خبرگزاری مهر- گروه استان ها-مائده اسفندمز: استان گیلان به دلیل برخورداری از مرز خشکی و دریایی با کشورهای شمالی از موقعیتی قابل توجه در حوزه صادرات برخوردار است.
هرچند بسیاری از محصولاتی که از مرزهای آستارا و همینطور بندر انزلی به کشورهای حاشیه خزر صادر می شوند از تولیدات گیلان نیستند اما با اینهمه فعالیت این دو مرز باعث شده که سهم گیلان در صادرات کشور به کشورهای حاشیه خزر پررنگ باشد.
در این شرایط، نبود زیرساخت های لازم از جمله نداشتن پایانه صادراتی برای محصولاتی که عمر بالایی برای رسیدن به مقصد ندارند، سبب ایجاد خسران بالا و کاهش بهره مندی از موقعیت صادراتی مرزهای گیلان به ویژه مرز خشکی آستارا شده است.
تمایل روسیه به استفاده از محصولات کشاورزی ایران
چهار کشور قزاقستان، ترکمنستان، روسیه و آذربایجان در کنار ایران می توانند بازار مناسبی برای محصولات باشند. در رقابت بین این بازارها، با توجه به تعامل مثبت بین جمهوری اسلامی ایران و روسیه، به نظر می رسد بازار روسیه بهترین بازار برای تولیداتی باشد که از اراضی کشاورزی به دست می آیند. کما اینکه علاقمندی روس ها به محصولات کشاورزی ایران بارها نیز مطرح شده است. به طوری که نماینده کنسولگری روسیه در ایران بر این موضوع تاکید دارد که صیفی جات و سبزیجات ایران مورد طبع و ذائقه روس ها است.
علاقمندی روس ها به محصولات کشاورزی ایران بارها مطرح شده به طوری که نماینده کنسولگری روسیه در ایران بر این موضوع تاکید دارد که صیفی جات و سبزیجات ایران مورد طبع و ذائقه روس ها استکنستانتین آلکسیف در این باره در نشست توسعه همکاری های بین ایران و روسیه در رشت گفت: محصولات کشاورزی، دریایی و حوزه گردشگری سه حوزه قابل توسعه برای همکاری های بین دو کشور روسیه و ایران است.
وی با بیان اینکه ظرفیت های متعددی برای توسعه مراودات تجاری بین روسیه و جمهوری اسلامی ایران وجود دارد اظهار کرد: حجم دو میلیارد دلاری مبادلات تجاری بین روسیه و ایران با وجود ظرفیت های بالای همکاری بین دو کشور، مطلوب نیست.
سرکنسول روسیه در رشت با تاکید بر اینکه سطح روابط سیاسی بین روسیه و ایران در حال حاضر به سطحی عالی رسیده است افزود: چنین فرصتی می تواند فضای مراودات تجاری بین دو کشور را ارتقا دهد.
آلکسیف معتقد است محصولات کشاورزی یکی از بهترین فرصت ها برای افزایش مراودات تجاری بین گیلان و روسیه است و ادامه داد: میوه و تره بار، خشکبار و همینطور محصولات دریایی ایران از محصولاتی هستند که در بازار روسیه مشتری های بسیاری دارند.
هدر رفتن محصولات به دلیل نبود پایانه صادراتی در آستارا
با وجود چنین اشتیاقی برای محصولات کشاورزی ایرانی و حتی گیلانی در بازار روسیه باید بتوان از فرصت موجود به نحو مطلوب بهره برد اما به عقیده یک فعال اقتصادی بازار روسیه و ایران، هنوز زیرساخت های لازم برای افزایش صادرات محصولات کشاورزی از مرز خشکی گیلان(آستارا) به روسیه در گیلان مهیا نیست.
سید جلیل جلالی فر در این باره به خبرنگار مهر می گوید: سهم بازار روسیه برای محصولات رژیم صهیونیستی از ایران بسیار بیشتر است در حالی که طبع و رغبت روس ها به محصولات ایرانی بسیار زیاد است.
نبود یک پایانه صادراتی و زنجیره حمل و نقل مناسب که بتواند محصولات کشاورزی کشور را با کیفیت مطلوب بازار روسیه به این کشور صادر کند باعث شده فرصت بهره مندی کشور از این بازار کاهش پیدا کندوی می افزاید: رژیم صهیونیستی در حوزه گل و گیاه و ماهی بازار روسیه را به خود اختصاص داده است. ترکیه نیز در حوزه ماهی به خوبی در این بازار نقش ایفا می کند و در حوزه میوه نیز مصر و کشورهای اروپایی از جمله فرانسه این بازار را در دست دارند بنابراین با توجه به چنین مراوداتی به نظر می آید ایران به راحتی سهم و نقش خود در بازار روسیه را با وجود علاقمندی روس ها به محصولات کشاورزی ایرانی از دست داده و تا زمانی که بستر لازم برای ارتقای حمل و نقل و صادرات محصولات در مرزهایی مانند آستارا مهیا نشود همچنان این بازار در دست دیگران خواهد بود.
