تولید کود زیستی از باکتری گلخانه های صیفی جات

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره روابط عمومی و ترویج یافته ها پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، اکرم صادقی عضو هیات علمی بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در این باره گفت: اسـتفاده گسترده از سـموم و کودهـای شـیمیایی در بخـش کشـاورزی که تبعـات زیسـت محیطـی و مخاطـرات بهداشـتی بسـیار زیـادی را بـه همـراه دارد، ضرورت استفاده از کودها و سموم زیستی را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است.

وی با بیان اینکه ارزش بازار جهانی عوامـل کنترل زیسـتی در حـال حـاضر به حـدود ۳.۳ میلیـارد دلار رسیده که سالانه ۱۸.۸ درصد هم رشد دارد، ادامه داد: ارزش سالانه بازار جهانی کودهای زیستی هم حدود ۸۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.در اسناد بالادستی کشور ما هم بر تولیـد و افزایـش مصرف کودهـای زیسـتی و آلـی و همچنیـن عوامـل کنترل زیستی آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز تاکید شده است. از این رو، پروژه‌های متعددی در زمینه تولید کود و سموم زیستی در دستور کار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی قرار دارد.

صادقی تصریح کرد: محققان بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده، با توجه به حساسیت و ضرورت مضاعف کاهش مصرف کودها و سموم شیمیایی در صیفی‌جاتی مثل خیار، گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای که به دلیل تازه خوری بیش از سایر ارقام کشاورزی با مشکل بقایای سموم و عوامل شیمیایی بیماری زا مواجه هستند تولید کودهای زیستی مورد استفاده در این محصولات را در دستور کار قرار داده‌اند.

به گفته وی، در تولید این محصولات خصوصا گوجه فرنگی و خیار که بوته‌های آن‌ها معمولا حدود هشت الی ۹ ماه در گلخانه محصول می‌دهند، ناچارا از کود و سموم شیمیایی زیادی استفاده می‌شود.

عضو هیات علمی بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی افزود: استفاده از کودهای بیولوژیک مناسب و بومی می‌تواند موجب افزایش حجم و وسعت ریشه و در نتیجه بالا بردن جذب مواد مغذی موجود در کود به ویژه کودهای دامی شود. همچنین آنزیم‌های تولید شده توسط باکتری‌های مورد استفاده به هضم بهتر کودهای آلی مانند کمپوست کمک می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: در مجموع استفاده از کودهای زیستی راندمان کودهای شیمیایی و دامی مورد استفاده در گلخانه را افزایش داده و در نتیجه میزان مصرف آن‌ها و هزینه‌های این نهاده‌ها را کاهش می‌دهد. با توجه به اثرات ضد قارچی باکتری‌های موجود در کودهای زیستی، استفاده از آن کشاورزان را از مصرف بی رویه سموم شیمیایی به عنوان عامل پیشگیری از بیماری گیاه بی نیاز خواهد کرد.

صادقی تاکید کرد: در مرحله نخست طرح ۴۰۰ گونه باکتری مختلف از ۲۹ گلخانه‌ صیفی‌ واقع در سه استان اصفهان، یزد و کرمان جمع آوری و بررسی شد. در مرحله بعد تاثیر این باکتری‌ها بر رشد گیاه و افزایش حجم ریشه بررسی شد. مطالعه تاثیر باکتری‌های منتخب بر عملکرد و کیفیت محصولات در مرحله بعد انجام خواهد شد.

به گفته وی باکتری‌های بومی شناسایی شده متعلق به سه جنس استرپتومایسس (Streptomyces)، سودوموناس (Pseudomonas) و باسیلوس (Bacillus) هستند. در مرحله نهایی فرمولاسیون‌ و بسته بندی باکتری‌ها برای افزایش پایداری کود زیستی در شرایط محیطی انجام خواهد شد.

عضو هیات علمی بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تصریح کرد: در این پروژه تلاش داریم کودهای زیستی را حسب نیاز کشاورزان در اشکال متنوع به آن‌ها عرضه کنیم. مثلا در مورد ارقامی مثل خیار که رشد طولی بوته چندان مدنظر نیست از باکتری‌هایی استفاده می‌شود که اختصاصا به افزایش حجم ریشه کمک کنند. همچنین با تهیه فرمولاسیون‌ مناسب امکان استفاده توام کودهای زیستی همراه با کودهای شیمیایی و دامی خواهد بود.

صادقی ابراز امیدواری کرد که در چند ماه آینده نخستین کودهای زیستی تولید شده برای استفاده آزمایشی در گلخانه‌های تجاری در اختیار کشاورزان کشور قرار گیرد.