رویکرد استدلالی در تبلیغ دین، پذیرای مناسبی ندارد

به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه ماه ترین ماه رادیو گفت و گو  با موضوع تبلیغات دینی و با حضور حجت الاسلام والمسلمین مهدی احمدپور معاون فرهنگی و فعال تبلیغاتی دانشگاه علمی کاربردی، دکتر محمود دامغانی کارشناس عالی توسعه روابط فرهنگی سازمان ارتباطات اسلامی، نستوه جهان بین پژوهشگر دینی و محمد رضا سلطانی شیرازی مدیر روابط عمومی و امور بین المللی موسسه فرهنگی تبیان به روی آنتن رفت.

حجت الاسلام والسلمین مهدی احمد پور با اشاره به فعالیت های فرهنگی در مدارس و دانشگاه، گفت: قطعا سختی کار در دانشگاه بیشتر است اما از نظر تاثیرگذاری، بدون تردید، مدارس شرایط بهتری دارد.

وی با بیان اینکه در حوزه قانون گذاری، قوانین خوبی نوشته شده است، اظهار داشت: اما چیزی که در کف جامعه می بینیم این است که خیلی به این قوانین عمل نمی شود. سند تحول آموزش و پرورش و نظام آموزشی کشور، یکی از این قوانین است که با وجود پیش بینی های خوبی که صورت گرفته، اما همچنان در مجموعه های آموزشی، نقص ها را احساس می کنیم.

معاون فرهنگی و فعال تبلیغاتی دانشگاه علمی کاربردی خطاب به مبلغان دینی تصریح کرد: کسانی که پرچم دار فرهنگ دین جویی در کشور هستند باید چهار نکته را مورد توجه قرار دهند؛ نخست آنکه باید توجه داشته باشیم با چه ابزاری دین مان را تبلیغ می کنیم. دوم شیوه تبلیغات چطور است و دین مان را با چه شیوه ای تبلیغ می کنیم. سومین موضوعی که باید مورد توجه قرار دهیم محتوایی است که در حال تزریق است.

وی درباره چهارمین موضوعی که پرچم داران فرهنگ دین جویی باید مورد توجه قرار دهند اظهار داشت: هدف از بیان دین چیست؟معارف دین را برای چه داریم تعریف می کنیم؟ هدف در تبلیغ دینی خدا است یعنی نباید در تبلیغ دینی خودمان را تبلیغ کنیم. 

حجت الاسلام احمد پور با اشاره به خاطره ای از آیت الله بهجت، اظهار داشت: ایشان فرمودند خیلی مراقب باشید، هیئتی نشوید، بلکه حسینی شوید. تفاوت در این است وقتی هیئتی شدید، کاری که مورد نظر خودتان است را درست می کنید و انجام می دهید یعنی یک امام حسینی درست می کنید که مد نظر خودتان است و هر جور که دلتان می خواهد آن را تعریف می کنید اما اگر حسینی شدید، همانطور که امام حسینی شدید، پیش می روید.

در ادامه دکتر محمود دامغانی با تاکید بر اینکه تبلیغات یکی از مباحث زیربنایی و حساس جامعه محسوب می شود، اظهار داشت: نوع ارتباط جامعه با یکدیگر، در زمینه تبلیغات معنای خودش را مشخص می کند.

وی به صحیفه نور اشاره کرد و بیان داشت: تبلیغ یعنی شناساندن خوبی ها و تشویق به انجام آن و ترسیم بدی ها و نشان دادن راه گریز از آن. اگر تبلیغات را با این روش انجام دهیم، تبلیغات اسلامی و دینی می تواند محل بسیار مناسبی برای جذب گروه های افراد جامعه و حتی خارج از مرزها باشد.

کارشناس عالی توسعه روابط فرهنگی سازمان ارتباطات اسلامی به نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپا اشاره کرد و اظهار داشت: در این نامه، رهبر انقلاب جوانان را به سمت اسلام فرا می خوانند و به سبک زندگی اسلامی هدایت می کنند.

وی با ذکر مثالی دیگر ادامه داد و گفت: امام خمینی(ره) نامه ای به گورباچف می نویسند که این پیام، یک پیام تبلیغاتی برای بیان و زوایای عرفان اسلامی و تذکر جهت رسیدن به یک نقطه مطلوب است. در این مباحث به دلیل قدرت و شوکت تشیع که از یک اجتهاد برخوردار است، همیشه دارای استدلال هستیم. این اجتهاد، جامعه را در تبلیغات اسلامی نیز به روز می کند.

