به گزارش خبرگزاری مهر، این روزنامه در تحلیل خود از شرایط فعلی منطقه خاورمیانه به ویژه پس از انتخابات آمریکا وپیروزی دموکراتها در کنگره می نویسد : رئیس جمهور آمریکا پس از روبروشدن با شکست وسقوط در جنگ، به دیپلماسی باز می گردد، ولی هزینه گران آن را نیزمی پردازد. سیاست بوش دشمنان وی را به بازیگران بسیارقوی در منطقه تبدیل کرده است. بوش باورنمی کرد که قادر به پیاده کردن دموکراسی در منطقه نیست.
هرکس که بر خاورمیانه حاکم باشد یا بشود بر تمام دنیا حاکم است. یک مورخ مشهور و نامدار جهان عرب بنام آلبرت هورانی نوشته که هرکس در دنیا منافع و انگیزه ای داشته باشد، باید به منطقه خاورمیانه علاقه مند باشد. وی با این جملات در واقع اهمیت منطقه را تشریح و توصیف می کند.
در چند روز گذشته در خاورمیانه، رویدادها با سرعت برق تغییر می یابند که تعقیب آنها بسیار مشکل شده است. دو دشمن بزرگ در جهان عرب یعنی عراق و سوریه روابط دیپلماتیک برقرار می کنند. ایران از رئیس جمهور عراق دعوت کرد که درباره روابط این دوکشورگفتگو کنند و وی این پیشنهاد را پذیرفت. فرماندهان نظامی ناتو درافغانستان با صدای بلند درخواست نیروهای اضافی می کنند تا بتوانند با نیروهای طالبان وارد مبارزه قویتر شوند. از طرف دیگر ترورپیر جمیل سیاستمدار جوان لبنانی از خانواده مسیحیان لبنانی مشکلات را به اوج خود رسانید. البته تحرک و پویایی در
خاورمیانه قبلا نیز کم نبود، ولی اوضاع کنونی درست درنتیجه رویدادهای مربوط به پیروزی حماس در انتخابات فلسطین در ژانویه سال جاری می باشند و تغییرات سیاسی و اجتماعی شدید که با پیروزی دمکراتها در انتخابات کنگره آمریکا از سه هفته پیش آغاز شده است.
همزمان با این رویدادها ابتکارسیاسی که تهران ودمشق آغاز کردند، ثابت می کند کشورهای منطقه به این نتیجه رسیدند که سقوط جمهوریخواهان درآمریکا به قدری موضع رئیس جمهور بوش را تضعیف کرده که آنان می توانند تحرکاتی را انجام دهند که میزان و نسبت تازه قدرتها را برقرار کنند.
خانم مادلین آلبرایت وزیرامور خارجه اسبق آمریکا امسال علنا اعلام کرد که دولت کنونی این کشور، آمریکا را ضعیف و منفور کرده و بحران در عراق را به طور فاجعه انگیزی اداره می کند. این نتایج برنامه حزبی و سیاستی است که واشنگتن در ورود خود به عراق آن را ایجاد کرده است. تمام دنیا از مداخله در اوضاع افغانستان و شکست طالبان حمایت می کرد، حتی به قولی دشمن سرسخت آمریکا یعنی ایران نیز علنا و آشکارا در این مورد کمک می کرد. در صورتی که حمله به عراق با مخالفت عموم مردم درجهان و همسایه های عراق در منطقه روبرو شد ،ولی رامسفلد و دیک چنی چندان به این مخالفتها اهمیتی ندادند.
روزنامه "یوتارنی لیست" چاپ زاگرب درادامه این مطلب نوشته است : حتی همین رامسفلد درست قبل از کناررفتن از سمت خود درخواست افزایش نیرو برای عراق می کرد تا به قول وی اوضاع در عراق ثبات یابد. هرچند که اوضاع در عراق تا انتخابات در سال 2004 ثباتی پیدا نکرد، ولی بوش دوباره پیروز شده و ماموریت تازه ای دریافت کرد. وی با ماموریت تازه شروع به تبلیغ گسترش دمکراسی به ویژه در خاورمیانه را آغاز کرد. در واقع به گفته وی این هدف کلیدی سیاست خارجی وی است. به نظر و اعتقادات وی دمکراسی به راحتی صلح و سعادت و رفاه را به این منطقه از جهان خواهد آورد. خانم رایس، نزدیکترین همکار بوش در رابطه با ایجاد خاورمیانه جدید سخن می گوید .
