باید به وجه ملکوتی فضای مجازی نیز توجه داشت/ فرق بین علم و حکمت

به گزارش خبرنگار مهر، غلامرضا اعوانی در همایش بزرگداشت ملاصدرا با موضوع وجه ملکوتی وجود عالم مجازی از دیدگاه حکمت متعالیه به سخنرانی پرداخت.

غلامرضا اعوانی در ابتدای سخنان خود با اشاره به فرق بین علم و حکمت گفت: تفاوت این دو در وجه ملکوتی حکمت است که علم از آن بی بهره است. همچنین حکمت الهی از حکمت بحثی بیشتر به وجوه ملکوتی توجه دارد. اما علم امروز به این مسایل بی توجه است. ملکوت از کلمه ملک به معنای فرشته است یعنی عالم فرشتگان. ۴ آیه در قرآن پیرامون عالم ملکوت داریم. قرآن همه را به توجه و نظر در ملکوت اشیا دعوت می کند. از آن جا که مراتب وجود انسان با مراتب عالم کبیر منطبق است، انسان به ملکوت اشیا دست نمی یابد مگر آن که به ملکوت درون خود دست یابد. کسی به ملکوت نمی رسد مگر آن که دو بار متولد شده باشد.

وی افزود: افلاطون این عالم را حیات محض می داند و این حیات در تمام ذرات عالم سریان دارد. در این بحث ملاصدرا تفاوتی با دیگران دارد. عالم برزخ از دید او عالم خیال منفصل است. اما از دید افلاطون ریاضی است. ریاضی در این جا به معنای مصطلح نیست بلکه به معنایی مانند ارتباط میان تمام گوشت و پوست و وجود ماست. عالم نظم است و نظم یعنی ریاضی. تمام نو افلاطونی ها تحت تأثیر فیثاغورث و نگاه ریاضی او به جهان هستند. فیثاغورث یک عارف بزرگ است. فسفله این ها تماماً ریاضی است. البته سهروردی هم به صورت سر بسته به این نکته پرداخته است. سهروردی و دکارت هر دو واقعیت جسم را امتداد می دانند و معتقدند هر چیزی تعینی در امتداد دارد. با این تفاوت که دکارت معتقد است که جسم نفس ندارد. سهروردی می پرسد آیا جسم فی نفسه می تواند رنگ ببخشد؟ مثلاً رنگ گل از کجاست؟ پس وجهی ملکوتی نیز در این جا وجود دارد. فرشتگان قوای عالم اند و صفاتی دارند. تمام چیزها و قوایی که به انسان ها نسبت داده می شود با ملکوت ارتباط دارد. مثل معانی بسیط است و تقریباً شبیه همان اسماء الله هستند. مثلاً صفت زیبایی که در نهایت می رسد به خداوند. امروزه همه چیز به ماده نسبت داده می شود بدون آن که به وجه ملکوتی توجهی بشود. در مورد فضای مجازی نیز همین طور است و باید به این جنبه از فضای مجازی توجه داشت.

غلامرضا اعوانی افزود: درباره مُثُل ریاضی غربی ها زیاد کار کرده اند اما ما خیلی کار نکرده ایم. مُثُل ریاضی را در دیدگاه های ملاصدرا من ندیدم. شاید در گفته های او وجود دارد و بنده اطلاع ندارم.

گزارش از محمد بحرینی