روحاني : آمريكايي ها در شوراي حكام به هيچ يك از اهدافي كه بر آن اصرار داشتند دست نيافتند

به گزارش خبرنگار سياسي "مهر" دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان  در اين نشست با تبيين روند رسيدگي به پرونده تسليحاتي ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي  افزود دراجلاس  شهريورماه شوراي حكام، درپي اين بوديم كه فقط يك بيانيه صادر شود نه قطعنامه ،  اما آمريكا و اروپا و كشورهاي ديگر مثل ژاپن، استراليا  و كانادا قصد داشتند كه قطعنامه اي عليه ايران صادر شود و در نهايت قطعنامه اي به صورت شبه اجماع نسبت به ايران به تصويب كردند.
دكتر روحاني افزود نكته مهم در آن قطعنامه اين بود كه ايران را از وضعيتي عادي خارج كرد و به شرايط ماده 18 قرار داد. ماده 18 در پادمان مي گويد در زماني كه شوراي حكام تشخيص دهد كه فعاليت كشوري  بايد رسيدگي و تحت عنوان فعاليت اساسي و فوري  بررسي شود  اينجا  آژانس بايد به اين نقطه نظر برسد كه فعاليت آن كشور صلح آميز بوده و از مسير منحرف نشده است.
آقاي روحاني در ادامه توضيحاتش افزود : ماده 18 اشكالش اين است كه اگر كشوري مشمول آن قرار گيرد به دنبال آن ماده 19 مطرح مي شود كه بر اساس آن مي توان پرونده كشوري را به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع داد.

دبير شوراي عالي امنيت ملي افزود :  در قطعنامه شهريور ماه  ما را تا نزديك شوراي امنيت بردند و برنامه اين بود كه در اين قطعنامه ماه  نوامبر پرونده ايران به طول كامل به شوراي امنيت ارجاع شود و در اين صورت سروكار ما ديگر با وين نبود و با نيويورك طرف مي شديم.
دكتر روحاني تصريح كرد:  جمهوري اسلامي ايران تصميم مهمي اتخاذ كرد، اين تصميم مربوط به يك فرد يا يك نهاد نبود بلكه مربوط به كل نظام بود. نظام تصميم گرفت نسبت به اين مساله مهم حالت فعال پيدا كند يعني از حالت انفعال خارج شود. در طول يك سال گذشته آنها اقداماتي مي كردند و ما نيز پاسخهايي مي داديم و در حالت انفعال قرار داشتيم، اما نهايتا تصميم گرفته شد كه وارد حالت فعال شويم. به دنبال آن نظام تصميماتي را اتخاذ كرد و در چارچوب اين تصميمات قرار شد شوراي امنيت ملي اقدامات اجرايي آن را طراحي كند و ارگان هاي ديگر نيز همكاري داشته باشد كه بيشتر آنها عضو شوراي عالي امنيت ملي نيز هستند ، مانند وزارت امور خارجه كه عضو شوراي امنيت ملي است.
دبير شوراي عالي امنيت ملي افزود : در اين مساله ارگانهاي ديگر نيز لازم بود همكاري داشته باشند كه  لزوم اين همكاري به آنها ابلاغ شد ، مثل سازمان انرژي اتمي كه عضو شوراي امنيت ملي نيست اما در اين زمينه همكاري خوب و تنگاتنگي داشت. 
روحاني افزود : اين امر به دعوت از سه وزير اروپايي به تهران منجر شد، كه كار بي سابقه اي در تاريخ اروپا بود به تعبير خودشان كه گفته بودند سابقه نداشته است سه وزير مهم اروپايي به طور همزمان به كشوري ثالث سفر كنند.
روحاني خاطرنشان كرد: در مذاكرات تهران همه مباحث همكاري بين ايران و سه كشور مورد بررسي قرار گرفت و در نهايت در يك مذاكرات بسيار سخت و پيچيده به تفاهم  و توافقي رسيديم كه بخشي از آن در بيانيه تهران منعكس شد.
وي افزود: اگر بخواهيم روح بيانيه تهران را در دو جمله خلاصه كنيم، بايد بگوييم در بيانيه تهران جمهوري اسلامي ايران قول داد كه سياست شفاف سازي و اعتمادسازي را اجرا و دنبال كند و سه كشور اروپايي نيز قول دادند كه پرونده ايران در آژانس مانده و به شوراي امنيت ارجاع نشود.