همچنین کاخ سفید معتقد است که برای قدم نهایی در تحکیم تسلط و قدرت خود در خاورمیانه نیازی به دیالوگ با سوریه و یا خدای نکرده با ایران را ندارد. آنگاه یکباره این استراتژی آنان با شکست و سقوط مواجه می شود ( اغلب اوقات منتقدین سیاست آمریکا می گفتند که این سیاست واستراتژی آمریکا روی پایه های شیشه ای قرارگرفته است و سقوط خواهد کرد). زیرا اولا که در ایران یکباره به طوره غیرمنتظره رادیکال ترین کاندیدا محمود احمدی نژاد به قدرت می رسد. وی علنا اعلام کرد که ازبین بردن و نابود کردن اسرائیل هدف اصلیش است.
این روزنامه زاگربی می افزاید: باید خاطر نشان کرد که دولت بوش در سال 2002 تصمیم گرفت که دیگر ازاصلاحات درایران حمایت نکند،زیرا اصلاح طلبان در ایران نفوذی ندارند واصلاحات بسیار کندتر از انتظاراتی که آمریکا دارد، صورت می گیرد. سپس متحد آمریکا، آریل شارون حزب لیکود را تجزیه کرده و حزب خود را تشکیل داد و مریض شد و در راس اسرائیل افراد و چهره های جدیدی آمدند. در انتخابات فلسطین حماس برنده شد که از مبارزه و عملیات نظامی برای نابود کردن اسرائیل دست نمی کشد. یکباره بدترترین سناریو یعنی کابوس اتفاق افتاد: درعراق حملات شورشی ها اوج می گیرد و همین سناریو و حکایت به افغانستان تقریبا آرام منتقل می شود.
آنگاه اوایل تابستان اسرائیل دست به حمله و درگیری علنی با حزب الله می زند ولی موفقیت کامل منظور پیروزی نظامی ایجاد نمی کند، بلکه مجبور به قبول صف آرایی نیروهای حافظ صلح می شود. حال سخنان رایس کاملا روشن می شوند که گفت : جلوی چشم ما خاورمیانه جدید ایجاد می شود. ولی این سناریو اصلا شباهتی به تصورات و آرزوهای ایدئولوژی نئومحافظه کاران ندارد که استراتژی آنان را طراحی کرده بودند.(منظور نقشه ها و طرحهای جمهوریخواهان نقش برآب شد)عوض اینکه عراق به یک نقطه قوی تبدیل شود که از طریق آن بر کل خاورمیانه تسلط یافته و حکومت را کنترل کنند. حال آمریکا باید استراتژی تازه ای ایجاد کند که چگونه نیروهای خود را از عراق خارج کند و از طرف دیگر با سخت ترین کشورهای دشمن خود، سوریه و ایران مذاکره کند.
در این شرایط جرج بوش میزگردی تشکیل می دهد که یک استراتژی جهت حفظ آبرو برای آمریکا و دولتش طراحی کنند و فرد اصلی این طرح یا هیئت جیمز بیکر است. بیکر ابتدا از نمایندگان ایران و سوریه در سازمان ملل متحد و سوریه تقاضای ملاقات می کند تا ابتدا نظرات وحرفهای این دو کشور را بشنود. این دوکشور هم صدا واقع می شوند که بدون آنان برقراری ثبات در عراق امکان پذیر نمی باشد و همچنین به احتمال قوی حفظ آبرو و حیثیت آمریکا.
نفوذ ایران
واشنگتن به دیپلماسی و مذاکرات باز می گردد هر چند که نومحافظه کاران چهار سال پیش شدیدا با این امرمخالف بودند. مخالفت آنها به حدی بود که کالین پاول وزیر خارجه وقت را مجبور کردند تا در شورای امنیت سازمان ملل متحد دروغگویی کند. ولی حال نقطه تحول فرق خواهد کرد. بنا به ادعای این روزنامه، ایران، میلیشای شیعیان را درعراق تحت کنترل دارد و مستقیما به شدت حملات تاثیر می گذارد و بدون شک از مخالفین نیروهای بین المللی در افغانستان(البته نه از طالبان) حمایت می کند. سوریه مرز دیگرعراق را تحت نظارت و کنترل دارد. سوریه مستقیما بر ورود و خروج جنگجویان خارجی به عراق کنترل دارد و از نیروها و گروهای جنگجو ومبارز سنی حمایت می کند.
در بخش دیگر این نوشتار آمده است : دمشق به خاطر درگیری با رژیم صدام با تهران اتحاد برقرار کرد و این اتحاد با ارسال نفت تقویت گردید و سوریه تمام کانالهای خود را به سوی ایران برای کمک ایران به حزب الله و حماس باز کرد. منظور نهضتهایی که هرچه بیشترسبب مشکل اسرائیل می شوند. ایران بدین ترتیب آشکارا نقش رهبریت در منطقه را به خود می گیرد . هدف ایران البته تزلزل بیشترعراق نیست، زیرا این بحران و عدم ثبات در عراق می تواند به کشورهای همسایه نیز گسترش یافته و کشیده شود.
