به گزارش خبرنگار مهر، در میان فضائل بی حد و حصر امیرمومنان که زبانزد عامه و خاصه است برخی از فضائل آن حضرت بسیار ویژه بنظر می رسند و علاوه بر اینکه فضیلتی را از آن راد مرد عالم وجود نقل می کنند دارای مطالبی دیگر اند که پیام های مهم اعتقادی و مذهبی را می رسانند.
از این دسته فضائل یکی حدیث مشهور به «حدیث جواز» است که در ادامه اشاره می شود.
متن حدیث همراه با ترجمه آن :
عَنْ عَلِی(ع) : قَالَ رَسُولُ اللهِ(ص) :«إِذَا جَمَعَ اللهُ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ یوْمَ الْقِیامَةِ وَنَصَبَ الصّـِرَاطَ عَلَی جِسْرِ جَهَنَّمَ، مَا جَازَهَا أَحَدٌ حَتَّی کَانَ مَعَهُ بَرَاءَةٌ بِوَلَایةِ عَلِی بْنِ أَبِی طَالِبٍ».
از علی(ع) نقل است که رسول خدا(ص) فرمود:«چون خداوند، اولین و آخرین را در روز رستاخیز جمع آورد و صراط را بر روی پل دوزخ، نصب کند، احدی از آن عبور نکند مگر کسی که سند رهایی از آتش به‌واسطه ولایت علی بن ابی‌طالب را در دست داشته باشد».
این حدیث علاوه برآن که در مصادر و کتب شیعه مفصلا مورد بحث قرار گرفته است در کتب علمای سنی نیز بدان اشاره شده است. منابعی که از این حدیث یاد کرده اند بسیار اند، من جمله :
جواهرالمطالب، ج۱، ص۸۸؛ ابونعیم اصفهانی، ذکر اخبار اصبهان، ج۱، ص۳۴۱ – ۳۴۲. حدیث را ابوالخیر احمد بن اسماعیل طالقانی در باب ۳۳، ح۴۰ از کتابش الأربعین‌المنتقی که در مجله وزین تراثنا (ش۱، ص۱۱۹) منتشر شده، آورده است.
ابن‌مغازلی در المناقب (ص 120) از ابن‌عباس روایت کرده که رسول خدا| فرمود: «در روز رستاخیز علی× مشرف بر حوض کوثر ایستاده است. احدی به بهشت در نیاید جز آنکه پروانه‌ای از علی بن ابی‌طالب با او باشد». نیز این مطلب را از انس (ص 120) نقل کرده است.
ایضا مجددا قابل ذکر اینکه برای این حدیث منابع فراوانی وجود دارد که آنها را در فرائدالسمطین (جوینی، ج۱، ص۲۸۹ – ۲۹۰، ح۲۲۸)؛ غایة‌المرام (بحرانی، ج۳، ص۹۷)؛ الریاض‌النضره (طبری، ج۲، ص۱۳۷)؛ ذخائرالعقبی (طبری، ص۷۱)، می‌توان دید.
اکنون نکات قابل تأمل در این حدیث عبارتست از:
۱-در سند کتاب فرائد السمطین این حدیث مهم را جوینی نقل می کند. هنگامی این نکته اهمیت پیدا می کند که بدانیم جوینی استاد شمس الدین ذهبی انقدالمنقدین عامه است، لذا کسی از علمای اهل سنت با چنین دیدگاهی این حدیث زیبا را نقل نموده است.
۲-در کتاب «الریاض النظرة فی مناقب العشرة» که همان «عشره مبشره» را آورده است، جلد سوم همان تعبیر وجود دارد:
«روی جهنم پلی را درست می‌کنند که کسی از آن پل نمی‌تواند عبور کند، مگر اینکه برائت نامه خلاصی از آتش با ولایت علی بن أبی طالب داشته باشند.»
۳- این حدیث دارای محتوایی اعتقادی است، آن هم این که تمام اعمال و حرکات و سکنات یک انسان مسلمان آن هنگامی مقبول و موجب رد شدن از مواقف آخرت بالخصوص پل صراط است که با ولایت امیرالمومنین علی بن ابی طالب ع عجین و همراه باشد.در این موضوع و شرط مهم فرقه مذهبی مهم نیست بلکه باید هر مسلمانی ولایت حضرت امیر را داشته باشد.
۴-این روایت شریفه می تواند محوری دیگر برای وحدت و تقریب مذاهب اسلامی باشد. چرا که شیعه و سنی این فضیلت و منقبت مهم را برای امیرالمومنین علی (ع) قائل اند.
۵-علاوه براین روایت، روایات دیگری بدین مضمون هستند که همین فضیلت را تائید می کنند :
در کتاب «مناقب» اثر آقای «خوارزمی» متوفای ۵۶۸ هجری صفحه ۶۸ وارد شده است که رسول گرامی اسلام به امیرالمؤمنین می‌فرماید:
« یاعلی لو ان عبدا عبد الله عز وجل مثل ما قام نوح فی قومه»یا علی! اگر بنده‌ای به اندازه‌ای که حضرت نوح در قومش بود عبادت کند.
«وکان له مثل أحد ذهبا " فأنفقه فی سبیل الله» و اگر به اندازه کوه احد طلا داشته باشد و در راه خدا انفاق کند،
«ومد فی عمره حتی حج الف عام علی قدمیه ثم قتل بین الصفا والمروة مظلوما »و خداوند عمرش را به قدری طولانی کند که هزار بار به زیارت خانه خدا پیاده برود و بین صفا و مروه مظلومانه شهید شود،
«ثم لم یوالک یا علی لم یشم رائحة الجنة ولم یدخلها» اما ولایت تو را نداشته باشد، اصلاً بوی بهشت به مشامش نمی‌رسد و داخل بهشت نمی‌شود. (المناقب، نویسنده: الموفق الخوارزمی، تحقیق: الشیخ مالک المحمودی، ص ۶۸، ح ۴۰)
مردمی که در قیامت حاضر می‌شوند، بوی بهشت از هزار سال به مشام آنان می‌رسد؛ اما چنین فردی بوی بهشت را استشمام نمی‌کند.
پس این روایت که به روایت قبلی هر دو هم را تقویت می کنند و مورد اتفاق علمای شیعه و سنی اند باید مورد توجه امت اسلامی باشد و قدردان شخصیت امیرالمومنین بیش از پیش بوده و محوری برای تقریب و وحدت مذاهب گردد.
نظر شما