مشاور روابط اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی گیلان با روسیه با انتقاد از نبود زیرساخت هایی همچون پایانه صادراتی در مرز خشکی آستارا می گوید: گیلان پیشانی اقتصاد کشور با روسیه است و نبود یک پایانه صادراتی و زنجیره حمل و نقل مناسب که بتواند محصولات کشاورزی همچون صیفی جات و سبزیجات را با کیفیت مطلوب و مورد دلخواه بازار روسیه به این کشور صادر کند باعث شده که عملا فرصت بهره مندی کشور از این بازار کاهش پیدا کند.
جلالی فر خاطرنشان می کند: بارها دیده شده که سبزیجاتی که به آستارا حمل می شود به صورت فله ای در جایی ریخته شده و کیفیت آن به مرور زمان پایین می آید در حالی که فرصت صادرات به روسیه با همین محصولات به راحتی از دست می رود.
به گفته وی، نبود پایانه صادراتی در آستارا و نبود شبکه حمل و نقل مناسب برای ارسال این محصولات به حدی وضعیت را نامطلوب می کند که در نهایت از ۳۰ تن سبزیجات حمل شده تا آستارا تنها ۱۰ تن قابلیت ارسال و صادر به روسیه را داراست.
بخش دولتی مجاز به ایجاد پایانه صادراتی نیست
اما ایجاد پایانه صادراتی در آستارا از مدت ها پیش در گیلان مطرح بوده به طوری که استاندار سابق گیلان نیز بارها نسبت به احداث آن مصاحبه رسانه ای کرد با اینهمه هنوز این مهم محقق نشده است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای گیلان در این باره به خبرنگار مهر می گوید: احداث پایانه صادراتی در دست اقدام است.
محمدرضا نازک کار با بیان اینکه بنا بر اصل ۴۴ قانون اساسی، سازمان راهداری به طور مستقیم نمی تواند در احداث پایانه صادراتی اقدام کند می افزاید: به همین دلیل، بنا بر ضرورت ایجاد پایانه از سرمایه گذار بخش خصوصی دعوت به عمل آمده و چندین نشست برای واگذاری شرایط آن بین طرفین تشکیل شده است.
وی تاکید می کند: احداث پایانه صادراتی در آستارا نیازمند عزم همه جانبه تمامی دستگاه های مرتبط است.
استقبال کم ناوگان حمل و نقل از نوسازی و ایجاد ناوگان یخچال دار
اما نوسازی و تجهیز شبکه حمل و نقل باری مجهز به یخچال برای انتقال کالاهای فاسد پذیر از جمله صیفی جات و سبزیجات نیز به گفته نازک کار باید از سوی بخش خصوصی مورد استقبال واقع شود که هم اکنون چنین اشتیاقی به دلیل قیمت بالای خرید این ناوگان در بخش خصوصی کمتر دیده می شود.
به دلیل هزینه بالای خرید ناوگان یخچالی نسبت به سایر کامیون ها و همچنین دامنه شمول محدودتر کالاهایی که این نوع ناوگان می تواند بارگیری کند، تاکنون متقاضی کمتری برای خرید یا نوسازی ناوگان یخچالی وجود داشتهنازک کار می گوید: به دلیل هزینه بالای خرید ناوگان یخچالی نسبت به سایر کامیون ها و همچنین دامنه شمول محدودتر کالاهایی که این نوع ناوگان می تواند بارگیری کند و همینطور هزینه های بالای نگهداری آن، تاکنون متقاضی کمتری برای خرید یا نوسازی ناوگان یخچالی وجود داشته در حالی که سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای نسبت به ارائه تسهیلات به متقاضیان نیز آمادگی خود را اعلام کرده است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای گیلان اما از راهکارهایی سخن می گوید که شاید بتواند تا حدودی هرچند اندک وضعیت را مطلوب کند.
وی می گوید: با وجود استقبال کمی که در این حوزه صورت گرفته سازمان راهداری تلاش کرده با جلب نظر یک شرکت حمل و نقل فعال در بحث حمل محصولات یخچالی، شعبه ای از آن را در آستارا به دلیل ضرورت راه اندازی کند تا بتوان بخشی از مشکلات ناشی از کمبود ناوگان یخچالی را رفع کرد.
بنا بر آمار سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای گیلان، در شش ماه نخست امسال، به طور متوسط ۱۶۰ دستگاه کامیون اعم از یخچال دار، چادری، تانکر و ..از مرز آستارا تردد کرده اند. در این مدت، ۱۷۶ هزار و ۲۲۴ تن کالا از مرز آستارا صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۲۱ درصد کاهش را نشان می دهد. سهم گروه کالایی تره بار و صیفی جات از این حجم کالا، ۴۲ هزار تن است.
به نظر می رسد در صورت برخورداری از پایانه صادراتی مجهز و همینطور زنجیره حمل و نقل مناسب، این آمار می تواند بسیار بیشتر از این باشد و مطمئنا زمانی می توان نسبت به فروش پررنگ محصولات ایرانی در بازارهای کشوری پرجمعیت همچون روسیه امیدوار بود که بتوان طبق استانداردها و سلیقه بازار هدف، محصولات را به مقصد رساند.
با اینهمه آنچه که مشهود است در صورت غفلت از بازار فوق، روسیه منتظر نمی ماند و بازار خود را به کشورهای دیگری خواهد سپرد که مطمئنا ایجاد پایانه های صادراتی در مرزهایشان را در اولویت قرار می دهند نه در غفلت.
نظر شما