خبرگزاری مهر- گروه استان ها: اقتصاد خراسان شمالی از گذشته های دور تا به امروز مبتنی بر کشاورزی بوده اما طی سال های اخیر به علت کاهش بارندگی و خشکسالی با تنش آبی مواجه است از همین رو، این مسئله حیاتی امروزه دغدغه ای برای کشاورزان و همچنین سبب دلسردی و عدم تمایل جوانان روستایی برای اشتغال درحرفه کشاورزی شده است.
بحران آب و از طرفی نیاز بالای مصرف کنندگان از محصولات کشاورزی سبب تغییر الگوی کاشت محصولات با شیوه آبیاری نوین و از طرفی تمرکز بر کشت و توسعه محصولات کم آب و عدم نیاز به زمین مرغوب را گسترش داده است.
علیرغم مشکلات جدی که در حوزه آب خراسان شمالی وجود دارد اما شرایط آب و هوایی و وجود خاک مساعد آن ظرفیت کاشت برخی گیاهان همچون گل محمدی که مصارف فراوانی دارد، فراهم ساخته است.
کاشت گل محمدی در خراسان شمالی سالانه بیش از ۲۰۰ تن تولید می شود اما آنطور که باید زمینه بازار صادراتی خوبی ندارد.
گل محمدی جز نادر گیاهانی است که مصارف عمده ای دارد اما مصرف گلاب، بیشتر در ایران و کشورهای همجوار آن رواج دارد و اسانس این محصول به طور گسترده در کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا مصرف می شود، از این رو می توان با برند سازی آن برای صادرات و ارزآوری فرصتی مناسب به منظور توسعه اقتصادی ایجاد کرد.
باوجود اینکه خراسان شمالی جز استان هایی است که شرایط مناسب کشت گل محمدی را دارد به ویژه شهرستان فاروج با داشتن ۶۴ هکتار سطح زیر کشت و معروف به قطب تولید گل محمدی در استان اما آنطور که باید از این محصول بهره برداری ارزی و حتی در حوزه اشتغالزایی استفاده نشده است.
خراسان شمالی با وجود داشتن ۲۸۰ هکتار سطح زیر کشت گل محمدی تنها یک واحد صنعتی فرآوری گلاب گیری با ظرفیت سالانه ۴۰۰ تن را دارد.
گفتنی است علاوه بر این میزان سطح زیر کشت گل محمدی در خراسان شمالی افرادی دیگری در استان هستند که بیش از نیم قرن در حیاط منزل مسکونی خود این محصول را برداشت و به شیوه سنتی گلاب گیری می کنند.
گل محمدی برکت حیاط خانه است
یکی از خانم های بجنوردی که حدود نیم قرن به برداشت گل محمدی و گلاب گیری از این محصول مشغول است در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: گل محمدی برکت حیاط منزل است و هرساله برای فرارسیدن اردیبهشت ماه انتظار می کشم تا این گل هایی معطر را جمع آوری کنم.
هاجر پورنامدار اظهار می کند که اکنون ۸۵ سال دارد و به علت کهولت سن چندسالی است که دخترانش برای گلاب گیری کمکش می کنند.
وی با بیان اینکه گلاب گیری را تنها به علت علاقه انجام می دهد و هیچ درآمدزایی از این محصول ندارد، می افزاید: برداشت گل محمدی و گلاب گیری را تنها به علت علاقه انجام و محصول حاصل از آن را به فرزندان و اقوام خود می دهد.
نبود زمینه صادرات تولیدکنندگان را بی انگیزه کرده
یکی از تولیدکنندگان گل محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: بیش از هشت هکتار مزرعه گل محمدی دارد که با ۱۵ نفر کارگر هر ساله در اردیبهشت ماه جمع آوری این گل را انجام می دهند.
موسی یزدانی اظهار می کند: من محصولات دیگری نیز تولید می کنم اما گل محمدی به سبب کاهش آبیاری و سازگاری با هر نوع شرایط آب و هوایی نسبت به دیگر تولیدات درآمد بیشتری دارد.
وی می افزاید: متاسفانه علیرغم اینکه رضایت خوبی از برداشت این محصول دارم اما تاکنون نتوانسته ام در زمینه صادرات ورود پیدا کنم.
تولید کنندگان گل محمدی در خراسان شمالی تنها در زمینه خشک کردن غنچه ها یا گلاب گیری اقدام کنندیکی دیگر از تولیدکنندگان گل محمدی می گوید: نبود واحد صنعتی در خراسان شمالی تولید کنندگان گل محمدی را بی انگیزه کرده است چرا که وجود یک واحد صنعتی به تنهایی جوابگوی تمام گل ها نیست.
جواد ملکشی اظهار می کند: تولید کنندگان گل محمدی در خراسان شمالی تنها در زمینه خشک کردن غنچه ها یا گلاب گیری اقدام کنند.
وی می افزاید: کمبود کارگر و فراهم نبودن زمینه صادرات از جمله مشکلات است و چنانچه خراسان شمالی به عنوان یکی از قطب های تولید گل محمدی معروف شود، قطعا با تولید این محصول و برند سازی می توانیم درآمدزایی بالایی را ایجاد کنیم.
توسعه اقتصادی با صادرات اسانس گل محمدی
یکی از کارشناسان کشاورزی در خراسان شمالی به خبرنگار مهر می گوید: بهترین عطرهای دنیا از اسانس گل محمدی تولید می شوند، بنابراین با توجه به افزایش قیمت دلار، اسانس گل محمدی در توسعه اقتصادی خراسان شمالی تاثیر گذار است.
