به گزارش خبرگزاری مهر، نام مبارک امام پنجم محمد و لقب آن حضرت باقر یا باقرالعلوم است، بدین جهت که دریای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکار ساخت .
القاب دیگری مانند شاکر، صابر و هادی نیز برای آن حضرت ذکر کرده اند که هریک بیانگر صفتی از صفات آن امام بزرگوار بوده است .
کنیه امام " ابوجعفر" و مادرش فاطمه دختر امام حسن مجتبی(ع ) است . بنابراین نسبت آن حضرت از طرف مادر به سبط اکبر حضرت امام حسن (ع) و از سوی پدر به امام حسین (ع) می رسد . پدرش حضرت سیدالساجدین، امام زین العابدین، علی بن الحسین (ع ) است .
تولد امام محمد باقر(ع)
تولد حضرت باقر (ع) در روز جمعه سوم ماه صفر سال 57 هجری در مدینه اتفاق افتاد . در واقعه جانگداز کربلا همراه پدر و در کنار جدش حضرت سید الشهدا کودکی بود که به چهارمین بهار زندگی نزدیک می شد . دوران امامت امام محمد باقر (ع) از سال 95هجری که سال درگذشت امام زین العابدین (ع) است آغاز شد و تا سال 114هجری یعنی مدت 19سال و چند ماه ادامه داشته است .
شرایط خاص آن دوران
در دوره امامت امام محمد باقر (ع) و فرزندش امام جعفر صادق (ع) مسائلی مانند انقراض امویان و بر سر کار آمدن عباسیان و بروز مشاجرات سیاسی و ظهور سرداران و مدعیانی مانند ابوسلمه خلال و ابومسلم خراسانی و دیگران مطرح است، ترجمه کتابهای فلسفی و مجادلات کلامی در این دوره پیش می آید و عده ای از مشایخ صوفیه و زاهدان و قلندران وابسته به دستگاه خلافت پیدا می شوند . قاضیها و متکلمانی به دلخواه مقامات رسمی و صاحب قدرتان پدید می آیند، فقه و قضا و عقاید و کلام و اخلاق را تفسیر می کردند و تعلیمات قرآنی به ویژه مسئله امامت و ولایت را که پس از واقعه عاشورا و حماسه کربلا ، افکار بسیاری از حق طلبان را به حقانیت آل علی (ع) متوجه کرده بود و پرده از چهره زشت ستمکاران اموی و دین به دنیا فروشان برگرفته بود ، به انحراف می کشاندند و احادیث نبوی را در بوته فراموشی قرار می دادند .
برخی نیز احادیثی به نفع دستگاه حاکم جعل کرده و یا مشغول جعل بودند و یا آنها را به سود ستمکاران غاصب خلافت دگرگون می کردند .
اینها عواملی بسیار خطرناک بود که باید حافظان و نگهبانان دین در برابر آنها بایستند . بدین جهت امام محمد باقر (ع) و پس از وی امام جعفر صادق (ع) از موقعیت مساعد روزگار سیاسی، برای نشر تعلیمات اصیل اسلامی و معارف حقه بهره جسته و دانشگاه تشیع و علوم اسلامی را پایه ریزی کرد .
زیرا این امامان بزرگوار و بعد شاگردانشان وارثان و نگهبانان حقیقی تعلیمات پیامبر (ص) و ناموس و قانون عدالت بودند و می بایست به تربیت شاگردانی عالم و عامل و یارانی شایسته و فداکار می پرداختند و فقه آل محمد (ص) را جمع و تدوین و تدریس کنند .
به همین جهت محضر امام باقر (ع ) مرکز علما، دانشمندان و راویان حدیث و خطیبان و شاعران بنام بود . در مکتب تربیتی امام
باقر (ع) علم و فضیلت به مردم آموخته می شد .
ویژگیهای اخلاقی
امام پنجم (ع) بسیار گشاده رو و با مؤمنان و دوستان خوش برخورد بود . با همه اصحاب مصافحه می کرد و دیگران را نیز بدین کار تشویق می فرمود . در ضمن سخنانش می فرمود" مصافحه کردن کدورتهای درونی را از بین می برد و گناهان دو طرف چون برگ درختان در فصل خزان می ریزد" .
امام باقر (ع) در صدقات و بخشش و آداب اسلامی مانند دستگیری از نیازمندان و تشیع جنازه مؤمنین و عیادت از بیماران و رعایت ادب و آداب و سنن دینی بسیار دقیق بود.
مدت بیست سال معاویه در شام و کارگزارانش در مرزهای دیگر اسلامی در نادرست جلوه دادن حقایق اسلامی با زور و زر و تزویر و اجیر کردن عالمان خود فروخته تلاش بسیاری کردند .
فعالیتها
ناچار حضرت سجاد ( ع ) و فرزند ارجمند وی امام محمد باقر (ع) پس از واقعه جانگداز کربلا و ستمهای بی سابقه آل ابوسفیان ، که مردم به حقانیت اهل بیت عصمت ( ع ) توجه کردند، در اصلاح عقاید مردم به ویژه در مسئله امامت و رهبری، که تنها شایسته امام معصوم است، سعی بلیغ کرده و معارف حقه اسلامی را در جهات مختلف به مردم تعلیم داد تا کار نشر فقه و احکام اسلام به جایی رسید که فرزند گرامی آن امام ، حضرت امام جعفر صادق(ع) دانشگاهی با چهار هزار شاگرد پایه گذاری و احادیث و تعلیمات اسلامی را در اکناف و اطراف جهان آن روز اسلام انتشار داد .
امام سجاد (ع) با زبان دعا و مناجات و یادآوری از مظالم اموی و امر به معروف و نهی از منکر و امام باقر(ع) با تشکیل حلقه های درس، زمینه این امر مهم را فراهم و مسائل لازم دینی را برای مردم روشن کردند .
شهادت
حضرت امام محمد باقر (ع) 19سال و ده ماه پس از شهادت پدر بزرگوار خود حضرت امام زین العابدین (ع) زندگی کرد و در تمام این مدت به انجام دادن وظایف خطیر امامت ، نشر و تبلیغ فرهنگ اسلامی، تعلیم شاگردان، رهبری اصحاب و مردم، اجرا کردن سنتهای جد بزرگوارش در میان خلق ، متوجه کردن دستگاه غاصب حکومت به خط صحیح رهبری و راه نمودن به مردم در جهت شناخت رهبر واقعی و امام معصوم ، که تنها خلیفه راستین خدا و رسول ( ص ) در زمین است، پرداخت و لحظه ای از این وظیفه غفلت نکرد .
سرانجام در هفتم ذیحجه سال 114هجری در سن 57 سالگی در مدینه به وسیله هشام مسموم و چشم از جهان فروبست . پیکر مقدس آن امام بزگوار را در قبرستان بقیع کنار پدر بزرگوار وی به خاک سپردند .
نظر شما