خبرگزاری مهر – گروه استان ها، امیررضا محمودی: مهمترین تهدید استان کرمان در سال های پیش رو نه از زلزله است و نه گسل های ۱۸ گانه ای که این استان را در برگرفته است. بلکه مهمترین تهدید استان کرمان خشکسالی است که از آن به عنوان عنوان سونامی خشک یاد شده است.
کرمان بیش از دو دهه است که با خشکسالی دست و پنجه نرم می کنم در طول این سال ها میزان بارندگی در کرمان به متوسط بارندگی مناطق بیابانی و نرمال در دراز مدت هم نزدیک نشده است.
گفته می شود که کرمان دچار تغییرات اقلیمی شده است که درازای فصول سال را تغییر داده و تعداد روزهای گرم را بیشتر کرده است از سوی دیگر به دلیل کاهش شدید رطوبت در استان ریزگردها نیز در جنوب و شرق استان به شدت افزایش یافته است.
سال ها مسئولان استان کرمان هیچ طرح و برنامه ای برای مقابله با خشکسالی در کرمان نداشتند اما در دولت یازدهم اصولی در راستای مدیریت مصرف آب در استان تدوین و طرح بزرگ انتقال آب از صفا رود نیز در دستور کار قرار گرفت که اصولا تمام این پروژه ها و مصوبات در داخل استان کلید خورد که در اینجا قصد قضاوت به نتیجه رسیدن این مصوبات و پروژه ها را نداریم.
آنچه که نگران کننده است عدم موازی بودن سیاست های خارج از استان به خصوص در مجموعه دولت با دو پروژه بزرگ انتقال آب به کرمان است، نخست طرح بهشت آباد که قرار بود همچون یزد آب شرب کرمان را از سرچشمه های زاینده رود تامین کند. اما برداشت ها در استان مجاور کهگیلویه و بویر احمد به حدی زیاد بوده که حالا بستر زاینده رود مدتها خشک شده و آب این رودخانه نیز در برنج کاری و صنایع فولاد اصفهان در حال استفاده است و بخشی از آب هم به یزد منتقل می شود.
اما مقصد آخر طرح که کرمان بود هیچ گاه نتوانست لبهای خود را از بهشت آباد سیرآب کند. در واقع سه استان چهار محال و بختیاری، اصفهان و یزد به بهره برداران بهشت آباد تبدیل شدند و کرمان کنار گذاشته شد.
طرح دیگری که قرار است بخشی از آب مورد نیاز کرمان به خصوص در بخش معادن و صنایع را تامین کند انتقال آب از خلیج فارس به استان کرمان است که با سرمایه گذاری صنایع بزرگ کرمان آغاز شده است و البته نه موجب خشک شدن حوزه آبی می شود و نه سرمایه های استان خاصی را می گیرد.
صنایع ۲ درصد از آب استحصالی در کرمان را به خود اختصاص داده است و مسئولان قصد دارند که با تامین آب صنایع از خلیج فارس آب مصرفی از منابع داخلی استان که به صنایع اختصاص می یابد را به بخش شرب سوق دهند.
روز گذشته مشاور عالی رئیس جمهور در هرمزگان در خصوص این طرح نیز گفت: انتقال آب از سواحل جنوب به مرکز کشور درست نیست و همین سیاست فولاد و تمدن اصفهان را نابود کرد و بردن آب به استانهای دیگر حیات آن استانها را تهدید می‌کند.
این در حالی است که به نظر می رسد هنوز بحران آب برای مسئولان دولتی به صورت کامل تشریح نشده و مشاور عالی رئیس جمهور هنوز عمق بحران خشکسالی در بزرگترین استان کشور را درک نکرده است. و نمی داند مهمترین تهدید کرمان بی آبی است. در این میان برخی از استان های مجاور نیز چشم به انتقال صنایع از کرمان به این استانها دوخته اند و چنین مباحثی را به همین دلیل مطرح می کنند.
استان کرمان که به بهشت معادن شهرت دارد و بخش قابل توجهی از ذخیره معدنی سنگ آهن و مس جهان و زغالسنگ در این استان قرار دارد مسلما نمی تواند به بهانه هایی این چنینی به خام فروشی و استقرار صنایع در استانهای مجاور و انتقال مواد خام معدنی ادامه دهد و مطرح شدن چنین بحثهایی نباید به مانع در اجرای طرح های انتقال آب تبدیل شود.
طرح های ایجاد چرخه های صنعتی از جمله فولاد و مس در استان کرمان مطالبه جدی مردم است و باید دنبال شود و پتروشیمی نیز می تواند، کرمان را از تمرکز اقتصاد برمبنای کشاورزی به استانی صنعت محور تبدیل کند.
استان کرمان هم اکنون با کسری شدید آب مواجه است و این امید در مردم وجود دارد که پس از سال ها بی توجهی مسئولان در دولت دوازدهم توجه خود را به بحث آب بیشتر از دولت های قبل متمرکز کنند.
در حقیقت مسئولان دولت و مردم کرمان بحران آب را از دولتهای قبل به ارث برده اند، اقداماتی که در دولت یازدهم شد مرهمی بر این زخم گذاشته شد اما اظهار نظر در راستای زیر سوال بردن طرحهای انتقال آب به استان کرمان موجب دلسردی مردم می شود.
در این میان به نظر می رسد مسئولان استان کرمان باید دیپلماسی آب را در خارج از استان و در سطح دولت پر رنگ تر دنبال کنند تا با بیان صحبتهایی از این دست ادامه طرح انتقال آب خلیج فارس به کرمان زیر سوال نرود.
انتقاد از انتقال آب خلیج فارس به کرمان آن هم در استانی که مقصد اجرای طرح است نشان می دهد که باید کار بیشتری در این راستا انجام شود.
کرمان هم اکنون با برداشت منفی سالیانه ۱.۱ میلیارد مترمکعب آب از دشتهای استان مواجه است. ضمن اینکه دولت برای احداث سد در این استان کار قابل توجهی انجام نداده و سالیانه میلیاردها مترمکعب آب راهی کویر می شود.
به ناچار مردم مجبور به برداشت آب از سفره های آب زیر زمینی شده اند که موجب کاهش شدید منابع آبی شده است بطوریکه سطح آب در برخی از دشتها تا هفت متر کاهش یافته است.
از طرف دیگر به دلیل فشار بسیار زیادی که برای تولید محصولات کشاورزی و تامین نیاز بازار داخلی کشور به کرمان وارد می شود ۹۰ درصد از آب موجود در کرمان در بخش کشاورزی مصرف می شود و به دلیل عدم توسعه آبیاری مکانیزه و کشت علمی ۷۵ درصد از منابع آبی نیز در این بخش هدر می رود.
به نظر می رسد مسئولان به جای بیان چنین اظهاراتی بهتر است در ابتدا راهکارهای مناسبی برای برون رفت بزرگترین استان کشور از بحران خشکسالی پیدا کنند و از بیان چنین مباحثی که هم به منابع آبی و هم صنعت کرمان خدشه وارد می کند پرهیز کنند.
نظر شما