مهدی یزدانی اظهار می کند: متاسفانه باوجود اینکه بیش از ۴۰ محصول از گل محمدی در دنیا تولید می شود اما در ایران تنها در زمینه گلاب گیری و خشک کردن غنچه، گل آرایی و دم نوش استفاده می شود.
یزدانی می افزاید: سرمایه گذاری و ارائه راهکار برای درآمدزایی و تولید محصولات بیشتر از این محصول اقدام دشواری نیست تنها حمایت و انگیزه برای تولید کنندگان لازم است.
وی تصریح می کند: فراهم سازی زمینه تولیدات بیشتر از گل محمدی قطعا اشتغالزایی را به دنبال خواهد داشت و این تنها با حمایت و شناسایی علاقه مندان در این حوزه موثر است.
پیش بینی برداشت ۲۷۸ تن گل محمدی از مزارع خراسان شمالی
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی به خبرنگار مهر می گوید: امسال برداشت ۲۷۸ تن گل محمدی از ۲۸۰ هکتار سطح زیر کشت در استان پیش بینی شده است.
محمد علی شریکیان با بیان اینکه رویش گل محمدی سازگاری خوبی با شرایط آب و هوایی خراسان شمالی دارد، اظهار می کند: قابلیت آبیاری کم، قابلیت کشت در شرایط محدود کننده اقلیمی و خاک، تامین کننده مواد خام اولیه صنایع فرآوری بهداشتی، دارویی و آرایشی و به ویژه ایجاد درآمد ارزی، اشتغالزایی و توسعه اکوتوریسم از جمله مهم ترین مزایای توسعه کشت گل محمدی است.
گل محمدی به لحاظ فرهنگی با فرهنگ مردم استان ارتباط دارد چرا که برای مصارف زیادی استفاده می کنند از این رو گسترش کشت این محصول ضرورت داردشریکیان با بیان اینکه زمینه توسعه صادرات غیر نفتی گل محمدی فراهم است، می افزاید: باتوجه به اینکه اسانس این محصول پایه تولید عطریات دنیا است، بنابراین می توان در این زمینه اقدام کرد.
وی تصریح می کند: گل محمدی به لحاظ فرهنگی با فرهنگ مردم استان ارتباط دارد چرا که برای مصارف زیادی استفاده می کنند از این رو گسترش کشت این محصول ضرورت دارد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی بیان می کند: مناطق مستعد به خصوص در اراضی شیبدار برای توسعه کشت گل محمدی در استان فراهم است.
شریکیان در ادامه می گوید: به منظور استفاده از توان علمی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی در حوزه تولید گل محمدی، کارگاه و کلاس های توسعه ای و ترویجی به منظور ارتقا دانش بهره برداران این محصول برگزار شده است.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان گل محمدی در خراسان شمالی سالانه توانایی تولید ۱۰۰ هزار اصله نهال را دارند، اظهار می کند: امسال ۴۵ هزار اصله گل محمدی تامین و کشت شده است.
سند توسعه اقتصاد خراسان شمالی بر پایه کشاورزی است
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی درگفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سند توسعه اقتصاد خراسان شمالی برپایه کشاورزی تهیه شده است، می گوید: خراسان شمالی ظرفیت های قابل توجهی در حوزه بهره برداری از گیاهان دارویی به ویژه کشت گل محمدی را دارد.
علی اکبری کشت محصول گل محمدی را اقدامی موثر در توسعه اقتصادی خراسان شمالی دانست و اظهار می کند: تسهیلات بلاعوض و کم بهره در حوزه کشاورزی، فرصتی مناسب برای توسعه گلزارهای گل محمدی است.
موقعیت استراتژیک خراسان شمالی، کشت گل محمدی و فراهم آوری زمینه های استخراج محصولات متعدد، نقش بسزایی در توسعه اقتصادی استان خواهد داشتاکبری می افزاید: باتوجه به کاهش بارندگی طی سال های اخیر و موقعیت استراتژیک خراسان شمالی، کشت گل محمدی و فراهم آوری زمینه های استخراج محصولات متعدد، نقش بسزایی در توسعه اقتصادی استان خواهد داشت.
وی تصریح می کند: توسعه اقتصادی روستایی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان تنها با ایجاد اشتغالزایی فراهم خواهد شد، بنابراین آگاه سازی و اطلاع رسانی این اقشار با محصولاتی که ظرفیت درآمدزایی و نیاز آبی کمی دارند، ضرورت دارد.
نماینده مردم بجنورد، گرمه، جاجرم، رازوجرگلان و مانه و سملقان بیان می کند: برنامه ریزی دقیق و تسهیل در روند اعطای تسهیلات به کشاورزان برای اشتغالزایی قطعا علاوه بر افزایش درآمدزایی روستاییان در توسعه اقتصادی استان نیز موثر خواهد بود.
بنا براین گزارش، کشت گل محمدی یکی از محصولات تاثیر گذار در اقتصاد خراسان شمالی خواهد بود اما این امکان با فراهم شدن شرایط مساعد به صورت فنی و نوین امکان پذیر است چرا که روش های سنتی برای استخراج محصولات متعدد به تنهایی برای صادرات و ارز آوری موثر واقع نخواهد شد.
نظر شما