به گزارش خبرگزاری مهر، یونس نوربخش، جامعه‌شناس، دین‌پژوه، دانشیار دانشگاه تهران و رییس پردیس البرز دانشگاه تهران در سخنرانی خود که با عنوان «بنیان‌ها و نهادهای آموزش دین در جامعه ایران» در دومین روز از دور هفتم گفت‌وگوهای بین‌الادیانی اندیشمندان مسلمان و مسیحی ایران و اتریش برگزار شد ، اطلاق عصر سکولار به دنیای امروز را نادرست خواند.
وی گفت: اگر چه دنیای امروز یعنی دنیای مدرن به عصر سکولار شناخته می‌شود؛ اما در واقع این حقیقت چندانی ندارد یا لااقل می‌بایست معنی دقیق‌تری از آن ارایه شود. شاید دنیای سکولار بیشتر در اروپا و غرب معنی دارد تا در شرق. در شرق اسلامی و کنفسیوسی و بودایی، دین همچنان در جای جای زندگی مردم در شکل‌های مختلف جریان دارد و حتی عنصر هویتی محسوب می‌شود. آموزش دین نیز همچنان در جوامع یک موضوع مهم تلقی می‌شود.
نوربخش در ادامه چند سؤال را مطرح کرد؛ مذهب چگونه باید آموزش داده شود؟ هدف از آموزش مذهب چیست؟ آیا تنها پاسخ به اصل آزادی دینی است که هر فرد حق دارد دین خود را یاد بگیرد؟ یا هدف یک اصل اجتماعی است و آن آموزش همزیستی و مدارا در دنیای متکثر امروزی و آشنا شدن با ادیان دیگر به منظور احترام به آنها است؟ و یا اینکه هدف تحکیم پایه های عقیدتی و تقویت هویت دینی سنتی هر فرد است؟
وی سپس گفت: آموزش دین در جوامع مختلف متناسب با نظام‌های سیاسی و اجتماعی آن دچار تغییرات شده است. در گذشته در مدارس قدیمی ایران همه علوم تدریس می‌شد و این مکتبخانه‌ها با محیط‌های روستایی و مدارس قدیمی مذهبی که وظیفه تربیت عالمان دینی را داشتند، همخوانی داشت. همچنین از نظر مرحوم شریعتی، جامعه‌شناس ایرانی، دو گرایش فلسفی اساسی سوسیالیستی و لیبرالستی پایه‌های آموزشی رایج دنیا هستند که در یکی، جامعه اصالت دارد و انسان قربانی می‌شود و آزادی‌های او اسیر ایدئولوژی مسلط و حاکم می‌شود و در جامعه لیبرال، فردیت و لذت‌گرایی محور قرار می‌گیرد و انسان تک‌ساحتی و در بند تکنولوژی همچون کالایی در بازار مبادله می‌شود. شریعتی همچنین نظام تربیت و آموزش صحیح را در گرو فلسفه فرامادی و یک جهان‌بینی خدایی می‌داند.
دانشیار دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: امروزه نظام‌های آموزشی مهم‌ترین رسالت خود را در حد انتقال و بازتولید ساده و یکسویه دانستی‌ها و نظام ارزشی مورد حمایت فرهنگی رسمی تقلیل نمی‌دهند. آنها کارخانه‌هایی برای تولید آدم‌هایی بر اساس قالب‌های فرهنگی و ارزشی از پیش تعیین‌شده نیستند.
وی در تأکیدی دوباره اظهار کرد: دین در جوامع مختلف کارکرد و جایگاه متفاوتی دارد؛ بنابراین اهداف آموزشی آن نیز با اصول و بنیان‌ها و شیوه‌های مختلفی دنبال می‌شود.
این دین‌پژوه و محقق سپس با معرفی برخی شیوه‌های آموزشی در کشورهای متعدد گفت: تعالیم مذهبی در کشور ایتالیا، برای نیل به سه هدف عمده یادگیری نظری تعالیم مذهبی، کاربست عملی این تعالیم در زندگی شخصی و کمک به حسن معاشرت اجتماعی، دنبال می شود. در انگلستان هم مدارس مجاز هستند که هر دینی را که مایلند تدریس کنند، از جمله اسلام، مسیحیت، یهودیت و غیره. همچنین از دیرباز از مدارس فرانسه خواسته شده است تا تدریس مذاهب را در برنامه های خود بگنجانند. آموزش دین در ایران نیز تحولات زیادی را پشت سر نهاده است. امروزه حداقل چهار مرجع اصلی آموزش دین در جامعه ایرانی وجود دارد. روحانیت و مدارس دینی، رسانه‌ها، خانواده و نهاد رسمی آموزش و پرورش. در ایران برخلاف اروپا علاوه بر نهاد رسمی آموزش کشور، خانواده همچنان نهاد مهمی در تعلیم و تربیت دینی محسوب می‌شود.
هفتمین دور گفت‌وگوی دینی ایران و اتریش، به همت مرکز گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حضور آیت‌الله محمدعلی تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در امور جهان اسلام، حجت‌الاسلام والمسلمین علی یونسی، دستیار ویژه رئیس جمهور ایران در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی، سید مصطفی محقق‌داماد، رییس گروه اسلام فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، استفان هامر، مسئول گفتگوی ادیان اتریش و رییس گروه فلسفه حقوقی دانشکده حقوق دانشگاه وین، اشتفان شولتز، سفیر اتریش در تهران و جمعی از اندیشمندان مسلمان و مسیحی در محل این سازمان، افتتاح شد.
نظر شما