به گزارش خبرنگار مهر ، درنشستي كه روز نهم آبان و در حاشيه دوازدهمين جشنواره كتاب كودك و نوجوان كانون پرورش فكري برگزار شد ، جعفر ابراهيمي شاعر ، مهنوش مشيري تصويرگر، مدير نشر صابرين، حميدرضا شاه آبادي ، محمود حكيمي و علي محمد رفيعي به بيان نظرات و ديدگاه هاي خود در خصوص كتابهاي ديني پرداختند .
در اين ميان كم توجهي عرصه ادبيات كودك و نوجوان براي پاسخگويي به پرسش‌هاي اساسي بچه ها و دانش آموزان راجع به خدا و دين از جمله مطالبي بود كه شركت كنندگان در نشست دقايق بسياري را به گفت وگو درباره آن اختصاص دادند.
محمد توكل مدير انتشارات صابرين كه تجربه‌هايي را در انتشار كتابهاي مذهبي براي كودكان داشته است ، طي سخناني وضعيت نشر اين كتابها را براي بچه‌ها اسفبار دانست و گفت : از كشوري كه داعيه دين مداري دارد و خود را كانون و مركز حركت‌ها و جنبش ها در جهان اسلام مي‌داند در اين زمينه انتظار بيشتري مي رود و به نظر من بايد از جايي اين حركت آغاز شود و به نخستين و فطر‌ي ترين سؤال بچه‌ها پاسخ هاي مناسبي داده شود.
وي افزود: اين سؤال كه خدا كجاست؟ چگونه مي‌توان آن را ديد؟، چرا شيطان خلق شد؟، بهشت و جهنم و سؤال‌هاي ديگري همواره از سوي بچه‌ها مطرح مي شود كه ما بزرگترها با دادن پاسخ هاي نامناسب و نسنجيده به آن، كودكان را از دين گريزان مي‌كنيم و متأسفانه در ادبيات كودك ما نيز نمي‌توان آثار در خوري را براي پاسخگويي به اين سئوال‌ها پيدا كرد.
در ادامه حميد رضا شاه آبادي مدير انتشارات كانون نيز در ادامه اين موضوع را پي گرفت و گفت: پاسخ به پرسش هاي كودكان اگر درست و صحيح باشد مبناي معرفت شناختي آنها خواهد شد و جواب‌هاي نامناسب به شناخت غلط آنها از دين يا دينداري سست و بي پايه آنها منجر خواهد شد.
اينكه چرا ادبيات كودك نتوانسته است به پرسش هاي كودكان پاسخ دهد به بحث هاي ديگري در نشست انجاميد كه حاضران كيفيت آثار و نحوه ارتباط آن با مخاطب خود را مورد توجه قرار دهند.
در اين رابطه شاه آبادي گفت : عمده آثار منتشر شده در گونه كتابهاي ديني به بازنويسي قصه‌ها و داستان‌هاي مذهبي اختصاص دارد و در كشورما ادبيات ديني با ادبيات تاريخي كه كارش صرفاً بازگويي و بازنويسي روايات صدر اسلام است اشتباه گرفته شده و بر اثر تكرار چاپ اين آثار، ادبيات خوب امكان رشد و گسترش را پيدا نكرده است.
به اعتقاد وي ادبيات خوب مذهبي امكان انديشه‌ورزي و طرح سؤال در باره ستون‌هاي اوليه و اعتقادات ديني را فراهم مي‌كند و به نويسندگان جرأت مي‌دهد طرح سؤال و ايجاد چالش كنند اگر چه آثارشان مورد انتقاد و نقد قرار گيرد.
محمد توكل مدير نشر صابرين حجم زياد مطالب ديني در كتابهاي درسي، كيفيت پايين مطالب درسي و دخالت‌هاي نابجا و سخت‌گيري‌هاي بخش دولتي را عامل اصلي انتشار آثار بي‌كيفيت و گريزان شدن مخاطبين از مطالعه كتابهاي ديني برشمرد و گفت: دخالت‌هاي مالي و قايل شدن امتياز به صورت نابجا و خريد گسترده كتابهاي ديني از سوي ارگان‌هاي دولتي باعث شده است كه نويسنده‌ها و ناشران به سفارش نويسي و چاپ كتابهاي تاريخي روي آورند.
مهنوش مشيري تصويرگر نيز گفت : اگر براي كودك كاري مي‌كنيم نبايد او طرف مصالحه قرار گيرد ما براي خودمان و دلمان كار مي‌كنيم آن وقت آنچه از كودك باقي مي‌ماند تنها عكسي است كه بر روي بروشور و پوسترها منتشر مي شود و تصاويري كه ما نقاشي مي كنيم ممكن است بسياري از آنها برآمده از خيال پردازي و كابوس تصويرگر باشد و اين تصاوير براي كودك خطر‌‌آفرين است.
اين نويسنده در ادامه از گسترش خرافه در عرصه دين و انتقال آن به دانش آموزان از طريق معلمان و كتابهاي به ظاهر ديني به شدت انتقاد كرد و گفت : در سال‌هاي اخير كتابهايي در مورد حضرت ولي‌عصر(عج) به صورت داستان براي كودكان و نوجوانان منتشر شده كه به جاي چهره اي عدالت طلب، صلح طلب و مهرگستر تصويري خشن با استفاده از روايت هاي جعلي از آن حضرت ارايه كرده است.
معصومه انصاريان نويسنده نيز در اين نشست نتايج يك پژوهش نيمه تمام را ارايه كرد كه در كانون انجام مي‌دهد و طي آن مشخص شده است از ميان 156 عنوان كتاب منتشر شده در اين حوزه بيش از 107 عنوان رويكرد آموزشي و مدرسه‌اي دارد كه در آن به جاي توجه به ويژگي‌هاي ذاتي و توجه به گونه‌ها و تكنيك‌هاي خلاقانه ادبي تنها انتقال آموزه‌هاي ديني به كودكان به شيوه مستقيم مورد توجه قرار گرفته است.
محمدعلي رفيعي منتقد و نويسنده و اداره كننده نشست ديگر سخنراني بود كه بيشتر بر توجه به نيازهاي مخاطب و پژوهش در اين عرصه براي انتشار كتابهاي مناسب تأكيد كرد.
سيدعلي كاشفي خوانساري نيز توجه به موضوع فرهنگ و تمدن اسلامي را در كنار تاريخ اسلام خواستار شد و توضيح داد كه اين بي توجهي و غفلت باعث شده است كه بچه‌ها احساس بي هويتي كنند و به هويت ملي و مذهبي به واسطه نا آشنايي با آن تعلق كافي نداشته باشند.
جعفر ابراهيمي نيز تصريح كرد: در عرصه كتابهاي كودك، دولت بايد سخت گيري كند و جلوي كتابهاي مبتذل را بگيرد و اين باعث مي‌شود ادبيات مناسب و تأليفي رو به رشد گذارد در حالي كه هم اكنون كتابهاي ديني در اين عرصه در شمار آثار بازاري قرار گرفته است.
محسن هجري سخنران پاياني نشست نيز گفت تا مرز آموزش و ادبيات كودك روشن نشود همه تصور مي‌كنند ادبيات كودك تنها براي آموزش است و اين تصوري نادرست است در حالي كه نبايد از رسالت اصلي آن كه انتقال حس مخاطب است غافل شويم.
نظر شما