به گزارش خبرنگار مهر، خانه تدین که متعلق به یکی از تجار معتبر سمنانی بوده، در خیابان طالقانی این شهر واقع شده و احداثش به اواخر دوره قاجاریه برمی‌گردد. این بنا دارای حوضخانه، تالارهای زمستان‌نشین و تابستان‌نشین، اصطبل، آشپزخانه، حیاط مرکزی و معماری گودال باغچه است که یکی از تکنیک‌های معماری سنتی ایران به شمار می‌رود. بادگیر بلند و حجیم بخش تابستان‌نشین نیز یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد این بناست.
این خانه، سه بخش حیاط بیرونی، بخش تابستان نشین و بخش خدماتی که در جبهه جنوبی حیاط اندرونی قرار گرفته را شامل می شود. تصویر خانه تدین در عکس های میرزا عبدالله قاجار، عکاس مخصوص ناصر الدین شاه، که درسال ۱۲۸۴ ه. ق گرفته شده دیده می‌شود؛ او این تصاویر را طی سفر ناصر الدین شاه از تهران به مشهد مقدس و توقف در سمنان به ثبت رسانده است.
دو سال پیش اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان، خانه تدین را در اختیار هنرمندان صنایع دستی گذاشت. ۲۰ صنعتگر که در رشته‌های مختلف چون گلیم، فرش، جاجیم، نمدمالی، چرم دوزی و سنگ تراشی فعال هستند و برخی‌شان زنان سرپرست خانوارند، در ازای به امانت گذاشتن سفته و پرداخت ماهانه ۷۰ هزار تومان فضایی را به خود اختصاص دادند و به کار پرداختند. این هنرمندان در این دو سال کوشیدند تا با برگزاری پنج شنبه بازار و دعوت از مدارس و آموزش هنرهای مختلف به علاقه مندان، خانه تدین را به عنوان خانه ای برای صنایع دستی معرفی کنند.
با وجود همه این فعالیت ها، سیزدهم اسفندماه ۱۳۹۶، صندوق حفظ و احیا، خانه تدین را در اختیار بخش خصوصی گذاشته تا به رستوران تبدیل شود. شانزدهم اسفندماه سال پیش، خبرگزاری مهر، گزارشی با عنوان «تغییر کاربری یکی دیگر از خانه‌های صنایع‌دستی/خانه تدین واگذار شد!» منتشر کرد و به طرح این مساله پرداخت. انتشار آن گزارش موجب شد تا اداره‌کل میراث فرهنگی سمنان درخصوص واگذاری خانه تدین به بخش خصوصی بیانیه‌ای صادر و اعلام کند: «در روزهای اخیر شاهد تعیین تکلیف و واگذاری یکی دیگر از بناهای تاریخی استان سمنان، پس از سه بار مزایده کشوری بودیم. خانه‌ای که مدتی به‌عنوان مکانی برای حمایت از صنعتگران صنایع‌دستی سمنان اختصاص یافته بود تا قبل از تعیین‌تکلیف و واگذاری، متروک نشود. در حال حاضر با واگذاری قانونی بنا ازسوی متولی کشوری، شاهد واکنش‌ها و اظهارنظرهای برخی عزیزان در فضای مجازی و رسانه‌ها هستیم، اما آنچه مسلم است قطعاً هیچ نهاد و تشکل و فردی به اندازه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سمنان در قبال صنعتگران و هنرمندان صنایع‌دستی تحت حمایت خود، احساس وظیفه ومسئولیت ندارد، همان‌گونه که پیش از این نیز بر همین مدار گام برداشته و اختصاص خانه تدین قبل از واگذاری برای حمایت این قشر و جلوگیری از متروک شدن بنا، نمونه‌ای از همین دست حمایت‌ها بوده و بی‌شک جمع فعال در خانه تدین هم بر این مهم صحه خواهند گذاشت.»
در بخش دیگری از این بیانیه آمده بود: «خانه تاریخی تدین بیش از چهار سال است در لیست واگذاری‌ها قرار داشته و این اتفاق تازه‌ای نیست که طی یک سال، یک ماه یا یک هفته اخیر روی داده باشد. با تمام این احوال در حال حاضر با پیگیری دکتر جهانشاهی سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان و با هماهنگی‌های به‌عمل آمده با صندوق احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی و فرهنگی کشور که ملک مذکور در اختیار آن‌ها قرار دارد و مسئولیت واگذاری نیز در چارچوب قانون به این نهاد سپرده شده، مقرر شد تا اردیبهشت ۹۷ تحویل بنا به برنده مزایده به تعویق بیفتد تا با بررسی جوانب مختلف بهترین تصمیم اخذ شود. در این راستا اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سمنان، گزینه‌های گوناگونی را طراحی کرده است تا همچنان حمایت از صنعتگران مستقر در تدین ادامه داشته باشد و بیش از گذشته شاهد بهبود فضای کسب‌وکار صنعتگران عزیز باشیم. بخش مهمی از برنامه‌های ما در مسیر احیا و بهره‌برداری از ظرفیت‌های بافت تاریخی سمنان از مسیر تقویت و توسعه صنایع‌دستی به‌ویژه کارگاه‌ها و مراکز عرضه محقق می‌شود و این دو بخش مکمل هم و مولد محصولات گردشگری در مرکز استان خواهند بود.»
اما واقعیت از این قرار است که هنرمندان ناچارند تا دهم اردیبهشت ماه سال جاری خانه تدین را به بخش خصوصی واگذار کنند. در حالی که هیچ مکان دیگری برای آنان در نظر گرفته نشده و تنها قرار است فضایی، که هنوز مشخص نیست کجای سمنان باشد، به زنان بی سرپرست و بدسرپرست تعلق بگیرد و هنرمندانی که توان مالی و تحصیلات دانشگاهی داشتند و در خانه تدین مشغول کار بودند، هیچ فضا و امکانی برای ادامه کار خود ندارند.
سال ۱۳۹۵ هم اتفاق مشابهی برای هنرمندان یزدی ساکن در خانه «حیرانی» افتاد. قرار بود این خانه هم تخلیه و به کانون وکلا سپرده شود اما با تلاش معاون صنایع دستی وقت یعنی بهمن نامورمطلق، این اتفاق نیفتاد. همان زمان زهرا احمدی‌پور از منع تغییرکاربری خانه‌های صنایع دستی خبر داده و گفته بود: طی ماه‌های گذشته سازمان‌ها و نهادهای مختلف خواهان تغییر کاربری خانه‌های صنایع دستی چون خانه حیرانی در یزد، یا شهرها یا استان‌های دیگر شدند. ما در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تلاش می‌کنیم، امکان تغییر کاربری برای این خانه‌ها وجود نداشته باشد تا هنرمندان با آرامش و امنیت خاطر بیشتری در این مراکز به تولید و آموزش صنایع دستی بپردازند.
دو سال از آن زمان گذشته و هنوز به وضعیت خانه های تاریخی که در اختیار هنرمندان صنایع دستی قرار گرفته سروسامانی داده نشده است.
نظر شما