثل همه آدم ها كه او را بيشتر قابل لمس كرده است. علاوه بر آن او در رشته اي تحصيل مي كند كه با عقايد پدربزرگش كاملاً متفاوت است. اين تضادها نه تنها در دينا، بلكه در نسل او وجود دارد، حتي او در قسمت هاي ابتدايي مجموعه اشاره مي كند كه نسل او پا در هواست."

لطيفي درباره شخصيت دينا توضيح داد: "به نظرم شخصيت دينا در واقعيت هست. او با رفاقت قصد دارد مرز را با پدربزرگ بشكند. اين دختر با تمام صداقت وسط آمده و اگر پا در هواست، آن را بيان كرده و نفي نمي كند. خيلي از جاها پدربزرگ را راهنمايي مي كند و خيلي جاها از پدربزرگ راهنمايي مي گيرد. به نظرم اين شخصيتي است كه مسير كمال را درست طي مي كند و تك بعدي نيست. مسلماً در مسير كمال جامعه تاثير مي گذارد. حال اگر اين تاثير را فرد را به سوي كمال ببرد يا ضلالت دو موضوع است، اما معتقدم دينا به راه كمال مي رود. حال اگر مي خندد يا بحث مي كند، دليلي نيست كه بگوئيم او از مسير كمال خارج شده است."

به گزارش مهر، كارگردان "صاحبدلان" درباره اينكه چرا شخصيت رامين را خيلي خوب و شخصيت محمود را بد به تصوير كشيده، اشاره كرد: "چه كسي مي گويد رامين فرد خوبي است؟ اگر تمام سريال به صورت كامل ديده شود، تحليل شخصيت ها لحظه به لحظه ديده مي شود كه آدم هاي قصه تك بعدي نيستند، حتي رامين در برخي جاها عنوان مي كند كه من از عمو حالم به هم مي خورد يا با عمو جدل مي كند، بنابراين تك بعدي نيست، اما به شخصيت محمود از دو زاويه مي توان نگاه كرد. او در بعضي جاها شيطان است و در برخي جاها فقط حرفش را مي زند و بعد ناپديد مي شود."

وي ادامه داد: "در واقع او نماينده آدم هايي است كه فكر مي كنند خيلي زرنگ هستند و هميشه دنبال آن هستند كه ميان آدم ها را به هم بزنند. به نظرم محمود خيلي هم بد مطلق نيست و تحليل شخصيت او در جايي از قصه ارائه مي شود كه او با كارهايي كه انجام مي دهد، اميدوار است همه را سر كار بگذارد تا به مال برسد."

ارجمند هم در توضيح بيشتر شخصيت رامين اشاره كرد: "در شخصيت رامين نكته مهم و خيلي ريزي كه وجود داشت و او را از شاهين و محمود متمايز مي كرد، اين است كه تكلفيش با خودش معلوم است. به نظرم رامين خوب مطلق نيست، حتي در قسمتي شاهد بوديد وقتي جليل از رامين مي خواهد مغازه خود را در پاساژ به عمو يا به كسي ديگر بدهد تا مشكل برطرف شود، اين كار را نمي كند. اگر رامين خوب مطلق بود بايد از خيلي چيزها مي گذشت، اما او حاضر نيست بگذرد، حتي وقتي اشتباه مي كند سر حرفش مي ماند."

بازيگر نقش رامين ادامه داد: "نسلي مثل شاهين پرورش يافته عصر سرعت است و فرصت پيدا كردن خود را به دست نياورده، چرا كه يك دفعه در اين عصر پولدار شده، اما رامين ماست بندي پدرش را ديده است. رامين فرصت آزمون و خطا داشته، اما شاهين اين فرصت برايش فراهم نشده، به همين دليل تضادهاي بيروني شخصيت شاهين نسبت به رامين خيلي بيشتر است."

