به گزارش خبرنگار مهر، بعد از جنجال گسترده بر سر اظهارات پاپ در خصوص اسلام ، این اولین سفر وی به یک کشور اسلامی بوده و از این رو بسیاری هدف وی را ترمیم چهره پاپ و واتیکان در میان مسلمانان و همچنین طرح ایده گفتگوی اسلام و مسیحیت می دانند.
پاپ ژان پل دوم دو بار به ترکیه سفر و قدم هایی در راستای ارتقای روابط طرفین برداشته و چهره مثبتی در میان مردم ترکیه ازخود بر جای گذاشت . اما تصویر پاپ جدید در میان افکارعمومی ترکیه چه اسلامگرا و چه ملی گرای سکولار مثبت نیست .
مسلمانان ترکیه خواهان عذرخواهی رسمی پاپ بنکدیکت به دلیل توهین به اسلام هستند، موضوعی که هنوز محقق نشده و باعث ادامه نارضایتی در میان اسلامگرایان بوده است.
اما اقشارهای دیگر مردم ترکیه ازجمله طرفداران پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا نیز از طرز تفکر پاپ در خصوص ترکیه به شدت عصبانی هستند .
پاپ بندیکت درآگوست 2004 و قبل از انتخاب به عنوان رهبر کاتولیک های دنیا در مصاحبه با روزنامه فیگارو فرانسه پیرامون موضوع عضویت ترکیه چنین گفته بود: " اروپا قاره ای با ارزشهای فرهنگی است و نه جغرافیایی، در این چهارچوب ترکیه همواره متعلق به قاره دیگر و در تضاد دائم با اروپاست . ترک ها در طول تاریخ همواره امپراطوری بیزانس، وین و سایر نقاط اروپا را تهدید کرده اند. این یک اشتباه خواهد بود که به ما ملحق شوند . آنها ثروت، فرهنگ و اقتصاد ما را به مخاطره می اندازند ..."
بنابر اظهارات برخی مورخین اختلافات ترکیه و مسیحیان ریشه در تاریخ دارد. قبل از جنگ جهانی اول، قدرت های اروپایی جهت ساقط کردن حکومت عثمانی از تمام توان خود از جمله قدرت کلیسا بهره بردند. بزرگنمایی تهدید یک امپراطوری مسلمان و اثرات منفی آن بر ارزش های مسیحی و اروپایی ایده ای بود که مسیحیت و کلیسا از آن بهره برد . این بدگمانی تاریخی همچنان ادامه دارد و حتی امروزه ملی گراترین مسیحیان ترک از نظر بسیاری در ترکیه ستون پنجم محسوب می شوند. این ادعا که دولت ترکیه محدودیت هایی در مسیر فعالیت کلیسا و مسیحیان در ترکیه ایجاد می کند، همواره وجود داشته و اتحادیه اروپا، واتیکان و سازمان های حقوق بشر همواره این موضوع را دستاویزی برای فشار به ترکیه قرار داده اند.
پاپ به دعوت رسمی احمد نجدت سزر رئیس جمهور ترکیه به این کشور سفر می کند . اما بخش عمده برنامه های وی رنگ و بوی مذهبی داشته و نبود شام افتخاری در کاخ ریاست جمهوری و عدم انجام ملاقات با نخست وزیر و وزیر خارجه ترکیه حاکی از ماهیت عموما مذهبی سفر وی به این کشور است.
پاپ به عنوان رئیس رسمی یک کشور ( واتیکان ) همواره در سفرهای خود به نقاط دیگر، مانند یک رئیس جمهور مورد استقبال قرار گرفته و پروتکل رایج در مورد وی به اجرا در می آید. اما عدم تمایل نخست وزیر و وزیر خارجه ترکیه برای دیدار با وی به بهانه حضور در اجلاس ناتو در لیتوانی حاکی از واقعیت های پیچیده نظام اجتماعی و سیاسی داخل ترکیه است. در حقیقت رسانه های ترکیه اصرار نخست وزیر اردوغان بر عدم دیدار با پاپ که چهره ای منفی در نزد اسلامگرایان ترکیه دارد را در پیامدهای احتمالی آن بر انتخابات 2007 این کشور می بینند. اردوغان از آن بیم درد که دیدار وی با پاپ ، چهره وی را نزد هواداران متعصب اسلامگرا تخریب کند.
آنچه بخش مذهبی سفر رهبر کاتولیک های جهان به ترکیه را پررنگ کرده، دیدار با بارتلمو و رهبر کلیسای ارتدوکس دنیا در استانبول است، که از هم اکنون نگاه کاتولیک ها و ارتدوکس های دنیا را به خود جلب کرده است.
بنا بر ادعای رهبر ارتدوکس های آمریکا که در روتیز منتشر شد، مهمترین هدف سفر پاپ به ترکیه قبل از اینکه اشاعه پیام گفتگو با مسلمانان باشد، با هدف اتحاد دنیای مسیحیت انجام می گیرد. اختلافات هزار ساله کلیسای ارتدوکس و کاتوکیک همچنان به قوت خود باقی است و انتظار می رود با امضای یادداشت تفاهم ، این دو رهبر از این دیدار تاریخی در جهت کم نمودن اختلافات و نزدیک شدن به یکدیگر استفاده کنند. بنابر نظر برخی کارشناسان تقویت سکولاریزم در اروپا و افزایش اسلامگرایی در دنیا از جمله مسائلی هستند که ضرورت این اتحاد را بیش از پیش ضرری ساخته است.
جمعیت یکصد هزار نفری مسیحیان در ترکیه عمدتا شامل ارامنه و یونانی و از مذهب ارتدوکس هستند و همواره در معرض سیاست های محدود کننده دولت های ترکیه قرار داشته اند. در قانون اساسی ترکیه مسیحیان به عنوان اقلیت دینی شناخته می شوند و در بسیاری ازموارد مانند مالکیت بر اموال و ساخت اماکن مذهبی و آموزشی با موانع دولتی مواجه می شوند. دیدار پاپ از ترکیه می تواند روزنه امیدی برای اقلیت مسیحی در ترکیه به منظور بهبود شرایط فراهم سازد.
از سوی دیگر دولت ترکیه با توجه به وضعیت بحرانی فعلی روابط با اتحادیه اروپا و افزایش مخالفت ها با پیوستن این کشور در اتحادیه مزبور ، درصدد است تا از سفر پاپ بهره برداری مقتضی را بنماید و با گرفتن ژست روشنفکری و تأکید بر نقش ترکیه به عنوان پلی میان اسلام و غرب، قدمی در جهت بهبود روابط خود با اروپا بردارد. انتظار عینی دولت از این سفر حمایت پاپ از پیوستن ترکیه در اتحادیه اروپاست.
هزاران پلیس امنیت پاپ را در مدت حضور وی درترکیه بر عهده خواهند داشت، و با توجه به تهدیداتی که در طی روزهای قبل از سوی برخی در تعرض به جان وی مطرح شده ، یکی از سخت گیرانه ترین اقدامات محافظتی طی سالهای اخیر در این کشور به مرحله اجرا درآمده است.
نظر شما