چالش‌های نظام بودجه‌ریزی ایران / تحلیلی از حمید برادران شرکاء

حمید رضا برادران شرکاء تصریح کرد: اگر این برنامه کنار گذاشته شود و بودجه های سنواتی بر اساس سلیقه یا تصمیمات عاجل اخذ شود ، زودتر به اهداف برنامه چهارم خواهیم رسید اما در نهایت به اهداف آرمانی چشم انداز دست نخواهیم یافت.

وی مهمترین مشکل نظام بودجه ریزی کشور را تنظیم بودجه برخلاف برخی اهداف برنامه دانست و افزود: اهداف برنامه چهارم توسعه لازم‌الاجرا بوده و ما باید آنها را دنبال کنیم و البته دستگاه های اجرایی باید به دنبال عملیاتی کردن برنامه و بودجه باشند، لذا مشکل اصلی عدم اجرای دقیق برنامه و اخذ تصمیمات بدون مبنای کارشناسی است.

به گفته رئیس اسبق سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، تنظیم برنامه چهارم توسعه حاصل کار کارشناسان بوده که این کارشناسان هنوزهم در کشور هستند و این در حالی است که دولت تغییر یافته نه کارشناسان.

وی یکی دیگر از مشکلات نظام بودجه ریزی کشو را پاسخ گویی به تمام درخواست ها بدون توجه به اولویت ها و ضرورت ها دانست و تصریح کرد: منابعی که برای هر یک از درخواست ها در نظر گرفته می شود، منابع پایدار کشور محسوب می شود، که می تواند در آینده مورد استفاده قرار گیرد؛ اما به این نکته در نظام بودجه ریزی توجه نمی شود و همین امر نیز از دیگر مشکلات نظام بودجه ریزی کشور است.

برادران شرکاء با اشاره به مدت زمان اجرا و به بهره برداری رسیدن پروژه ها که ممکن است 5 تا 10سال نیز به طول بیانجامد، گفت : زمانی که دولت با امضای پروژه ای موافقت می کند، باید مطمئن باشد که منابع این بودجه در 10 سال آینده بازگشت خواهد داشت، درغیر این‌صورت تمام این پروژها تبدیل به پروژه هایی نیمه تمام می شوند که دولت را با این مسئله مواجه می کند که با این پروژه های نیمه تمام چه کند؟

وی با اشاره به سابقه 60 ساله سازمان مدیریت و برنامه ریزی و کارشناسان این سازمان در نظام بودجه ریزی کشور، گفت : این سازمان به طور حتم قادر است نظام بودجه ریزی کشور را از حالت سنتی به عملیاتی تبدیل کند، با این وجود عملیاتی کردن بودجه های سنواتی نیاز به اراده ای قوی دارد.

رئیس اسبق سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشورعملیاتی شدن نظام بودجه ریزی کشور را نیازمند یک برنامه ریزی هماهنگ و توام با مطالعه دانست و افزود: برای عملیاتی شدن نظام بودجه ریزی اقدامات اساسی باید صورت گیرد که از جمله آنها محاسبه هزینه های تمام شده هر واحد است که بدون انجام این برنامه ها عملیاتی شدن بودجه امکان‌پذیر نیست.

وی با اشاره به این که قرار است طی برنامه چهارم توسعه نظام بودجه ریزی عملیاتی شود، گفت : اجرای درست برنامه ها موجب خواهد شد تا در 5 سال آینده با بودجه عملیاتی روبرو باشیم.