دبير شوراي عالي امنيت ملي تصريح كرد: آغاز كننده سياست شفاف سازي ما بوديم، البته برخي نيز ما را  سرزنش مي كردند كه اين مساله را كه شما آغاز كرده ايد آنها عمل نخواهند كرد و سه كشور اروپايي قابل اعتماد نيستند، اما دليل اينكه ما به اين كشورها اعتماد كرده بوديم  اين بود كه در مذاكرات احساس كرديم  اهداف مشتركي با آنها داريم.
روحاني تاكيد كرد: ما احساس كرديم كه مخالف يك جانبه گرايي و جنگ طلبي برخي از كشورها و قدرت ها هستيم و احساس كرديم اروپايي ها نيز در اين زمينه با ما هم راي هستند.
وي ادامه داد : ما دنبال اين هدف بوديم كه منطقه  بي ثبات نشود و احساس كرديم كه اروپا هم از بي ثباتي منطقه نفعي نخواهد داشت. ما همچنين اعتقاد داشتيم از طريق گفتگو و تعامل  مي توان معضلات بين المللي را حل و فصل كرد، نيازي به اسلحه و بمب و موشك نيست ، اروپايي ها نيز به اين مساله اعتقاد داشتند. از سوي ديگر اروپا دنبال هدفي بود كه با ما مشترك بود. آنها دنبال اين بودند كه ايران سراغ سلاح هسته اي نرود ما هم با آنها مشترك بوديم زيرا ما نه دنبال سلاح هسته اي بوديم و نه خواهيم بود.
روحاني گفت: بر اين اساس در مذاكرات تهران با صراحت به آنان گفتيم كه اگر آژانس ماهها در ايران بازرسي هاي دقيق انجام دهد تاييد خواهد كرد كه ايران اقدامات صلح آميز داشته است. 

دبير شوراي عالي امنيت ملي  اضافه كرد: ما در مذاكرات تهران بر اين نكته اصرار كرديم كه آژانس هر مقدار هم دقيقتر جستجو كند هيچ هراسي نداريم زيرا هيچ فعاليت غيرصلح آميز نداشته ايم امروز نيز هيچ نگراني نداريم. از سوي ديگر ما به اروپايي اعلام كرديم كه برخي از فعاليتهايمان را پيش از اين آشكار نكرده بوديم اما علت آن اين نبوده كه دنبال هدفي غيرصلح آميز بوده ايم بلكه علت آن اين بوده است كه اگر فعاليت خودمان را اشكار مي كرديم كشورهاي صنعتي و در راس آنها آمريكا تحريم ها را عليه ما تشديد مي كردند.
روحاني افزود: درباره مذاكرات با اروپا دو بحث مطرح بود يكي كه مي گفتند اروپايي به قولشان عمل نمي كنند و عده اي نيز مي گفتند قادر به اين مساله نيستند يعني در برابر آمريكا اين قدرت را ندارند و عقب نشيني مي كنند. پاسخ ما اين بود كه منتظر شوراي حكام خواهيم ماند. 
روحاني  تاكيد كرد: امروزنشست شوراي حكام به تمام شد و قطعنامه اي به تصويب رسيد و به دنبال آن ثابت شد كه اروپا تاكنون با حسن نيت حركت كرده اما براي اجراي توافقات خودش با فشارها و محدوديت هايي از سوي ديگران مواجه بوده است. اين مساله را كاملا لمس مي كرديم كه در طي يك هفته گذشته سفرهاي متعدد و گفتگوهاي بسيار صورت گرفت كه اروپا نتواند به توافقنامه تهران عمل كند.
روحاني گفت: اگر تفاهم تهران شكست مي خورد به معناي يك پيروزي يك جانبه گرايي و سياست هاي جنگ طلبانه آمريكا بود و اگر سياست اروپا و تفاهمات تهران راه خودش را ادامه مي داد به اين معنا بود كه سياست يك جانبه گرايي سياست موفق و درستي نيست.
وي افزود: آن چيزي كه امروز در آژانس شاهد بوديم اين بود كه آمريكايي ها به هيچ يك از اهدافي كه حتي در روزهاي اخير بر آن اصرار مي كردند دست نيافتند. تا يكي دو روز پيش مي گفتند كه پرونده ايران بايد به شوراي امنيت برود و ايران بايد تنبيه شود ، همچنين مي خواستند كه عبارتهايي مبني بر عدم پايبندي و اينكه ايران داراي نقض شديد بوده در قطعنامه بيايد اما روزهاي آخر كه ديدند اين مسايل امكان پذير نيست دنبال مكانيزم ماشه بودند، به اين معنا كه پرونده ايران را به طور اتوماتيك به شوراي امنيت ببرند و موفق نشدند يك چنين چيزي را نيز در قطعنامه بگنجانند.
