خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- امیر حسین رجبی معمار*: عملیات مشترک نیروهای ارتش سوریه، ارتش لبنان و حزب الله که از چند روز پیش در بلندی های قلمون و به شکل همزمان و هماهنگ در دو سوی مرزهای لبنان و سوریه علیه نیروهای داعش آغاز شده بود با پیروزی قاطع محور مقاومت و شکست و اخراج تروریست های تکفیری از منطقه به پایان رسید.
این برای چندمین بار بود که همکاری نیروهای سوری و لبنانی به نتیجه انجامید و شکست تروریست ها را در پی داشت. اهمیت این پیروزی را می توان در کلام سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله لبنان، یافت که در سخنرانی خود به مناسبت این رخداد از آن با عنوان آزادسازی دوم لبنان پس از پیروزی بر دشمن صهیونیست در سال ۲۰۰۰ میلادی یاد کرد. او به درستی این پیروزی را در امتداد نبرد با اسراییل توصیف کرد.
اما باید دید چه ویژگی هایی سبب ساز جایگاه بلند این عملیات در نزد رهبر حزب الله و دیگر بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای شده، در ادامه می کوشیم تا نکاتی را در این رابطه بیان کنیم.
همکاری و هماهنگی میان ارتش سوریه، ارتش لبنان و حزب الله
شاید مهم ترین نکته در مورد عملیات قلمون غربی ایجاد هماهنگی و همکاری موثر میان نیروهای سوری و لبنانی بود. الگویی که چند بار دیگر هم آزمایش شده و موفق عمل کرده بود. باید توجه کرد که گروه های تروریستی که امروزه با نام ها و نشان های گوناگون در سوریه یا عراق فعالیت می کنند تکامل یافته گروه های جهادی هستند که در جنگ با شوروی در افغانستان حضور داشتند و شناخته شده ترین آن ها گروه القاعده است.
این گروه ها نزدیک به چهار دهه است که با یکدیگر ارتباط رسمی و غیر رسمی دارند، عملیات تروریستی را طراحی و اجرا کرده و در یک کلام همدیگر را خوب شناخته و پیدا می کنند. بحران داخلی سوریه و عراق با وجود همه زیان های مادی و معنوی که متوجه مردمان این کشور ها کرد اما این فرصت تاریخی را هم فراهم آورد تا نیروهای محور مقاومت که از ملیت های گوناگون هستند، یکدیگر را پیدا کرده، هماهنگ شده و به یکپارچگی عملیاتی برسند.
نبرد قلمون غربی را می توان یکی از نقاط اوج این همبستگی و هماهنگی میان نیروهای گوناگون محور مقاومت ارزیابی کرد که توانستند به خوبی از پس اجرای وظایف محوله برآیند.
نابودی پشتوانه عملیاتی تروریست ها در لبنان
پاکسازی مرزهای مشترک سوریه و لبنان به ویژه در سمت لبنان، امکان بازسازی توان تروریست ها را از بین می برد. تا به حال بلندی های منطقه یاد شده به محلی برای آموزش، درمان و آماد و پشتیبانی تروریست های تکفیری بدل شده بود که پشتوانه لجستیکی این نیروها را در سوریه تامین می کرد و حاشیه امنی برای آنان دور از آتش نیروهای سوری فراهم آورده بود. بنابراین نیروهای مقاومت موفق شدند که این پناهگاه مهم را آزاد کرده و تروریست ها را از خاک لبنان بیرون کنند.
البته در این راستا بهره گیری از روش محاصره و سپس واداشتن دشمن به خروج از منطقه نیز چون موارد مشابه در زبدانی یا حلب موفقیت آمیز بود و ضمن تضمین پیروزی از وارد آمدن خسارات و تلفات به نیروهای مقاومت هم پیشگیری کرد.
تثبیت نقش حزب الله، تجربه اندوزی نیروها و هراس اسراییل
امروز و پس از گذشت شش سال از شروع بحران سوریه و در پی آن عراق، شکی نمی توان داشت که از اهداف بنیادین این بحران آفرینی فرسایش و در نهایت شکست جبهه مقاومت و هسته آن حزب الله لبنان بوده است.
محور غربی-عربی با آگاهی از چگونگی جنگ های شهری و چریکی و فرسایش بالایی که از رهگذر این گونه نبردها عارض نیروهای درگیر می شود بر این گمان بود که با ورود حزب الله برای کمک به نیروهای ارتش و مردمی سوریه، توان حزب الله دچار فرسایش خواهد شد.
حزب الله لبنان اما، با بهره گیری از تجربه های گران سنگ نبرد های شهری چه در عرصه عمل و چه نظر توانست با مدیریت درست میدان نبرد و اجرای دقیق فرمان های فرماندهی با پیروزی از چالش مهم فرسایش و خستگی نیروها گذر کرده و همچنین با تحلیل درستِ تحرکات دشمن آبدیده تر از گذشته شود.
از آنجا که در حال حاضر اثرگذارترین نیرو در برابر اسراییل، جنبش حزب الله است طبیعی خواهد بود که پیروزی های پی در پی آنان نگرانی مقامات تل آویو را در پی داشته باشد. این نگرانی از تازه ترین گفته های نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم که ادعا کرده ایران در لبنان و سوریه کارخانه تولید موشک های نقطه زن می سازد هم مشخص است. بنابراین وجه مهم دیگرِ افزایش توان و برد عملیاتی حزب الله، تهدیدی است که برای آینده ی نبرد با ارتش صهیونیستی پدید می آورد.
نتیجه گیری
نوار پیروزی های پی در پی نیروهای محور مقاومت که از شهر تلعفر در عراق و مرز این کشور با سوریه تا غربی ترین مرز های سوریه و لبنان در قلمون غربی گسترده شده، پایان فتنه تکفیری ها را نوید می دهد.
البته این امر به معنای نابودی قطعی و فوری پدیده تروریسم در منطقه نخواهد بود چرا که پدیداری این بحران و پیامدهای بغرنج آن جدا از دستکاری بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای، ریشه در دهه ها حکمرانی بد در خاورمیانه دارد که حل و فصل آن نیازمند سال ها تلاش و پیگیری در راستای رفع محرومیت های اقتصادی و اجتماعی و احترام به حقوق شهروندی مردمان کشورهای درگیر بحران است.
بنابراین باید توجه داشت که آنچه بیش از همه مد نظر است گذر پیروزمندانه مقاومت از آتش فتنه قومی، طایفی و مذهبی ای است که طراحانش هدف نهایی خود را شکست محور مقاومت و زمینه سازی برای سازش کلی با رژیم صهیونیستی قرار داده بودند.
*دبیر گروه ترکیه شناسی مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه
نظر شما