تمدن غنی و آیات مقدس قرآن والاترین مروج علوم مختلف

به گزارش خبرنگار مهر، وضعیت انسان امروز با انسان گذشته قابل مقایسه نیست، چرا که وی مکلف به تحقیق، تعلیم و تعلم  است، زیرا در اسلام به پژوهش و تحقیق تأکید بسیاری شده است . اسلام با داشتن تمدنی بسیارغنی که علوم مختلف در همه زمینه ها را پوشش داده است، زمینه ای فراهم کرده تا دانشمندان و فلاسفه بسیاری را پرورش دهد که همه آنها افتخار جهان اسلام به شمار می روند. از این رو مسلمانان در نهضت علمی صدر اسلام از پیشتازان و بنیانگذاران علم بودند و کتب به جا مانده از آنها این مسئله را برای ما آشکار می سازد که مسلمانان در قرنها پیش مولد علم چه در زمینه علمی و چه در زمینه ادبی بودند، بنابراین ارتباط و پیوند بسیار عمیق اسلام و علم غیر قابل انکار است. 

دانشمندان سرزمینهای اسلامی در رشته های علمی مختلف بسیار متبحرانه عمل می کردند، به طوری که گنجینه ای از اندیشه های فلسفی و علمی آنها از طریق ترجمه در دسترس دیگران قرار گرفت و دانشمندان فیلسوف، پزشک، ریاضیدان و ستاره شناسان مسلمان چون ابن سینا، ابن هیثم، خواجه نصیر الدین طوسی، خوارزمی، زکریای رازی و دیگران یکی پس از دیگری این میراث علمی را غنا بخشیدند.

در قرن 19 غرب میان علم و دین فاصله انداخت و با شعار "دین از سیاست جداست" به این جدائی دامن زد. در حالیکه همگان می دانند جدائی دین از سیاست امکان ناپذیر است و از سوی دیگر علم بدون دینداری و دین بدون دانائی به انسان عصر حاضر آسیبی جدی می رساند.

این در حالی است که علم به تنهایی هیچگونه ارزشی ندارد، چرا که علم باید در چارچوب ارزشهای دینی بسط یابد، زیرا علم و دین هیچ تعارضی با یکدیگر ندارند، از سوی دیگر در برخی از عرصه های زندگی، علم نمی تواند در تمام زمینه ها انسان را راهنمایی کند، اما در زمینه دین می تواند پاسخگوی نیازهای انسان باشد.

اهتمام به علم و دانش اندوزی مسئله ای است که مربوط به دوران کنونی نیست، بلکه طی قرنها پیش پیامبر اکرم (ص) بر دانش اندوزی و کسب علم تأکید بسیاری کرده است و علم را دو گونه خواند، علم دین و علم طب و این حدیث نشان می دهد افرادی که از علم طب سررشته ای ندارند، به راحتی نمی توانند خود را بشناسند، زیرا خودشناسی پایه و اساس دین باوری است. در حدیثی دیگر حضرت محمد(ص) می فرماید: "هر کس خود را بشناسد خدا را شناخته است" و همه اینها به توجه اسلام به دانش اندوزی باز می گردد.

اگر به قرآن و سنت نبوی رجوع کنیم، در می یابیم که اسلام در خصوص علم مشکلی ندارد، چرا که اسلام دینی است که علما را تشویق می کند به بالاترین قله های ترقی دست یابند. در سوره قلم این مسئله به خوبی هویدا است. از آنجایی که قلم وسیله ای برای تدوین علم به شمار می رود، در سوره قلم به آن سوگند یاد کرده و این نشانگر ارزش دادن به علم است. 

مسلمانان از قرنهای گذشته برای از بین رفتن بی سوادی تلاش بسیاری کرده اند، به طوری که در جنگ بدر هر اسیری که به ده مسلمان خواندن و نوشتن آموزش می داد، آزاد می شد، این امر نشانگر آن است که اسلام با علم مخالف نیست. اسلام سعی در ارتقاء اندیشه دارد تا آن را به بالاترین جایگاه صعود دهد. 

طی دوره ای مسلمانان غافل شده و در میادین سیاسی، صنعتی، اقتصادی از دیگر رقبای خود جا ماندند، اما اینک زمان جبران غفلتها است. از این رو باید این مسئله را نهادینه کرد تا شعور علمی از دست رفته مجددا باز آید و علم فدای متاعهای بی ارزش نشود. بنابراین به منظور مبارزه با عقب ماندگیهای علمی مناسبترین راهکار حمایتهای مادی و معنوی نامحدود از علم و علما است تا بستر لازم برای پیشرفت و ترقی علم و فعالیتهای رو به پیشرفت مسلمانان وجود داشته باشد.

برخی از کسانی که مشغول تدریس و تحقیقات اسلامی در غرب هستند اعتقاد دارند که اسلام مانع علم و پیشرفت است و برخی نیز علت این عقب ماندگی علمی در جهان اسلام را طی 5 قرن گذشته اسلام می دانند. از یک سو اتهام اسلام به عقب ماندگی و مانع بودن آن در پیشرفتهای علمی و از سوی دیگر بسط غیر علمی مشکلات پیچیده تمدن، آسانترین راه برای تخریب چهره اسلام محسوب می شود.