بازگشت امید به ماندگاری بافت باقی مانده از تاریخ سمنان

خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: از بافت تاریخی شهر سمنان چیز زیادی نمانده است؛ هر آنچه که مانده هم به صورت پراکنده قابل دیدن است. در چند سال اخیر هر کسی از متولیان شهر با هر سلیقه‌ای آن را تغییر داد برخی گفتند که مجوز به ساخت بناهای جدید می‌دهند و شکل و شمایل خانه‌ها را چنان ساختند که بی‌ربط‌ترین المان‌ها را نسبت به بافت قدیمی دارد برخی دیگر بناهای تاریخی که در فهرست میراث ملی ثبت نشده بود را به بهانه فرسوده بودن از بین بردند.

برخی دیگر اما بناهای ثبتی را هم فاقد حیات ندانستند، برخی هم به بهانه توسعه حرم امامزاده طاهر هر چه بنای تاریخی آن اطراف بود را صاف کردند! حالا ده هکتار از ۴٢ هکتار بافت تاریخی و ویژه سمنان به دست فراموشی سپرده شده و باقی بافت به صورت پراکنده باقی است.

با چنین پیشینه‌ای از روزگار آشفته بناهای تاریخی حمیدرضا دوست محمدی مدیر اداره میراث‌فرهنگی شهر سمنان اما خوش‌بین است از این جهت که تصور می‌کند تفکرات گذشته با آمدن شهردار قبلی کاشان متفاوت شده و رویکرد مدیریت شهری به سمت احیای بناهای تاریخی است او از این جهت خوش بین است که دیگر لازم نیست مفاهیم اولیه میراث‌فرهنگی را یادآوری کند. اکنون در باقی مانده زخم‌های بافت تاریخی سمنان دسته می شود که بدنه‌های تخریب شده خانه‌ها تمیز شده و هر آنچه که باقی مانده را سعی کرده اند حفظ کنند.

دوست محمدی از همکارش شورای شهر و شهرداری در حفظ بافت تاریخی نیز خرسند است و می‌گوید که در آینده قرار است این دو نهاد محوطه کنار باغ امیر مرمت شده و برای بوم گردی مورد استفاده قرار گیرد زمزمه‌های نیز شنیده می‌شود که شورای شهر قصد دارد کارخانه ریسندگی و بافندگی را تخلیه و به موزه تبدیل کند.

گله و ناخرسندی متولیان میراث فرهنگی در شهر سمنان این است که برخی اختیارات به شهرستانها از سازمان میراث‌فرهنگی مرکز داده نمیشود و برخی از طرح‌ها نیز نیمه کاره و بلاتکلیف رها میشود به این معنا که برخی از طرحها باید تاییدیه سازمان مرکزی را داشته باشد اما این طرح وقتی به تهران می‌رسد یا دیگر جوابی داده میشود و یا پاسخ داده نمیشود.

مانند طرح عباسیه سمنان که به تهران رفته اما تکلیفش روشن نیست و یا اینکه هنوز میراث نمی داند اصلا در پهنه شرقی مسجد امام یا پهنه‌های غربی و یا عباسیه، خودروها اجازه ورود به بافت را داشته باشند یا نه این بلاتکلیفی و یا تقابل تفکران مختلف ناشی از آن میشود که منشور مرمتی وجود ندارد شهردار جدید سمنان هم وقتی دید طرح‌ها تعیین تکلیف نمیشود اعلام کرد که با احترام به حفظ میراث باز هم صبر می کنند و بدنه‌های تخریب شده را نگه می دارند رویکرد این است که حتی اگر خانه ای تا ٧٠ درصد هم تخریب شده باشد بازهم امکان مرمت دارد. دوست محمدی این رویکرد را در کنار رویکرد دیکتاتوری قبلی می گذارد که می‌گفت به عنوان کارشناس تنها وظیفه داری طرح‌ها را امضا کنی و کسانی که امضا نکردند آسیب دیدند.

او در بازدیدی که خبرنگاران میراث فرهنگی از بافت تاریخی سمنان داشتند خانه‌هایی را به آنها نشان داد که با تفکرات میراثی مرمت و یا بدنه سازی شده اند و برخی از آنها با تفکرات غیرمیراثی اغتشاش بصری به وجود آورده اند او می‌گوید که اگر قوانین خاص نهادینه شود دیگر هر کسی در هر مسندی که مینشیند ملزم است به آن عمل کند اما اگر شخص محور باشیم هر روز شاهد اعمال یک سلیقه در بافت‌های تاریخی خواهیم بود. مثل اینکه در جایی کف سازی بافت تاریخی را یک نهاد و بدنه سازی را نهاد دیگری انجام داده و این دو در کنار هم ناهمگون شده اند.