دكتر محسن رضايي دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام و فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در دوران دفاع مقدس در گفتگويي مشروح و صميمي با خبرنگار خبرگزاري "مهر" ضمن بيان ناگفته هايي از انتخابات نهم رياست جمهوري به تشريح ديدگاههاي خود در خصوص آخرين تحولات پرونده هسته‌اي، الحاق سازمان مديريت به استانداري‌ها، اجراي اصل 44 قانون اساسي پرداخت . متن كامل اين گفتگو در پي مي آيد:
مهر- آقاي دكتر ! يكي از پديده هاي سياسي جامعه ما، ورود و حضور نظاميان به عرصه سياست است. خود شما به عنوان يكي از مصاديق اين مساله، چه تحليلي از حضور نظاميان در سياست داريد؟
رضايي: واقعيت اين است كه از ابتداي انقلاب تا كنون، نظامي ها در مسير اصلي دفاع از نظام و انقلاب حضور داشته اند، نيروي هاي انقلاب يا به تعبير شما نظامي ها، كم و بيش در همه دولتها و مجلس هاي بعد از انقلاب بوده اند. اما اينكه در دولت احمدي نژاد بيشتر از گذشته از نيروهاي انقلابي استفاده كرده اند يك واقعيت است ، ولي هيچگاه نيروهاي انقلاب ميدان يك ظهور جدي در سياست را نيافتند.
- به نظر شما آيا مردم از اين مساله استقبال مي كنند؟
رضايي: با وجود جوسازي هاي جناح سياسي عليه نيروهاي انقلاب مردم در انتخاب خود رويكرد مثبتي داشته اند. نيروهاي انقلابي كه كار دفاعي كرده اند دو ويژگي دارند، اول به دليل اينكه اين نيروها در دوران دفاع مقدس زندگي شان را وقف مردم كرده اند، مردم به آنها اعتماد دارند و آنها را از خودشان مي دانند و ويژگي دوم اين افراد اين است كه افراد عملياتي و اجرايي و توانمند هستند كه اگرمشكلي در كشور به وجود آيد مردم به آنها روي خواهند آورد. ولي بايد ديد كه مردم در دهه هاي آينده چه قشري را انتخاب مي كنند، با اين حال انتخابات گذشته رياست جمهوري نشان داد كه مردم رويكردشان به اين اشخاص بيشتر شده است و بلكه دوران جديدي از اين رويكرد آغاز شده است. در گذشته تلاش زيادي صورت گرفته كه نيروهاي انقلاب را با عنوان نظامي گري از ورود به صحنه اداره كشور باز دارند. لذا جناح هاي سياسي آنها را رقيب قدرتمند و اصلي خود به حساب مي آوردند و لذا آنها را تخريب مي كردند.
- يكي از اخباري كه در هفته هاي اخير در محافل سياسي بحث انگيز شد، جريان نامه محرمانه امام راحل (ره) در مورد پايان جنگ تحميلي بود. شما هم به نوعي در اين ماجرا نقش داشتيد، ضمن اينكه مقام معظم رهبري هم در ديداري كه با كارگزاران نظام و رزمندگان دفاع مقدس داشتند، سخناني را در اين مورد بيان كردند. اكنون بعد از فروكش كردن مباحث جنجالي در هفته هاي اخير، شما چه تحليلي از اين ماجرا داريد؟
رضايي: دررابطه با انتشار نامه امام ترجيح مي دهم فعلا به سكوت خود ادامه دهم، ولي با اين حال تفسير مقام معظم رهبري را در رابطه پايان جنگ كاملا قبول دارم . مساله مهم اين است كه" پذيرش قطعنامه" با "پايان جنگ" دو مسئله جدا است ولي ما جنگ را با شيريني و پس از پيروزي هاي پي در پي تمام كرديم. در حالي كه قطعنامه 598 در شرايط تلخي پذيرفته شد. اگر اين دو مقوله از يكديگر تفكيك نشود ممكن است خيلي ها قطعنامه را پايان جنگ بدانند.
