خبرگزاری مهر- گروه استانها: اختلالات روانی پس از بیماری‌های قلبی و عروقی بیشترین حجم از بیماری‌ها را در کشور به خود اختصاص داده‌اند و این خود زنگ هشداری برای سلامت روانی جامعه است. موضوعی که در نهان جامعه در حال گسترش است و همچنان اقدام جدی برای مقابله با آن نشده است.
اختلالات روانی به آن دسته از بیماری‌هایی گفته می‌شود که بر تفکر و رفتار انسان اثر گذاشته و باعث ایجاد ناراحتی‌های روحی و روانی در فرد می‌شود؛ این بیماری‌ها زمینه تعاملات اجتماعی افراد را کاهش می‌دهد.
اما در سال‌های اخیر وزارت بهداشت به‌صورت ویژه کار در حوزه ارتقای سلامت روانی جامعه را در دستور کار خود قرار داده است و این موضوع به سطح استانها نیز تسری یافته است.
واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با تدوین برنامه‌های مختلف در حوزه سلامت اجتماعی، سلامت روانی و پیشگیری از سوءمصرف مواد مخدر به فعالیت می‌پردازد. حالا کارگروه‌های سلامت در سطح استانها محل بررسی جنبه‌های مختلف سلامت جامعه ازجمله سلامت روانی، شده است.
وزیر بهداشت نیز در یادداشتی به مناسبت هفته سلامت گفته بود: همه باید این موضوع را مرتب یادآوری کنیم که توجه به سلامت روان و ارتقای آن ضرورتی انکارناپذیر است و این مهم ممکن نخواهد شد، مگر با مشارکت تمام بخش‌های جامعه و حاکمیت.
سید حسن قاضی زاده هاشمی خاطرنشان کرد که لزوم توجه به موضوع سلامت روان آن‌گاه روشن‌تر می‌شود که بدانیم بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در جهان دچار افسردگی و بیش از ۲۶۰ میلیون نفر دچار اختلالات اضطرابی هستند که بسیاری از این افراد هر دو این اختلالات را تجربه می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، افسردگی به تنهایی مهم‌ترین عامل ایجاد بار بیماری‌ها باشد.
وی ادامه داد: اگر خواهان کاهش اختلالات روان و تبعات و آسیب‌های اجتماعی آن هستیم، باید به عوامل کلان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مانند فقر، بیکاری، تبعیض و شکاف اجتماعی در جامعه و آرامش و امنیت و شایسته سالاری در محیط کار توجهی جدی داشته باشیم. در این مسیر، تدوین برنامه‌های درازمدت در جهت اصلاح و تعدیل شرایط، برنامه‌های کوتاه‌مدت برای حمایت از گروه‌های در معرض آسیب و اطلاع‌رسانی مناسب، از مهم‌ترین اقداماتی هستند که باید با دقت و سرعت انجام شوند.
اختلالات روانی رتبه دوم را در حوزه بار بیماری‌ها در کشور دارد
اکبر کردی متخصص اعصاب و روان در سخنانی با اشاره به اینکه اختلالات روانی رتبه دوم را در بین شیوع بیماری‌ها در کشور دارد، اظهار داشت: پس از بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های حوزه اختلالات روان‌پزشکی ۱۴.۵ درصد بار بیماری‌ها را در کشور به خود اختصاص داده است.
در سال ۹۳ میزان شیوع بیماری‌های اختلالات روانی در کشور ۲۳.۴ درصد بوده است
وی بابیان اینکه در سال ۹۳ میزان شیوع بیماری‌های اختلالات روانی در کشور ۲۳.۴ درصد بوده است، تصریح کرد: این آمار در لرستان ۳۶.۳ درصد اعلام‌شده که بالاترین رقم را در سطح استان‌های کشور به خود اختصاص داده است.
