خبرگزاری مهر - گروه استانها: با گرم شدن تدریجی هوا، خطر آتش‌سوزی آرامش گونه‌های حیات‌وحش و زیستی جنگل‌های شمال را برهم می‌زند و هرازگاهی دود ناشی از خاکستر در جای‌جای جنگل‌های مازندران به هوا برمی‌خیزد.
خشکی درختان و انبوه برگ‌های خشک ریخته شده بر زمین، جنگل را به انباری از باروت آماده اشتعال تبدیل می‌کند و هر هفته بخشی از جنگل‌های خزری طعمه حریق می‌شود. از آتش‌سوزی جنگل‌های حاشیه زاغمرز گرفته تا آتش گرفتن جنگل‌های پلم کتی براثر سوختن زباله‌ها همه و همه دست‌به‌دست هم داده و نادرترین ذخایر اکولوژیکی و زیستی جهان را در معرض خطر قرار داده است.
علت آتش‌سوزی جنگل‌های زاغمرز عمدی و سهل‌انگاری انسانی و دلیل سوختن جنگل‌های پلم کتی چالوس، آتش زدن زباله‌ها اعلام می‌شود و هرروز این تراژدی تکراری ادامه می‌یابد. روزانه پنج‌تا ۱۰ سرویس کامیون زباله از سوی ماموران شهرداری در دل جنگل‌های خزری غرب مازندران تخلیه و به آتش کشیده می‌شود که این عمل خواسته یا ناخواسته سرنوشت جنگل‌های بکر منطقه را به مرگ تدریجی محکوم کرده است.
این روزها دریا و جنگل مخفیگاه خوبی برای پنهان کردن زباله و فاضلاب شده است و اینکه جنگل‌های مازندران به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین مناطق منحصربه‌فرد برای جذب توریسم است، اما این‌چنین در معرض نابودی قرارگرفته است.
دپوی زباله در جنگل‌های زیبای استان مازندران به‌ویژه این منطقه از شهرستان چالوس، این ثروت ملی را به جنگل‌های مخروبه تبدیل کرده است
دپوی زباله در جنگل‌های زیبای استان مازندران به‌ویژه این منطقه از شهرستان چالوس، این ثروت ملی را به جنگل‌های مخروبه تبدیل کرده و علاوه بر نابودی درختان ، منجر به از دست رفتن خاک حاصل خیز شده و سطحی از جنگل‌های بکر منطقه را از بین برده است.
در استان انباشت غیربهداشتی زباله باعث وارد آمدن خسارت‌های زیادی به منابع طبیعی و زیست‌محیطی این مناطق شده است، به‌طوری‌که در جنگل‌های غرب مازندران انباشت زباله و نفوذ شیرابه آن‌ها باعث خشک شدن و نابودی برخی از درختان منحصربه‌فرد و نادر هیرکانی این منطقه شده است. به تأکید کارشناسان، نفوذ شیرابه‌های ناشی از زباله به سفره‌های آب زیرزمینی که آب آشامیدنی شهروندان را تأمین می‌کند، خطرناک‌تر از فاضلاب است. انباشت زباله در برخی مناطق جنگلی مازندران در حالی است که این منطقه جزئی از جنگل‌های هیرکانی و خزری به شمار می‌آید و دفن زباله در آن پیامدهای زیست‌محیطی غیرقابل جبرانی به‌جا می‌گذارد.
یک‌میلیون و ۶۹۱ هزار هکتار برابر با ۷۰ درصد مساحت استان مازندران را عرصه‌های طبیعی تشکیل می‌دهد که از مجموع مساحت عرصه‌های طبیعی استان یک‌میلیون ۱۸۷ هزار هکتار زیرپوشش منطقه ساری است که ۷۹۴ هزار هکتار آن جنگل، ۳۸۷ هزار هکتار مرتع و پنج هزارو ۵۰۰ هکتار هم پارک‌های جنگلی است.
تازه ترین آتش سوزی جنگل های مازندران در بهشهر ثبت شده است و فرماندار بهشهر از مهار آتش در تالاب لپو زاغمرز بهشهر خبر داد و گفت: هشت هزار مترمربع از جنگل‌های سوزنی‌برگ حاشیه تالاب طعمه حریق شد.
سید خالق سجادی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بعدازظهر روز شنبه در حاشیه تالاب لپو زاغمرز بهشهر آتش‌سوزی اتفاق افتاد و تیم‌های امدادی، آتش‌نشانی، منابع طبیعی و نیروهای امداد ادارات و نهادها و نیروهای مردمی وارد عمل و آتش مهار شد.
حریق جنگل های سوزنی برگ تالاب زاغمرز
وی اظهار کرد: در این آتش‌سوزی ۸ هزار مترمربع از جنگل‌های سوزنی‌برگ حاشیه تالاب طعمه حریق شد و علت آتش‌سوزی از سوی مسئولان ذی‌ربط سهل‌انگاری عوامل انسانی در برافروختن آتش و عدم مهار آن اعلام‌شده است.