|
مساله مهم اين است كه" پذيرش قطعنامه" با "پايان جنگ" دو مسئله جدا است ولي ما جنگ را با شيريني و پس از پيروزي هاي پي در پي تمام كرديم. قطعنامه 598 در شرايط تلخي پذيرفته شد اگر اين دو مقوله از يكديگر تفكيك نشود ممكن است خيلي ها قطعنامه را پايان جنگ بدانند |
- يكي از تاكيدات مهم و راهبردي مقام معظم رهبري، گسترش مفهوم و مصاديق واقعي "اصولگرايي" در ميان جريانات سياسي كشور است. به نظر شما چه موانعي در راه گسترش اصولگرايي وجود دارد؟
رضايي: اصولگرايي شايد وسيع ترين چتر سياسي است كه از ابتداي انقلاب تا كنون مطرح شده است. مفاهيم و تعاريفي چون"اصلاح طلبي، سازندگي و آبادگري " به اندازه چتر اصولگرايي وسيع و كارآمد نبوده است . زيرا نسل اول و دوم و نسل سوم انقلاب كه بيشترين پتانسيل سياسي انقلاب را در اختيار دارد به امام(ره) معتقدند و كسي كه به امام خميني معتقد باشد اصولگرا است ، حال چه راست انقلابي باشد و چه چپ ارزشي . اين تعريف از اصولگرايي در مجموع طيف وسيعي را شامل مي شود و همين نقطه قوت اين مفهوم است.
اما امروز مي بينيم در چتر و و دايره "اصلاح طلبي" گروههايي وجود دارند كه اصولا بيرون نظام هستند و لذا امكان فعاليت ندارند. يا در بحث "سازندگي" كه شعاري اقتصادي است بسياري ازانگيزه هاي اجتماعي ، فرهنگي را نمي تواند در بر بگيرد و يا چتر آبادگري هم نمي تواند همه انگيزه ها و استعدادهاي كشور را در بر بگيرد، اما چتر اصولگرايي، فراگير ترين چتري است كه از اول انقلاب به وجود آمده است .
- مشكل و آسيب فعلي جريان اصولگرايي چيست؟
رضايي: فكر مي كنم اصولگرايي نتوانسته مديريت و رهبري خود را پيدا كند. تنوع و گستردگي در چتر اصولگرايي بسيار زياد است . بر خلاف چتر "سازندگي" و "اصلاح طلبي" كه مديريت و رهبري خود را پيدا كرد، اما چتر اصولگرايي هنوز نتوانسته مديريت راهبردي خود را پيدا كند. گروهي از "محافظه كاران"، پيشگام شده اند تا رهبري و مديريت چتر اصولگرايي را خود بر عهده بگيرند، اما انتخابات رياست جمهوري گذشته ثابت كرد كه در اين راه موفق نشدند.
شكست چهره هاي موسوم به راست در بدست گرفتن مديريت اصولگرايي نشان داد كه يك توانايي بيشتري در اين خصوص مورد نياز است ولي با اين حال اصولگرايي زنده است و همچنان جاذبه دارد.
- ارزيابي شما از عملكرد مجلس هفتم، به عنوان مجلس اصولگرا در سال سوم فعاليت خود، چيست؟
رضايي: مجلس هفتم ازافرادي با سواد و با استعداد تشكيل شده است، درست بر خلاف آن تبليغاتي كه روزهاي اول برخي محافل سياسي مي كردند . در سال اول مجلس هفتم، انسجام بسيار خوب و قابل تاملي در مجلس وجود داشت، ولي ديگر آن انسجام اوليه درمجلس هفتم وجود ندارد و چون آن انسجام وجود ندارد، تاثير گذاري مجلس هفتم هم كم شده است و اين باعث شده كه مجلس نتواند بر قوه قضائيه و قوه مجريه نظارت بيشتري داشته باشد. نمايندگان بايد تلاش خود را چند برابر كنند تا شان نمايندگي شان در جامعه رعايت شود كه متاسفانه الان اين شان رعايت نمي شود، چه از سوي دولتمردان و چه از سوي جناحهاي سياسي كه اين ضعف بزرگي است . اميدوارم نمايندگان مجلس هفتم در باقي دوران فعاليت خود اين ضعف را از بين ببرند زيرا در غير اين صورت مجلس و كشور با مشكل روبرو خواهد شد.
