به گزارش خبرنگار مهر، عباس آخوندی در همایش سیاست های توسعه مسکن با بیان اینکه موضوعی که باید همه ما به صورت ملی درک کرده و به درک واحدی از آن برسیم، این است که پذیرای تغییر و تحول در ساختار جمعیتی شهر تهران باشیم، اظهار داشت: به نظر می رسد از این موضوع تصور واحدی نداریم، چراکه انتظارات در بخش مسکن از بهره برداران تا سیاست گذار با هم فاصله زیادی داشته باشد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ترکیب جمعیتی شهری و روستایی ایران که شامل ۷۴ درصد جمعیت شهری و ۲۶ درصد روستایی است، تأکید کرد: این ترکیب بیشتر به صورت ۷۰ درصد جمعیت روستایی و ۳۰ درصد جمعیت روستایی بود؛ اما مهم آن است که این روند با شتاب گذشته در جریان است و این موضوع برای سیاست گذار ایجاد وظیفه می کند.
آخوندی افزود: در حال حاضر فرآیند مهاجرت به شدت کند شده و در حوزه جمعیت شهری، به یک ثبات و تعادل جمعیتی نسبی رسیده ایم. پیام اصلی این وضعیت آن است که باید کل سیاست گذاری بخش مسکن عوض شود؛ در حالی که سیاستگذاران انتظار دارند روند گذشته ادامه یابد.
وی با اشاره به تحولات جمعیتی در سالهای گذشته تصریح کرد: جمعیت سه میلیونی تهران در حال حاضر به ۸.۸ میلیون نفر رسیده، ولی در طی فاصله ۹۰ تا ۹۵ این روند افزایش جمعیت به شدت کند شده است.
وزیر راه و شهرسازی گفت: در طی سالهای ۹۰-۹۵ تهران، جذاب ترین شهر ایران بوده است؛ چرا که در سالهای ۸۹ تا ۹۱، ۷۶۰ پرونده ساختمانی صادر شده؛ اما در همین مدت، جمعیت تهران تنها ۴۰۰ هزار نفر افزایش یافته است. این نشان می دهد که دیگر تغییرات جمعیتی دهه های ۶۰ و ۷۰ که میانگین افزایش جمعیت در تهران ۳.۶ درصد و در برخی مناطق پایتخت گاه به بیش از ۱۱ درصد می رسید، متوقف شده است.
آخوندی با اشاره به اینکه تهران در حال حاضر بدون نیاز به ساخت هیچ گونه واحد مسکونی جدیدی، ۱۰.۵ میلیون نفر ظرفیت جمعیت پذیری دارد؛ ادامه داد: باید دید می توان به سیاست های گذشته ادامه داد؟ پاسخ منفی است؛ چرا که این سیاست ها فارغ از تحولات جمعیتی طراحی شده اند.
وی بیان کرد: آمار سرشماری سال ۹۵، نشان می دهد رشد جمعیت فعلی ۱.۲ درصد است که با رشد جمعیت در دهه ۶۰ و ۷۰ فرق دارد؛ ضمن اینکه جابجایی بزرگ جمعیت تمام شده و تحول جمعیتی در ایران در مراحل نهایی قرار دارد.
وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در ۵ سال گذشته، تحولات جمعیتی قم نشان می دهد جمعیت این شهر ۱۲۵ هزار نفر افزایش یافته؛ این در حالی است که قم یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران است که از داخل و خارج از کشور مهاجر به آن وارد می شود. البته این بدان معنی نیست که تحولات جمعیتی ما به صفر رسیده است.
آخوندی اظهار داشت: زمانی با توجه به نرخ رشد جمعیت، تولید انبوه مسکن در اکباتان و شهرهای جدید، بازار داشت؛ اما در حال حاضر اجرای چنین پروژه هایی غیرممکن است که هم در تهران و هم در شهرهای دیگر بازار داشته باشد. مشکلی که در ایران داریم این است که تصورات سیاستگذاران بخش مسکن، تحولات جمعیتی دهه های ۶۰ و ۷۰ است. یعنی تحولات کمی و بزرگ؛ در حالی که اتفاقا مساله ما کیفیت سکونت و زندگی در ایران است.
