خبرگزاری مهر، گروه استانها: هر ساله با نزدیک شدن به نیمه‌های ماه شعبان، آرامستان ها در تک‌تک شهرستان‌های خراسان جنوبی رنگ و بوی دیگری می‌گیرد. همزمان با چهاردهم شعبان مردم طبق طبق از انواع تنقل‌ها در دست داشته و روانه آرامستان می‌شوند تا رسم پیشینیان برای یاد کردن از اموات بر زمین نماند چرا که مردم این استان صدها سال است که شعبان را با چراغ برات می‌شناسند. خیرات برای اموات در چهاردهم شعبان هم از جمله آداب برات بوده که نسل به نسل در تاریخ خراسان جنوبی به جلو می رود.
هرچند آیین برات یکی از سنت‌های مذهبی استان به منظور زنده نگه‌داشتن یاد اموات و یادآور معاد بوده اما چند سالی است که درگیر چشم و هم چشمی‌هایی شده که به اسراف منجر شده است. متأسفانه این سنت دیرینه امروزه در هیاهوی اسراف گرایی ها رنگ‌باخته و به پدیده‌های ناخوشایند دیگری از جمله تکدی‌گری دامن زده است. بسیاری از انواع خوراکی‌های جمع‌آوری شده از سوی متکدیان دوباره در چرخه خرید و فروش قرار می‌گیرد که عرضه غیربهداشتی این خوراکی‌ها جای تأمل دارد و نگاه بیشتر مسئولان را می‌طلبد.
آیینی برخاسته از تاریخ
مردم خراسان جنوبی با انجام اعمال مخصوص به استقبال برات می روند. آیین سنتی برات برگرفته از گذشتگان و نیاکان ما بوده و در هر یک از شهرستان‌های خراسان جنوبی بنا به رسوم منطقه اجرایی می‌شود. نیمه شعبان که فرا می‌رسد، چراغ برات رفتگان نیز روشن می‌شود و مردم به دیدار درگذشتگان می روند.
در غروب روز سیزدهم شعبان کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده‌اند، انواع نان سنتی‌ها مانند روغن جوشی و کماچ پخت کرده و آن را بین مردم تقسیم می‌کنند.
برای برپایی این آیین طی روز چهارشنبه، مردم بر مزار درگذشتگان، فاتحه‌ای برای روح آن‌ها می‌خوانند و با انواع خوراکی‌ها مانند خرما، شیرینی، شربت و میوه از افرادی که برای قرائت فاتحه بر سر مزار حاضر می‌شوند، پذیرایی می‌کنند که این کار نوعی صله‌رحم نیز محسوب می‌شود. مردم بر این عقیده‌اند که در روزهای برات روح مردگان آزاد است و زندگان با حضور بر سر مزار آن ها، آزادی در آن‌ها از آتش دوزخ را طلب می‌کنند.
سنت برات از مسیر اصلی فاصله گرفته است
مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: سنت و مراسم چراغ برات برنامه‌ای است که در استان‌های خراسان از ۱۲ تا نیمه شعبان انجام می‌شود و به یاد اموات هستند.
حجت‌الاسلام احمدرضایی با بیان اینکه این سنت از نظر تاریخی به قبل از اسلام بر می‌گردد، افزود: اگر چه در آیات و روایات عنوانی برای تأیید این سنت وجود ندارد اما اسلام نیز آن را نفی نمی‌کند.
وی با بیان اینکه در این‌گونه مراسم‌ها انسان بیش از گذشته متوجه معاد می‌شود، گفت: برگزاری مراسم برات آیین خوبی مانند تلاوت قرآن، صله‌رحم و قرائت دعا را به دنبال دارد.
حجت‌الاسلام رضایی افزود: متأسفانه طی سال‌های اخیر برگزاری مراسم برات از مسیر اصلی خودش فاصله گرفته و دچار آسیب‌هایی مانند اسراف گرایی ها شده است.
مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان جنوبی ادامه داد: این روزها انجام برخی از امور مانند نذورات بر مزار اموات، رقابتی شده و از هدف اصلی خود فاصله گرفته است.
این روزها انجام برخی از امور مانند نذورات بر مزار اموات، رقابتی شده و از هدف اصلی خود فاصله گرفته است وی بیان کرد: مردم باید نذورات خود را به نهادهای متولی تحویل داده تا به دست نیازمند واقعی برسد و باقیات صالحاتی برای اموات باشد.
حجت‌الاسلام رضایی با اشاره به بازار داغ تکدی گری در روز برات بیان کرد: اگر شهروندان نذورات خود را به متولیان امر تحویل دهند، این پدیده نیز حذف خواهد شد.
حضور ۶ تیم نظارت شهرداری در آرامستان ها
مسئول مرکز ساماندهی متکدیان بیرجند هم در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: پدیده تکدی‌گری یکی از نا بهنجاری‌های اجتماعی و نمایی از بحران در ساختار جامعه است.
منصوره امیرآبادی با بیان اینکه تکدی‌گری با دو عامل کمک دهنده و کمک گیرنده در ارتباط است، گفت: تا زمانی که بین دو طرف ارتباط وجود داشته باشد، پدیده تکدی‌گری نیز خواهد بود.
وی با اشاره به حضور متکدیان در روز برات بیان کرد: در روز برات سال جاری شهرداری بیرجند با نیروی انتظامی در قالب شش اکیپ مستقر در ارامستان جمع‌آوری متکدیان را خواهند داشت.