روحاني ادامه داد: آمريكايي ها در اين راستا توفيقي بدست نياوردند، گر چه ممكن است اين قطعنامه مطلوب ما نباشد زيرا ما دنبال قطعنامه بهتر و با لحن بهتر بوديم اما در عين حال نكات مهمي در اين قطعنامه وجود دارد ، در اين قطعنامه حق كشورها از جمله ايران براي دستيابي به فناوري صلح آميز هسته اي در چارچوب معاهده عدم گسترش سلاحهاي هسته اي مورد تاكيد قرار گرفته است،  همچنين در اين قطعنامه اشاره اي به شوراي امنيت سازمان ملل چه به طور مستقيم و يا غيرمستقيم نشده است و از عبارت هاي عدم پايبندي و نقض شديد نيز استفاده نشده است. 
دبير شوراي عالي امنيت ملي با اشاره به اينكه اين قطعنامه ما را از ماده 18 خارج كرد، خاطرنشان كرد: در اين قطعنامه آمده است كه ايران مواردي كه به عنوان موارد اساسي و فوري تلقي مي شده است را اجرا و عمل كرده است كه از نظر حقوقي مساله مهمي است و روابط ما را با آژانس به روابط معمولي و عادي تبديل مي كند، نسبت به پرونده گذشته ايران در حد تاسف شديد اكتفا شده گر چه آمريكايي ها دنبال محكوميت ايران بودند.
روحاني تاكيد كرد: در اين قطعنامه نسبت به فعاليتهاي گذشته ايران دو عبارت بكار برده شده، يك جا "نگراني" و درجاي ديگر "تاسف شديد" آمده است. همچنين در اين قطعنامه تاكيد شده كه ايران اقدامات اصلاحي را انجام داده و يا در حال انجام است كه اين مساله نيز از نظر حقوقي اهميت بسياري دارد.
دبير شوراي عالي امنيت ملي خاطرنشان كرد : در اين قطعنامه تصريح شده كه سيستم راستي آزمايي در چارچوب پادمان و پروتكل خواهد بود ، يعني از اين پس بين ما و آژانس آن چه حاكم است مقررات پادمان و پروتكل خواهد بود ، همچنين تصريح شده كه ايران فصل جديدي را در روابط خود با آژانس آغاز كرده است.
روحاني افزود : اين قطعنامه مي گويد كه روابط ما با آژانس بر اساس شفافيت و اعتماد سازي است كه اين نكته نيز از اهميت برخوردار است. همچنين در زمينه مساله تعليق نيز نكاتي كه مورد نظر ما بوده مورد اشاره قرار گرفته است مبني بر اينكه تعليق توسط ايران داوطلبانه انجام شده است. بند 10 قطعنامه مي گويد از تصميم ايران براي تعليق غني سازي به صورت داوطلبانه استقبال مي شود  و گفته شده كه ما از ايران درخواست مي كنيم كه به اين اقدام داوطلبانه خود متعهد بماند. اين بند هيچ تعهد حقوقي براي ايران ايجاد نكرده و اگر ايجاد نيز مي كرد ما آن را رد مي كرديم.
البته ملاحظاتي نيز نسبت به اين قطعنامه داريم، روابط ما از اين پس تنها درچارچوب پادمان و پروتكل خواهد بود ، استنباط ما از اين قطعنامه اين است كه روابط ما با آژانس روابطي عادي خواهد بود . ما پرونده گذشته را پشت سر گذاشته ايم البته برخي موارد راستي آزمايي ها باقي مانده كه به طور عادي در حال بررسي است. 
دبير شوراي عالي امنيت ملي افزود : بند 8 قطعنامه خواسته است كه آمريكايي ها بي آبرو از شوراي حكام خارج نشوند، زيرا آمريكا به هيچ چيز دست نيافت ، اين بند را در قطعنامه گنجاندند كه اگر ايران تخلف كند پرونده اش به آژانس ارجاع مي شود كه اين مساله روشن و واضح است ،  نه تنها ايران هر كشور ديگري نيز تخلف كند، پرونده اش به آژانس ارجاع مي شود، كه در واقع اين بند توضيح  واضحات و تكرار وظايف آژانس و شوراي حكام است ، گنجاندن اين بند تنها به اين خاطر است كه آمريكايي ها چيزي داشته باشند كه روي آن تبليغ كنند.