- آقاي دكتر رضايي، مي خواهم انتقادي كه به شما و امثال شما وارد مي كنند را بيان كنم . خيلي ها اعتقاد دارند يكي از مشكلات نخبگان سياسي اين است كه صرفا براي بدست آوردن مناصب و پست هاي كلان مثل رياست جمهوري تلاش مي كنند و از امتحان مديريت و كفايت خود در سطوح مياني مديريت خودداري مي كنند . مثلا چرا شما هيچ وقت حاضر نشديد استاندار يك استان كشور بشويد و توانمندي مديريت خودتان را در آن حوزه نشان بدهيد؟
رضايي: من در زندگي سياسي ام، جاهايي رفته ام كه "ضرورت" وجود داشته و هر گاه اين ضرورت را نديده ام به كار فرهنگي خودم ادامه دادم . مثلا در سال 57 احساس كردم كه كشور از نظر اطلاعات دچار ضعف است و ما با تشكيل اداره اطلاعات در سپاه اين نقص را جبران كرديم، بعد از آن هم در زمان دفاع مقدس فرماندهي سپاه را برعهده گرفتم تا از مرزهاي كشور دفاع كنم. اگر حضور من در جايي ضرورت داشته باشد دريغ نمي كنم و اگر تكليفي باشد آن را با جان و دل انجام خواهم داد. معيار حضور ينده ضرورت بوده نه مسائل كلان يا خرد.
- آقاي رضايي! اين ضرورت ها را خودتان تشخيص مي دهيد؟!
رضايي: خوب است من اين را براي شما بگويم تا مساله روشن شود . در دور دوم انتخابات رياست جمهوري آقاي خاتمي بنده به ايشان گفتم يا در انتخابات حاضر نشويد و يا با برنامه ديگري همچون تحول مديريتي وارد عرصه انتخابات شويد . زيرا شعار آزادي و دموكراسي دركشور به اشباع رسيده است، به ايشان گفتم اگر شما با اين شعار و برنامه آمديد بنده حاضر هستم يكي از استان هاي شما را بگيرم و بسازم . به صورت نمونه مثل منطقه شانگهاي چين. لذا بنده به دنبال آن بوده ام كه براساس ضرورت ها حركت كنم.
|
در دور دوم انتخابات رياست جمهوري آقاي خاتمي بنده به ايشان گفتم يا در انتخابات حاضر نشويد و يا با برنامه ديگري همچون تحول مديريتي وارد عرصه انتخابات شويد، زيرا شعار آزادي و دموكراسي دركشور به اشباع رسيده است |
- به عنوان پايه گذار مساله اطلاعات در سپاه پاسداران و يك كارشناس خبره در اين موضوع، عملكرد وزارت اطلاعات در دولت نهم را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
رضايي: وزارت اطلاعات فرازو نشيب هاي زيادي داشته است و درحال حاضر در وضع بهتري قرار دارد ولي معتقدم كشور به بازنگري جدي درخصوص اين وزارتخانه مهم نياز دارد، اين بازنگري براي سازمان مهمي همچون وزارت اطلاعات الزامي است تا بتواند با اقتدار و امكانات بيشتر و با تكنولوژي روز حوادث را قبل از وقوع شناسايي و خنثي نمايد. اين اشكال را در حوادث آذربايجان و برخي ناآرامي ها در اهواز و شهرهاي ديگر ديديم.
واقعيت اين است كه ما نوعي عقب ماندگي و عدم انسجام در سيستم اطلاعاتي كشور داريم، فضاي موجود بهترين فضا است تا با كمك دولت و مجلس بتوان ساختار وزارت اطلاعات را از لحاظ امنيتي سياسي كامل كرد. در حال حاضر مردم براي مسائل امنيتي ونظم واقتدار كشورشان اهميت خاصي قائلند .