همچنین ایران سوریه با ثبات می خواهد تا بتواند به مداخله در مسئله اسرائیل- فلسطین ادامه دهد. ایران همچنین علاقه مند یا طرفدار شعله ورشدن آتش درمنطقه منظور درکشورهای کوچک خیلج فارس نیزنمی باشد. ابتدا می خواهد تمام این کشورها را به شرکای محکم خود تبدیل کند.عربستان سعودی در حال حاضر رقیب جدی محسوب نمی شود. با قدرتی که در منطقه دارد تهران می تواند از طریق اقلیت شیعه تقریبا خیلی راحت این متحد آمریکا را متزلزل کند.رادیکالهای دینی به هیچ وجه با این سیاست کاخ سلطنتی عربستان راضی نمی باشند. در این میان اردن مانده که متحد آمریکاست. نفوذ اردن فقط به بحران اسرائیل- فلسطین محدود می شود. ترکیه به عنوان عضو ناتو برای تمامیت عراق علاقه شدید دارد احتمالا بخاطر کردهای ترکیه. هرگونه تجزیه عراق نوعی امیدواری استقلال کردهای ترکیه را باعث می شود. این انگیزه مشترک ترکیه با ایران و سوریه است. هرچند که با آنان روابط چندان گرمی ندارد، ولی تهران آگاه است که ترکیه برای رهبری در منطقه رقیب وی نمی تواند باشد. ترکیه علاقه مندتر است که در آسیای میانه قدرت و موضعی را کسب کند.
واشنگتن در چنین شرایط و جوانبی یا باید تشدید بحران در عراق و افغانستان رابپذیرد یا مذاکرات با ایران و سوریه را . هرچند که اگرچهاریا پنج سال پیش با آنان مذاکره می کرد می توانست کمتر ارفاق کند تا به امروز . بنا به یکسری منابع دیپلماتیک ایران چیزی غیراز ادامه برنامه هسته ای برای نیازهای غیر نظامی را نخواهد پذیرفت. منظور این حداقل شرط تهران است. سوریه از طرف دیگر با پاکتهای کمک های اقتصادی اتحاد اروپا راضی خواهد شد.
روزنامه یوتارنی تاکید می کند: لیست مذاکرات هرگونه که پایان یابد و هر نتیجه ای داشته باشد غرب باید بداند که در خاورمیانه مدل دمکراسی غربی منظور اروپا و شمال آمریکا رونق نخواهد یافت، بلکه در این کشورها یا دولت ها قدرت را رسما حکومت جمهوری خواهند نامید که یا مانند سوریه از خاندان به ارث می رسد و یا مانند ایران که در آن الیگارشی(حکومت اندک سالاری یا کنترل عده معدودی) حکومت می کند. در خاورمیانه هرگز درگیریهای منطقه ای خاموش نخواهند شد، زیرا هر لحظه سنی ها و شیعیان یا وهابی ها و بقیه ادیان و مذاهب نمی خواهند اسلحه را کناربگذارند و اختلافات ایدئولوژیکی و تئولوژیکی را حل و رفع کنند. بنابراین کودتاها نیز امکان و احتمال دارند. این موارد می توانند بحرانها را گسترش داده و مداوم تهدید و خطر ایجاد کنند.
درپایان این تحلیل روزنامه زاگربی آمده است : درخاورمیانه همچنین بیسوادی وکم سوادی حاکم است که در آن زنان حقی نخواهند داشت و ثروت همچنین در دست گروهها و عده محدودی که حکومت می کنند، قراردارد. خاورمیانه که در آن روسیه و چین با ایران روابط دوستانه دارند وبدین ترتیب نفوذ جهانی خود را تقویت می کنند. خاورمیانه ای که همه روزه بیشترو بیشتر از موضع و موقعیت خود به خاطر داشتن ذخایرعظیم نفت و گازی آگاهترند. خاورمیانه ای که احتمال دارد درست برعکس طرح و نقشهایی که بوش داشت ازآب درآید. ولی تصاویر برای آمریکا هم درعاقبت نباید آن قدرسیاه و بد باشد، زیرا که واشنگتن معروف و مشهور به همکاری با رژیم های استبدادی و ستمگرانه است. اگر آمریکا بتواند با ایران معامله خوبی انجام بدهد منظور در مذاکره با ایران و سپس با سوریه موفق شود؛ آمریکا حداقل از معادن نفتی عراق نیازهای خود را مرتبا تامین خواهد کرد و آنگاه می تواند رادیکالها را نیز راضی کند.
نظر شما