باران كوثري در ادامه نشست مهر با اشاره به اينكه در اين مجموعه از بازي محجوب تاثير گرفته، گفت: "من چون تكنيك بازيگري بلد نيستم به شدت متاثر از بازيگر نقش مقابل مي شوم. من هم همكار خوب داشتم و هم بد. حال در برخي مواقع پيش مي آيد كه همكار شما در عين اينكه باتجربه است، مهربان هم هست. اين اتفاق خوب هم براي من تا به حال دو باره افتاده، يكبار با حسين محجوب در اين مجموعه و ديگري با گلاب آدينه. بخش زيادي از كاراكتر دينا مديون كمك آقاي محجوب است و اگر غير از اين بود اين رابطه شكل نمي گرفت."

حميد ابراهيمي بازيگر نقش محمود درباره پذيرش نقش گفت: "براي هر گروهي پذيرفتن يك فرد جديد سخت است، چرا كه ريسك بزرگي است و سرمايه اي هست كه امكان دارد خراب شود. البته آقاي لطيفي يكي از تئاترهاي من را ديده بودند و قرار بود من در يكي از فيلم هاي ايشان بازي كنم كه نشد. تا اينكه براي اين كار دعوت شدم. وقتي فيلمنامه را مطالعه كردم، متوجه شدم بايد كار قوي باشد."

وي ادامه داد: "من شخصيت محمود را بد نمي بينم. من هميشه آدم ها را خاكستري مي بينم. محمود تناسب كارهاي اشتباهش بيشتر از ديگران است. حال اين تناسب ممكن است ناآگاهانه، آگاهانه يا در اثر عقده هاي رواني شكل گرفته باشد. او قرباني حوادث ناآگاهانه اي است كه خودش در آن دست داشته است."

لطيفي درباره تيرگي طراحي صحنه خانه خليل نسبت به جليل توضيح داد: "اگر در خانه خليل رنگ ها خيلي سنگين هستند، اما در جاهايي سعي كرديم اين فضا را بشكنيم. پرده قرمز رنگي كه اكرم هميشه كنار مي زند يا برگ درختان هميشه در كادر است يا شيشه هاي رنگي در زيرزمين كه پشت خليل ديده مي شود، تيرگي فضا را مي شكند. حال در خانه جليل اگر دقت كرده باشيد، متوجه مي شويد كه منزلش معماري تو در تو دارد، به اين دليل كه آدم هاي خانه در هم تابيده اند. در اين خانه رنگ زرشكي و قهوه اي به اين مسئله كمك كرده است. معتقدم محسن نوروزي به نحو مطلوبي رنگ ها را در صحنه و لباس با هم تلفيق كرده است."

وي ادامه داد: "اگر رنگ ها در فضاي خانه حشمتيان روشن تر است، براي اين است كه او نسبت به جليل آدم بازتري است. از سوي ديگر حشمتيان نوكيسه نيست، اما جليل هست، حتي در برخي مواقع وكيل به حشمتيان سوار است، اما مي داند كه هميشه قدرت را دارد. طالب زاده فيلمنامه "صاحبدلان" با ظرافت نوشته است."

وي افزود: "وقتي فيلمنامه طالب زاده را خواندم، همان چيزي را كه به من منتقل شد ساختم. حال اين تزريق حس ممكن است در فرد ديگري كه فيلمنامه را مي خواند، متفاوت باشد. البته من در نگارش مراوده اي با طالب زاده نداشتم. او مي نوشت و من مي خواندم. وقتي من در فيلمنامه او به قسمت هاي قرآن مي رسيدم، بلافاصله متوجه مي شدم و آن هم به دليل تجربه اي بود كه از 18 سالگي داشتم و با قرآن مانوس بودم، به همين دليل با اين فضا آشنا بودم و آن را درك مي كردم و نيازي نبود كه او منظورش را به من منتقل كند. البته از مرتضي جودي مشاور مذهبي كار هم تشكر مي كنم."

به گزارش مهر، بازيگر نقش دينا در اين نشست اشاره كرد: "هدف اصلي ما اين نبود كه اشك كسي را دربياوريم. براي ما مهم اين بود كه مخاطب مجموعه را ببيند و شخصيت ها قابل باور باشد. يكي از ويژگي هاي مهم در متن اين بود كه ما نه كسي را از بي ديني بترسانيم و نه كسي را مستقيم هدايت كنيم."