- نظر شما در مورد دستور غيرمنتظره رئيس جمهور مبني بر الحاق سازمان مديريت استانها به عنوان زير مجموعه استانداري هاي كشور چيست؟ اين طرح چه پيامدهايي مي تواند داشته باشد؟
رضايي: اين كار اگر همراه با كارشناسي صورت بگيرد مي تواند آثار خوبي در اداره كشور داشته باشد. مخالفت ها با اين طرح بايد به طور كارشناسي ابراز شود. خيلي از مخالفت هايي كه با اين طرح مي شود غير كارشناسانه است و از منطق برخوردار نيست. تمركز زدايي سياستي است كه در طي ده سال گذشته هم دولت آقاي خاتمي و هم در دولت آقاي هاشمي شناسايي شد و مورد تاكيد قرار گرفت اما دولت هاي قبل كاري شجاعانه در اين امر انجام ندادند ولي آقاي احمدي نژاد با تغيير ساختار سازمان مديريت - اگر همراه با كارشناسي باشد - كار شجاعانه اي انجام داده است.
مسئله تمركز زدايي بدون شجاعت و جسارت امكان پذير نيست، البته شجاعت بايد به طور منطقي و با رعايت همه جوانب باشد. اگر عيب و ايرادي هم در كار دولت است، در شرايط فعلي چون استانداري ها اختيارات كاملي در پي گيري موضوعات اقتصادي كشور نداشته اند عمدتا تبديل به يك نهاد امنيتي سياسي شده بودند و حداكثر كارشان اين بود كه شوراي تامين استان را تشكيل دهند ، انتخابات را برگزار كنند وامور تشريفات سياسي را انجام بدهند. تصميمات اقتصادي و سياسي همه از تهران و در وزارتخانه هاي مربوطه گرفته مي شد. اگر احمدي نژاد بتواند اختيارات و تصميم گيري هاي سياسي را به استانداران منتقل كند قطعا شاهد يك شكوفايي بزرگ در استان ها خواهيم بود و ماهيت سياسي امنيتي استانداري ها اقتصادي و علمياتي خواهد شد .
- شما به عنوان دبير مجمع تشخيص مصلحت نظام، روند اجراي ابلاغيه 44 را چگونه ارزيابي مي كنيد؟ آيا طبق پيش بيني ها پيش مي رود و آيا نظارت هاي مناسب در اين خصوص وجود دارد؟
رضايي: در مورد ابلاغ مقام معظم رهبري در خصوص اصل 44 در بندهاي" الف و ب و د" اين ابلاغيه كار چشمگيري صورت نگرفته است. البته دولت جديد چون سال اول استقرار خود را پشت سر گذاشت هنوز يك فرصت كافي برايش فراهم نشده است كه در اين خصوص اقدامي كند، اما در مجلس حركت هاي خوبي صورت گرفت و يك كميسيون خاص براي اين مسئله تشكيل شد . تحقق سياست ها نيازمند تغيير قوانين قديمي و تصويب قوانين جديد مي باشد، اقدام مجلس مي‌تواند يك گام موثر باشد و قوه قضائيه را هم براي اجراي اصل 44 وادار به تحرك كند.
مقام معظم رهبري از مجمع نظارت بر اجراي اصل 44 را خواستار شده اند كه ما چند جلسه نظارتي برگزار كرديم و درصدد هستيم درماه هاي پايان سال گزارش كاملي دراين خصوص به ايشان ارائه نماييم .
- آقاي دكتر، ارزيابي شما از آخرين وضعيت موضوع هسته اي كشورمان چيست؟
رضايي: واقعيت اين است كه آمريكا و اروپا بر سر يك دوراهي هستند، دوراهي ديپلماسي يا برخورد با ايران . طي اين سه سال آمريكا و اروپا قصد داشتند از طريق ديپلماسي ايران را خلع يد كنند و بدون كوچكترين برخورد و با كمترين هزينه، اين حق را از ايران بگيرند و وارد مراحل ديگر نشوند. اما اشتباه بزرگ آنان اين بود كه در ازاي اين مطالبه و كوتاه آمدن ايران هيچ مابه ازايي به ايران نمي دادند حتي تشكيل يك "كنسرسيوم هسته اي" را هم نپذيرفتند ، كنسرسيوم يك راه حل ميانه و وسط بود و در مذاكرات اخير لاريجاني و سولانا هم مطرح شده بود و آنهابه توافق رسيده بودند. اين سياست ديپلماسي به علت مقاومت غير منطقي اروپا در حال شكست خوردن است مگر اينكه انها بيايند و با مسئله كنسرسيوم موافقت كنند.