وی تأکید کرد: اختلاف طبقاتی در کلان شهرها بسیار بالا است، قیمت مسکن در تهران در بالاشهر و پائین شهر ۵ برابر تفاوت دارد. با این حال در این چهار تا پنج سالی که وزیر بوده ام، هرگاه میان خبرنگاران رفته ام، همه به دنبال آن هستند که فیل هوا شود و یک پروژه کمی از طرف دولت اجرا شود؛ در حالی که بستر جامعه تغییر کرده است.
آخوندی ادامه داد: وقتی گفته می شود در تهران ۵۰۰ هزار واحد خالی داریم، نشان دهنده وقوع اتفاقی بزرگ در کشور است؛ ولی جامعه به دلیل نداشتن درک درست از این تحولات غافل است. تنها در منطقه یک تهران، ۳۵ هزار مسکن نوساز بدون مشتری قرار دارد.
وزیر راه و شهرسازی در بخش دیگری از سخنانش خاطرنشان کرد: بیشترین عرضه ساختمانی تهران و ساخت و ساز مسکن در منطقه ۲۲ انجام شده است، اما نرخ معاملات آن، جزو کمترین قیمت‌ها است و در کل مناطق تهران، منطقه ۲۲ از نظر نرخ معاملات جزو ۲ تا سه منطقه آخر قرار دارد.
وی ادامه داد: بیشترین مداخلات دولت در بخش مسکن در سالهای ۸۴ تا ۹۲ با طرح مسکن مهر و ساخت دو میلیون واحد مسکونی جدید رقم خورد؛ یعنی معادل ۸ درصد موجودی مسکن، به واحدهای مسکونی اضافه شد که در تاریخ ایران بی‌سابقه است. بیشترین آمار شهرفروشی هم در همین دوره رخ داد؛ بنابراین دوره‌ای که عرضه مسکن به اوج می‌رسد، قاعدتاً باید قیمت به حداقل برسد. اما قیمت زمین در همین مدت ۸.۶ برابر شد یعنی ۷۶۰ درصد رشد که رقم شگفت انگیزی است. آیا در چنین وضعیتی هیچ کار تولیدی معنی دارد؟ ولی ما در دوره سالهای ۹۲ تا ۹۵ توانستیم رشد قیمت زمین در تهران را به ۰.۰۲ درصد یعنی حدوداً صفر کاهش دهیم.
آخوندی تصریح کرد: قیمت مسکن در سالهای ۸۴ تا ۹۲، ۶ برابر شد یعنی ۵۰۰ درصد، اما در سالهای ۹۲ تا ۹۵، قیمت مسکن ۱.۱ برابر تنها افزایش یافت؛ یعنی ۱۰ درصد سال ۹۲. به عبارت دیگر در هر سال قیمت مسکن تنها ۲.۵ درصد رشد داشت.
وی با اشاره به پیام دبیرکل سازمان اسکان بشر وابسته به ملل متحد به مناسبت روز جهانی اسکان بشر افزود: دبیرکل اسکان بشر می‌گوید «باید بخش مسکن را دولت‌ها به عنوان موتور اقتصاد راه‌اندازی کنند تا کیفیت زندگی ارتقاء یابد»؛ بنابراین اگر تصور می‌کنید با تزریق پول و مداخله دولت، بخش مسکن راه می‌افتد، نتیجه همان اتفاقی می‌شود که در سال ۸۴ رخ داد. آیا با صد درصد افزایش قیمت مسکن، زندگی مردم بهتر می‌شود یا مردم را در عُسرت قرار خواهد داد.
وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: مسکن مهر در ظاهر می‌خواست به مردم کمک کند، اما نتیجه‌ای عکس داشت؛ این مداخلات نشان‌دهنده عدم درک اقتصاد و مسائل اجتماعی ایران است.