رضا جودي تهيه كننده عنوان كرد: "ما در فيلمنامه آدم سجاده نشين و خداترسي داريم كه از اطرافش بي خبر است. تصور ما اين بود كه اين كار اشتباه است و قرآن فقط براي خواندن نيست، به همين دليل در اثر خوابي كه مي بيند، تحولي در او به وجود مي آيد و او حالا به قرآن عمل مي كند. ما نمي خواستيم كار مذهبي انجام دهيم، بلكه مي خواستيم آدم هايي را در چارچوب خانواده نشان دهيم و در كنار يك آدم يك دين خرافي هم بگذاريم. اين بخش در بازنويسي كمرنگ شد. البته تا اين حد پرداخت هم كافي است."

وي با اشاره به تعدد نهادهاي ديني گفت: "من گلايه دارم كه اين همه نهاد ديني داريم، اما هيچكدام اشاره نكردند كه مردم اين مجموعه را ببينند، مگر ما افرادي مثل خليل كم داريم، اما هدف اين پروژه اين بود كه مردم بعد از پخش اين مجموعه به قرآن هايي كه در خانه دارند به گونه اي ديگر نگاه كنند. اين سود ما در اين پروژه بود."

وي ادامه داد: "تفاوت ديگر ما در اين پروژه با ديگر پروژه ها در اين است كه به سمت كليشه پايان سريال ها نرفتيم كه اين ازدواج مي كند، ديگري توبه مي كند و ... البته سخت است و ممكن است مخاطب پرخاش هم بكند. ما در اين مجموعه نقطه ضعف زندگي خليل را نشان مي دهيم كه فرد مومني است، اما از اطرافش بي خبر است."

لطيفي درباره تغيير نام اين مجموعه از "ساده دلان" به "صاحبدلان" گفت: "براي نام اين مجموعه بحث هاي زيادي شد، اما من نام "ساده دلان" را خيلي دوست داشتم و تا آخرين لحظه موافق اين نام بودم، حتي آيه اي در قرآن داريم كه اشاره مي كند اكثر آدم هاي بهشت ساده دلان هستند، اما دوستان ما در تلويزيون احساس مي كردند اين نام بايد تغيير كند، چرا كه ممكن است به همان مفهومي تعبير شود كه در جامعه مرسوم است."

وي ادامه داد: "البته معتقد بوديم كه بايد سريال پخش شود و بعد مردم مي توانند تعبير "ساده دلان" را به خوبي متوجه شوند، اما دوستان تلويزيون نمي توانستند اين صبر را داشته باشند. البته انتخاب نام ديگر براي اين مجموعه باعث شد يك روز ما به هم بريزيم تا بتوانيم نام مناسبي پيدا كنيم. در واقع مي خواستيم يك نام تك سيلابي خوب انتخاب كنيم. تا اينكه برزو ارجمند اشاره كرد كه نظرتان درباره صاحبدل يا صاحبدلان چيست و اين نام انتخاب شد."

كارگردان مجموعه "صاحبدلان" در پايان نشست خبرگزاري مهر عنوان كرد: "من دوستان زيادي دارم كه خيلي از آنها فيلمسازان مسلمان هستند و خودشان هم تلاش مي كنند اين نوع كارها را بسازند، اما از آنها گلايه دارم، چرا كه در طول پخش اين مجموعه تنها كساني بودند كه با من تماس نگرفتند، حتي زنگ نزدند تا انتقاد كنند. آنها فقط سكوت كردند. من نمي دانم دليل سكوت آنها چيست؟ ناراحت نيستم، اما برايم جاي سئوال است. البته من و آقاي جودي دنبال تشويق و تمجيد نبوديم، حتي روزي كه تهيه اين مجموعه را شروع كرديم، منتظر شمشيرهايي بوديم كه به طرف ما مي آيد، چرا كه وارد يك بازي شده بوديم."