روحاني گفت: احساس ما اين است كه آمريكايي ها به وضوح در اين مساله قدم به قدم عقب نشيني كردند. زيرا ابتدا ايستادگي كردند كه قطعنامه نباشد، ما ايستادگي كرديم كه قطعنامه باشد به اين دليل كه اين قطعنامه قطعنامه قبلي را از بين مي برد. اگر اين قطعنامه امروزي نبود همان قطعنامه قبلي حاكم بود و قطعنامه قبلي براي ما خوشايبند نبود. اما اكنون روي اين قطعنامه اروپا پافشاري مي كند. وي تاكيد كرد: از نظر ما بند 8 قطعنامه ارزشي نداشته و چيز جديدي درآن وجود ندارد.
روحاني گفت: در جلسات شوراي حكام برخي كشورها به طور نسبي خوب كار كردند، همين سه كشور اروپايي خيلي فعال بودند، يكي از چيزهايي كه آنها با آمريكا توافق كردند آن بندي بود كه آقاي البرادعي آورده بود كه فعاليتهاي ايران صلح آميز بوده است و هيچ مستندي براي غيرصلح آميز بودن نيافته است، اين در قطعنامه نيامده است كه بر اثر فشار آمريكايي ها صورت گرفت.
وي افزود: اروپا در اين مساله زير فشار بود اما از طرفي تلاش مي كرد بيانيه تهران را نگه دارد و از آن خارج نشود.  روحاني خاطرنشان كرد: در اين اجلاس روسها مواضع خوبي داشتند، سفير روسيه سخنراني هاي خوبي داشت. كشورهاي غيرمتعهد مواضع خوبي نسبت به ايران داشتند اما از سويي چند كشور در كنار آمريكا مواضع خوبي نداشتند مثل كانادا، استراليا، كره جنوبي، ژاپن و نيوزيلند مواضع خوبي نداشتند. آمريكا وقتي متحدان اصلي خودش را در اينجا از دست داده بود دنبال متحدين دسته دوم بود. وي افزود :  ما معتقديم در چارچوب مواضعي كه كشورها گرفتند بايد روابطمان را با اين كشورها مورد بررسي دقيق تر قرار بدهيم زيرا اين مساله به امنيت ملي ما باز مي گشت و اهميت بسياري داشت.
روحاني اضافه كرد: اقدامات ما در برابر آژانس در چارچوب صداقت، مقررات و غير سياسي شدن آژانس خواهد بود، اگر حركت هاي آژانس سياسي نباشد و در چارچوب اعتماد باشد، با آژانس همكاري مي كنيم اما اگر ببينيم حركت هاي آژانس حقوقي و تكنيكي نيست، مسلما به همكاري به آژانس ادامه نخواهيم داد، با اروپا نيز به همين صورت است. با اروپا تفاهم متقابل داريم.
روحاني ادامه داد : در قطعنامه نيز آمده است كه روابط ما با آژانس فقط در چارچوب پادمان و پروتكل است  و از سويي با وجود همه فشارهايي كه روي اروپا بوده است ما احساس مي كنيم اروپا خواسته است بيانيه تهران را حفظ كند و امروز وقتي طرح قطعنامه را كه انگليس به نمايندگي از سه كشور مطرح كرد آغاز صحبت اين بوده كه اين قطعنامه بر اساس بيانيه تهران تنظيم شده است و در اين قطعنامه از بيانيه تهران استقبال شده است كه اين مساله براي ما مهم است زيرا بيانيه تهران بيانيه اي است كه با اراده ما انجام شده است و تعهد و توافق متقابل در متن خود دارد و براي آينده قدم هاي مثبتي دارد. در اين بيانيه ما بايد با اروپا در يك ديالوگ سازنده به ايجاد اعتماد متقابل برسيم و همه موانعي كه براي تكنولوژي هاي مدرن پيش روي ايران است برداشته شود كه بسيار مهم است.  
روحاني هچنين  درباره سفر خود به بروكسل گفت: در زماني  كه سفر صورت گرفت اروپا خودش را براي تنظيم قطعنامه آماده مي كرد و اين مهم بود كه توافقات تهران را يك بار ديگر مرور كنيم. بعد از اينكه تبليغات شديدي شده بود، اسرائيلي ها و جناح تندرو آمريكا اروپا را تحت فشار قرار داده بودند و در مجموع شايد تزلزل در آنها ايجاد شده بود زيرا آمريكايي ها به آنها گفته بودند كه ايران به دنبال سلاح است و به شما نگفته است. اما اكنون نيز اعلام مي كنيم كه به دنبال سلاح نبوده و نيستيم و اگر صد بار ديگر نيز جستجو بكنند، هيچ مورد مشكوكي مشاهده نخواهند كرد.
وي افزود: در مورد قصورات گذشته نيز ما كاري كرده ايم و آن را اعلام نكرده ايم نه به اين معني كه ما فعاليت غيرصلح آميز داشته ايم و آژانس اين به اين مساله تاكيد داشته است.