این متخصص اعصاب و روان با تأکید بر اینکه بر اساس مستندات سازمان پزشکی قانونی، در سال‌های ۸۸ تا ۹۲ میانگین آمار خودکشی در کشور ۵.۲ درصد در ۱۰۰ هزار نفر اعلام شد، ادامه داد: در همین مدت میانگین آمار خودکشی در لرستان ۱۲.۴ درصد بوده است.
کردی با اشاره به اینکه اختلالات خلقی، مصرف مواد مخدر، اختلالات شخصیتی و ... از مهم‌ترین علل خودکشی است، افزود: ما باید با شناسایی افراد مستعد خودکشی، آنان را تشویق به درمان کنیم و مهارت‌های ده‌گانه زندگی سالم را به عموم مردم آموزش دهیم.
۲۷ درصد خودکشی‌ها با سوءمصرف مواد مخدر ارتباط دارد
وی یادآور شد: بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، ۴۹ درصد قتل‌ها، ۸۲ درصد تجاوزها، ۶۹ درصد درگیری‌های منجر به قتل، ۲۷ درصد خودکشی‌ها، ۵۰ درصد همسر آزاری‌ها و ۳۸ درصد کودک‌آزاری‌ها با سوءمصرف مواد مخدر و مشروبات الکی ارتباط دارد.
این متخصص اعصاب و روان با تأکید بر اینکه بر اساس پیمایش ملی سلامت روان در سال ۹۳ که از سوی وزارت بهداشت انجام شد، میانگین آمار اختلالات روانی در کشور ۲۳.۴ درصد بود که این آمار نسبت به سال‌های قبل افزایش‌یافته است، افزود: بر اساس همین مطالعات، میزان اختلالات روانی در لرستان از ۱۹.۷ درصد در سال ۷۸ به ۳۶.۳ درصد در سال ۹۳ رسیده است و این میزان رشد ۱۶.۶ درصدی را نشان می‌دهد.
اختلالات روانی دومین عامل مرگ در سنین بین ۱۵ تا ۲۹ سال سومین عامل مرگ در سنین ۱۵ تا ۴۴ سال است
کردی با اشاره به اینکه لرستان در سال ۹۳ و بر اساس اطلاعات این پیمایش، بالاترین آمار اختلالات روانی را در کشور داشته است، افزود: اختلالات روانی دومین عامل مرگ در سنین بین ۱۵ تا ۲۹ سال و سومین عامل مرگ در سنین ۱۵ تا ۴۴ سال است.
وی خاطرنشان کرد: این سنین درواقع سن سازندگی هستند و در بحث‌های توسعه‌ای جوامع بسیار مهم هستند.
این متخصص اعصاب و روان بابیان اینکه بر اساس مستندات سازمان پزشکی قانونی، روزانه ۱۰ نفر به علت خودکشی فوت می‌کنند، تصریح کرد: آمار ۱۲.۴ درصدی خودکشی در لرستان طی سال ۹۳، از میانگین‌های جهانی نیز بالاتر است.
خودکشی در غرب کشور ۲ تا ۵ برابر میانگین کشوری است
کردی ادامه داد: اما این وضعیت تنها شامل استان لرستان نمی‌شود و آمار خودکشی در غرب کشور ۲ تا ۵ برابر میانگین کشوری است.
وی خاطرنشان کرد: به ترتیب استان‌های ایلام، کرمانشاه و لرستان بیشترین آمار خودکشی را در غرب کشور دارند، البته این آمار از واقعیت موجود در جامعه نیز کمتر است.
این متخصص اعصاب و روان با اشاره به اینکه درمجموع و بر اساس آمار، ۳ هزار و ۲۳۰ نفر در کشور اقدام به خودکشی کرده‌اند که بیشتر آن‌ها زن بوده‌اند، یادآور شد: اما آمار حوزه خودکشی منجر به فوت در آقایان بیشتر است.