سجادی گفت: اکنون گرمای هوا، خشکی زمین و کاهش بارندگی بستر مناسبی برای آتش‌سوزی است که اگر در مراقبت از مراتع و جنگل دقت لازم انجام نشود و آتش‌های کوچک مهار نشود خسارت‌های جبران‌ناپذیری را ایجاد می‌کند و همگان باید به این مسائل توجه کنند.
لزوم توجه به مکانیزم اطفای حریق در جنگل ها
حسینعلی ابراهیمی مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بر ضرورت ایجاد پایگاه‌های منطقه‌ای برای اطفای حریق در جنگل‌های مازندران تأکید و اظهار کرد: مهم‌ترین موضوع اطفا حریق، داشتن امکانات و تجهیزات لازم به همراه نیروهای آموزش‌دیده است.
وی تصریح کرد: در مازندران به دلیل داشتن ۴۰۰ تا ۵۰۰ مترمکعب موجودی سرپایی جنگل در مقایسه با جنگل‌های تنک‌تر زاگرس و کویری قطع سرشاخه‌های درختان پاسخگو نیست و مکانیسم اطفا حریق خاصی را باید مدنظر داشت که پیش‌بینی امکانات و تجهیزات موردنیاز را توجه کرد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران افزود: بر اساس قانون تمامی دستگاه‌های لشکری، کشوری، انتظامی و بسیج موظف به همکاری در این زمینه بوده که با توجه به وضعیت مناطق کوهستانی و جنگلی مازندران ایجاد پایگاه‌های منطقه‌ای می‌تواند راهکار بسیار مناسبی برای اطفا حریق در این مناطق باشد.
یک دوستدار محیط‌زیست در مازندران و عضو تشکل سازمان مردم‌نهاد به خبرنگار مهر می‌گوید: کمبود امکانات و عدم پیش‌بینی‌های لازم، کار فرونشاندن آتش در جنگل‌های کوهستانی مازندران با مشکل مواجه می‌کند.
احمد تجری ادامه می‌دهد: همکاری بیشتر دستگاه‌های نظامی و امنیتی با نهادهایی که مسئول خاموش کردن آتش هستند، ضروری است زیرا آتش‌سوزی و حوادث غیرمترقبه پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر بوده، بنابراین باید برای پیشگیری از این روند چاره اساسی اتخاذ شود.
وی خاطرنشان کرد: تجهیزات مناسب اطفای حریق و بالگرد در اختیار متولیان امر ازجمله محیط‌زیست و حوادث غیرمترقبه وجود ندارد و وسایل سنتی مانند بیل و شن کش و ... برای مهار آتش در مناطق جنگلی و کوهستانی کارایی لازم را ندارد.
احمد اسدی استاد رشته جنگلداری در مازندران نیز معتقد است: جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران اغلب از گونه‌های پهن‌برگ تشکیل‌شده است که حساسیت کمتری در مقایسه با سوزنی‌برگان در مقابل آتش‌سوزی دارند، زیرا رزین و صمغ موجود در سوزنی‌برگان، شدت آتش را بیشتر می‌کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مهم‌ترین دلایل وقوع و تشدید آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی عبارت است از؛ افزایش حضور گردشگران و مردم بومی و غیربومی، بروز تغییرات اقلیمی و نوسانات نامعمول آب و هوایی است
به گفته وی، خطر آتش‌سوزی در شمال ایران به‌اندازه‌ای که در جنگل‌های سوزنی‌برگ اروپا یا آمریکا یا منطقه مدیترانه روی می‌دهد نیست ولی به دلیل کمبود سطح جنگل در ایران و اینکه جنگل‌های شمال، تنها جنگل انبوه و تولیدی کشور محسوب می‌شود، خطر آتش‌سوزی در آن جدی است و این امر به‌ویژه براثر تغییرات آب و هوایی ازجمله خشکی و گرمای کم‌سابقه که در سال های اخیر بیشتر شده است، اهمیت زیادی می‌یابد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مهم‌ترین دلایل وقوع و تشدید آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی عبارت از افزایش حضور گردشگران و مردم بومی و غیربومی، بروز تغییرات اقلیمی و نوسانات نامعمول آب و هوایی، ضعف مجریان طرح‌های جنگلداری به‌ویژه در جنگل‌کاری‌ها و در اجرای عملیات فنی نظیر عملیات بهداشتی و پرورشی، واردکردن و کاشت حساب‌نشده گونه‌های درختی غیربومی و حساس به آتش‌سوزی نظیر سوزنی‌برگان، ضعف در پیش‌بینی و اجرای عملیات پیشگیری از حریق در طرح‌های جنگلداری، کمبود امکانات اطفای حریق بخصوص بالگرد و پهپاد است.
از اینرو جنگل شناسان معتقدند برای جلوگیری از آتش‌سوزی در جنگل، اِعمال اصول پیشگیری ضرورت اساسی دارد زیرا هزینه‌های اجرای این عملیات هرچقدر که زیاد باشد از مخارجی که اطفای حریق تحمیل می‌کند، کمتر است.
نظر شما