اگر اروپا وآمريكا بخواهد از ديپلماسي عبور كنند و وارد مرحله برخورد شوند دچار مشكلات زيادي مي شوند عمده مشكل آنها قانع كردن كشورهاي جهان براي تحريم ايران است، آمريكا مي تواند به تنهايي با يك كشوري بجنگد ولي به تنهايي نمي تواند كشوري را تحريم كند .
- ادامه اين روند و تاكيد بر تحريم را چگونه مي بينيد ؟
|
اگر اروپا وآمريكا بخواهد از ديپلماسي عبور كنند و وارد مرحله برخورد شوند دچار مشكلات زيادي مي شوند عمده مشكل آنها قانع كردن كشورهاي جهان براي تحريم ايران است، آمريكا مي تواند به تنهايي با يك كشوري بجنگد ولي به تنهايي نمي تواند كشوري را تحريم كند |
مهر- آقاي رضايي! خوب است كه خاطرات انتخابات رياست جمهوري را مرور كنيم . بالاخره دليل انصراف بحث برانگيز شما از انتخابات چه بود؟
رضايي: احساس كردم آن امكان رسانه اي و تبليغي كه من بتوانم پيام خودم را به مردم برسانم وجود ندارد . آن موجي كه انتظار داشتم در استقبال ازبرنامه هاي من ايجاد شود، ايجاد نشد و از طرف ديگر صحنه انتخابات را يك صحنه غير اخلاقي ديدم . از بعد ديگر انتخابات رياست جمهوري به انتخابات شوراي شهر تبديل شده بود و شرايط جوري بود كه مردم را از يك تشخيص درست بازداشته بود من نمي خواستم شريك اين شرايط باشم.
- يكي از خلاء هاي جامعه سياسي ما ، نبود مناظرات جدي فكري و سياسي بين گروهها است، اين را قبول داريد؟
رضايي: من مناظره را يك چيز بسيار مثبت و ضروري مي دانم . يكي از ضعف هاي افكار عمومي در كشور ما اين است كه مناظرات در شرايط فعلي خيلي ضعيف شده در اوايل انقلاب مناظره ها به مراتب بهتر و جدي تر بود و مردم مستقيما خود به حقايق دست پيدا مي كردند. مناظره معروف اول انقلاب كه در آن من، بني صدر( رئيس جمهور وقت) و نماينده سازمان چريك هاي فدايي خلق ( يعني گروهي كه دست به اسلحه هم برده بودند) داشتيم نمونه اي از اين مناظره هاي موفق بود كه بايد در مورد حوادث پايان دفاع مقدس، پرونده هسته اي، حوادث دوره آقاي خاتمي و شرايط امروز به طور جدي انجام شود . جاي مناظره در افكار عمومي خالي است، امروز مناظره در مورد پرونده هسته اي مي تواند يك جنب و جوش جدي به كشور بدهد .
يكي از دلايل رشد عوام فريبي در عرصه سياست امروز ايران اين است كه مناظره وجود ندارد و گروه هاي سياسي چون مناظره نمي كنند در عرصه رسانه اي با تبليغات عوام فريبي مي كنند .
- آقاي دكتر، فرصت گشت و گذار در اينترنت و به اصطلاح امروزي وبگردي هم داريد؟
رضايي: بله ، من هرروز مدتي را در اينترنت مي گذرانم و موضوع وب گردي هايم ژونال هاي علمي در بحث اقتصاد است . البته همه خبرگزاري ها را هم چك مي كنم.
- قصد نداريد مثل آقاي رئيس جمهور، وبلاگ نويس بشويد؟
رضايي: قصدي ندارم.
نظر شما