دامغانی خاطرنشان کرد: در زمانی، در حوزه علمیه قم شرایط بسیار خاصی حاکم بود و به همین دلیل  شهید بهشتی و شهید قدوسی پایه گذار مدرسه جدیدی به نام مدرسه حقانی در سال 42 شدند. به نوعی این مدرسه حرکتی برای جدید شدن تبلیغات اسلامی بود زیرا پیش از آن، زبان انگلیسی در حوزه علمیه مطرود بود اما شهید بهشتی این کار را کردند و فلسفه هگل را هم به زبان آلمانی تدریس کرد. اینها حاصل نگاه جدید به تبلیغات اسلامی است و حرکت بسیار اساسی محسوب می شوند.

در ادامه نستوه جهان بین با بیان اینکه رویکرد استدلالی در تبلیغ دین، پذیرای مناسبی ندارد، گفت: به نظر می رسد نیاز واقعی مردم زندگی است یعنی مردم در جستجوی یک پیام تبلیغی هستند تا به آنها برای زندگی بهتر کمک کند.

وی بیان داشت: آن چیزی که در زمانه ما در اوجب واجبات برای مردم است، میزان کمک پیام تبلیغی به زندگی شان است. وقتی آثار اشخاصی که در این زمینه مطالعه کرده اند را می بینید ، متوجه می شوید اصلی ترین نیاز زمانه ما به موضوع دین را نیاز روانشناسانه می دانند و این نکته مهمی است زیرا مردم دنبال این هستند که بدانند دین چه کمکی به آنها به ویژه در حوزه روان می کند و این اصلی ترین نیاز تبلیغی انسان است که باید به آن توجه شود.

این پژوهشگر دینی با اشاره به وظیفه مبلغان دینی، تاکید کرد: مبلغ دینی و نظام دینی باید در تدارک یک پاسخ به موضوع روانشناسانه زندگی افراد باشد.

وی با بیان اینکه هر روش زندگی که چهار ویژگی داشته باشد، نام دین به آن اطلاق می کنند، در مورد اصلی ترین ویژگی گفت: اصل آن باور به امری قدسی است که این نیاز یک نیاز اصیل است و مختص دین اسلام هم نیست.

در ادامه محمد رضا سلطانی شیرازی با بیان اینکه هر فعالیت تبلیغاتی یک پلی میان یک مجموعه و یکسری مخاطب است، ابراز داشت: برای مخاطبان بالفعل در تبلیغات باید کاری کنیم که وفاداری آنها به آن مجموعه افزوده شود و برای مخاطبان بالقوه تبلیغات جدیدی انجام دهیم.

وی با اشاره به وجود آسیب هایی که در تبلیغ اسلام وجود دارد، عنوان داشت: متغیرهای مداخله گری در این میان وجود دارند که ما را با مشکل مواجه می کنند. یکی متحجرینی که لایه ظاهری دین را می بینند و موجب تبلیغات منفی دین می شوند و حضرت امام (ره) می فرمایند خون دلی که از دست این جماعت متحجر خوردم، از دست جماعت دیگر نخوردم. گروه دوم نیز کسانی هستند که با وجهه روشن فکری بیش از حد، می خواهند دستورات دین را بی دلیل نشان بدهند و اینها نیز می توانند باعث شوند کسانی که می خواهیم جذبشان کنیم، به سمت دین حرکت نکنند.

مدیر روابط عمومی و امور بین المللی موسسه فرهنگی تبیان به نقاط کار شده و روشن دین که باید مورد توجه قرار گیرند، اشاره کرد و اظهار داشت: بیان حکمت یکی از این نقاط روشن است که باید برای مردم بازگو شود. البته این بیان حکمت باید بر اساس ساده سازی صورت گیرد یعنی مردم باید مصادیق این امر را بشناسند.

وی افزود: بسط سبک زندگی ایرانی و اسلامی نیازمند این است که عموم جامعه را در نظر بگیریم و برای این مهم باید ابزار مناسب داشته باشیم یعنی درصد نفوذ بالایی بر عموم جامعه داشته باشد.