امیرآبادی با بیان اینکه با متکدیان دستگیرشده برخورد قضایی خواهد شد، اظهار کرد: سال گذشته در ۱۴ شعبان ۶۱ متکدی جمع‌آوری شدند.
وی با بیان اینکه از این میزان ۳۱ نفر از شهرستان‌ها و استان‌های مجاور برای تکدی‌گری آمده بودند، گفت: از این افراد تعهد کتبی اخذشده و به محل سکونت اعزام شدند.
امیرآبادی با بیان اینکه ۱۷ نفر تبعه افغان از مزار شهدای بیرجند دستگیر شدند، اظهار کرد: خوشبختانه در سال گذشته نسبت به سنوات قبل حضور متکدیان ۵۰ درصد کاهش یافته است.
معدوم سازی یک تن مواد خوراکی
مسئول مرکز ساماندهی متکدیان بیرجند بیان کرد: همچنین در سال گذشته قریب به یک تن مواد خوراکی که توسط متکدیان جمع‌آوری شده بود را معدوم کردیم.
وی بیان کرد: این مواد به صورت کاملاً غیربهداشتی در داخل نایلون و کیسه‌ها جمع‌آوری شده و بعضاً در معرض نور آفتاب نیز قرار داشت.
امیرآبادی با بیان اینکه متکدیان به لحاظ بهداشتی تهدیدی جدی برای سلامت جامعه هستند، اظهار کرد: از شهروندان تقاضا نسبت به جمع‌آوری متکدیان از سوی عوامل ستاد، ممانعت نکنند.
وی بیان کرد: همچنین عرضه مستقیم مواد در آرامستان ها باعث وابستگی بیشتر متکدی به افراد جامعه می‌شود و می طلبد که کمک‌ها از طریق نهادهای حمایتی به نیازمندان واقعی برسد.
برپایی ۱۲۶ پایگاه جمع‌آوری نذورات در آرامستان ها
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) خراسان جنوبی هم در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به برگزاری آیین برات بیان کرد: جمع‌آوری هزینه‌هایی که در این روز می‌شود، نیاز بسیاری از نیازمندان را رفع می‌کند.
رضا سلم آبادی با بیان اینکه انفاق در روز برات سنت ارزشمندی است مشروط بر اینکه در مسیر خودش حرکت کند، گفت: ۱۲۶ پایگاه جمع‌آوری نذورات در روز برات در آرامستان های استان برپا می‌شود.
وی با بیان اینکه اگر نذورات و خیرات صرف اقدامات ماندگاری شود، ثواب بیشتری نیز به دنبال دارد، افزود: در حال حاضر هزار و ۲۰۰ سری جهیزیه مورد نیاز خانواده های نیازمند است.
سلم آبادی بیان کرد: ۱۳ هزار مسکن غیر مقاوم در خراسان جنوبی وجود دارد که با کوچک‌ترین زلزله آوار می‌شود.
وی با بیان اینکه همچنین دو هزار بیمار صعب‌العلاج نیازمند کمک‌های مردمی و خیران هستند، افزود: هزینه درمان این افراد ماهیانه ۳۵۰ هزار تومان می‌شود.
سلم آبادی با بیان اینکه بالغ بر ۲۲ هزار خانوار سرپرست سالمند در استان هستند، گفت: چه خوب است اگر خیرات و نذورات مردمی در این مسیرها هزینه شود.
خیرات و نذورات مردمی در این مسیر کمک به نیازمندان و اقدامات ماندگار شود مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) خراسان جنوبی گفت: طی سال گذشته ۴۶ میلیون تومان در پایگاه‌های نذورات مردمی جمع‌آوری شده که حائز اهمیت است.
نذورات به سمت ساخت و ساز مدارس هدایت شود
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی هم با اشاره به کمبود کلاس درس در خراسان جنوبی بیان کرد: در حال حاضر ۱۵ درصد از کلاس‌ها تخریبی بوده و ۴۸ درصد نیز نیازمند مقاوم‌سازی هستند.
محمدرضا بیکی با بیان اینکه تاکنون ۲۰ میلیارد تومان در راستای تجهیز کلاس‌ها به سامانه‌های گرمایشی هزینه کرده‌ایم، اظهار کرد: از سال ۹۷ نیز تعویض تأسیسات فرسوده در تعهد این اداره کل قرار گرفته است.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی بیان کرد: تاکنون توانسته‌ایم ۲۵ درصد از کلاس‌ها را مجهز به سیستم گرمایشی استاندارد کنیم.
وی با بیان اینکه کمک‌های مردمی و خیران می‌تواند کمک شایسته‌ای به احداث کلاس‌های درست باشد، گفت: از شهروندان خواستاریم هزینه‌ها و اسراف‌هایی که در مراسم‌هایی مانند برات می‌شود را به سمت و سوی احداث کلاس درس هداست کنند
به طور حتم ساماندهی این برنامه‌ها بیش از هر چیزی باید مورد توجه مسئولان باشد چرا که اسراف گرایی به بهانه خیرات و انفاق سال به سال از آیین سنتی برات فاصله می‌گیرد. این در حالی است که راهکارهای دیگری برای شاد کردن روح اموات نیز وجود دارد که باید از سوی متولیان امر مطرح شود.
نظر شما