آخوندی با بیان اینکه حتی اگر شهرداری هم می‌خواست سیاست شهرفروشی را ادامه دهد و با این تغییرات جمعیتی، دیگر خریداری وجود نداشت، گفت: وضع شهری ایران با نرخ رشد مهاجرت و جمعیتی اندکی مواجه شده است که نشان‌دهنده عدم امکان پروژه‌های شهری مانند ساخت بزرگراه‌ها از طریق صدور پروانه ساختمانی و کسب درآمد از ساخت و ساز است؛ باید این پیام را دولت، مجلس، شهرداری و شورای شهر درک کنند.
وی با بیان اینکه شهر تهران تا ۱۰ سال آینده جمعیتی ۹ میلیون نفری خواهد داشت، تصریح کرد: اما آیا مردم خوب زندگی می‌کنند؟ خیر بسیار بد زندگی می‌کنند. آیا نیاز به ساخت مسکن جدید نیست؟ چرا هست اما مسکنی که جایگزین مسکن بد شود. اگر به ازای هر مسکن بد، یک مسکن خوب ساخته نشود، فاصله طبقاتی گسترش می‌یابد.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: حکمت بازآفرینی شهری در این است که کسی که در زندگی بد قرار دارد، به زندگی خوب بیاید. شهر تنها یک کالبد و مسکن نیست، شهر یک سازمان اجتماعی و فرهنگی است که محل کانون تحولات اجتماعی است؛ آدم‌ها در آن لذت می‌برند و در کنار هم شادی و خوشی را تجربه می‌کنند.
آخوندی اظهار داشت: اگر به حوزه تمدن ایران‌شهر برگردیم، می‌بینیم که ساختار محله در آن جایگاه اساسی دارد، اما محله که فقط مسکن نیست، فرهنگسرا، مسجد، درمانگاه، فضای سبز و چندین فضای عمومی دارد که در آن فضا، انسان‌ها با هم ارتباط برقرار می‌کنند بنابراین باید به سیاست احیای بافت فرسوده برگردیم و با ساخت هر مسکن خوب، یک مسکن بد از بین برود.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر ۲.۵ میلیون خانه خالی و ۲.۲ میلیون خانه دوم داریم، یعنی چهار میلیون و ۷۰۰ هزار خانه بلااستفاده در کشور قرار دارد؛ آیا این آمار افتخار است؟ تنها راه ما در حوزه مسکن، بازگشت به بازآفرینی شهری است.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه علت اینکه در طول سالهای گذشته مرتباً در بخش اقتصادِ خردِ مسکن، روی توانمند کردن مردم و صندوق پس‌انداز مسکن یکم تأکید داشتند، این است که مردم خودشان توانمند شوند، گفت: در حال حاضر این سیاست جواب داده و تا امروز ۲۸۲ هزار نفر حساب پس‌انداز مسکن یکم با میانگین منابع ۲۰ میلیون تومان حساب افتتاح کردند؛ ما داریم روی قدرت خرید واقعی مردم سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
آخوندی تصریح کرد: از سوی دیگر همزمان جلوی سوداگری و بورس‌بازی زمین و رشد ۷۶۰ درصدی قیمت آن ایستاده‌ایم و نتیجه این رفتار ما به گونه‌ای شده که در حال حاضر قیمت زمین سالی کمتر از نیم درصد رشد داشته است.
وی در توصیه به انبوه‌سازان گفت: انبوه‌سازان به جای برج‌سازی در شمال شهر، به داخل بافت‌ها بیایند و دیگر کارکردهای گذشته را ادامه ندهند. انبوه‌ساز دیگر کارش این نیست که در بیابان خانه بسازد، باید در داخل بافت، تجمیع اراضی با کمک ساکنان و سپس ساخت و ساز را انجام دهد تا در بافت‌های فرسوده، ایجاد ارزش افزوده کند؛ ما نیز کمک می‌کنیم تا مشتریان آنها از طریق تسهیلات صندوق مسکن یکم را توانمند کنیم و به خود انبوه‌سازان نیز وام بدهیم.
نظر شما