پیگیری مستمر وضعیت کسانی که اقدام به خودکشی داشته‌اند
کردی بابیان اینکه عوامل مختلفی از قبیل فقر، بیکاری، مشکلات فرهنگی و ... زمینه‌ساز خودکشی است اما بیشترین علت خودکشی به سابقه قبلی در اقدام به خودکشی برمی‌گردد، تصریح کرد: بر همین اساس در برخی استانها ازجمله ارومیه، ایلام، لرستان و کرمانشاه، برنامه‌ای برای پیگیری وضعیت کسانی که اقدام به خودکشی کرده‌اند، اجرا می‌شود.
وی افزود: بر این اساس، افرادی که اقدام به خودکشی کرده‌اند به مراکز جامع سلامت معرفی می‌شوند و مشاورانی به‌صورت مستمر با آن‌ها در ارتباط هستند، بر اساس تحقیقات انجام‌شده، این اقدامات منجر به کاهش ۵۰ درصدی خودکشی‌ها می‌شود.
این متخصص اعصاب و روان با اشاره به اینکه شناسایی افراد در معرض خطر خودکشی، ایجاد سیستم ثبت رفتارهای خودکشی و پیگیری وضعیت کسانی که اقدام به خودکشی کرده‌اند باید در دستور کار قرار گیرد، اظهار داشت: معضل خودکشی به‌راحتی قابل‌پیشگیری نیست و همکاری و همراهی همه دستگاه‌های ذی‌ربط را می‌طلبد.
کردی بابیان اینکه ما در اجرای برنامه‌های پیشگیری از خودکشی، کاهش ۱۰ درصدی اقدام به خودکشی را دنبال می‌کنیم، تصریح کرد: آموزش گسترده در سطح اقشار مختلف مردم باید پیگیری شود، به‌ویژه در سطح مدارس و دستگاه‌های اجرایی.
رفاه بیش از سلامت روان، مردم را درگیر کرده است
ماندانا ساکی عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز تغییر سبک زندگی مردم را از عوامل مؤثر در بروز بیماری‌های حوزه اختلالات روانی می‌داند و ادامه می‌دهد: متأسفانه در این سال‌ها، رفاه و آسایش بیش از سلامت روانی برای افراد مهم شده است.
وی خاطرنشان کرد: عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی بر سلامت مردم تأثیر گذاشته است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس آمار ۲۴ درصد افراد ۱۵ تا ۶۴ ساله دچار یک یا چند اختلال روان‌پزشکی هستند، ادامه داد: شیوع این اختلالات روانی در خانم‌ها بیشتر از آقایان است.
اجرای برنامه‌های ارتقای سلامت روان در سطح مدارس
معاون اداره کل آموزش‌وپرورش لرستان نیز در سخنانی با اشاره به اینکه برنامه‌های متعددی در حوزه پیشگیری از خودکشی در سطح مدارس استان انجام داده‌ایم، اظهار داشت: ۲۶ کارگاه آموزشی پیشگیری از خودکشی در سطح مدارس استان برگزار کرده‌ایم.
فرید بهرامی بابیان اینکه ۷۸۰ نفر را در سال جاری تحت پوشش برنامه‌های پیشگیری از خودکشی قرار داده‌ایم، تصریح کرد: تأمین نیروی متخصص برای ارائه آموزش‌ها مهم است و از سوی دیگر برای اجرای این برنامه‌ها دچار کمبود اعتبار هستیم.
وی با تأکید بر اینکه سال گذشته ۷۰ کارگاه سلامت روان را مدارس استان اجرا کردیم، افزود: در قالب این برنامه ۳ هزار نفر را آموزش داده‌ایم.
معاون اداره کل آموزش‌وپرورش لرستان یادآور شد: برای استمرار و گسترده کردن برنامه‌های پیشگیری از خودکشی نیازمند به همکاری دانشگاه علوم پزشکی هستیم.
آمار ۸.۴ درصدی خودکشی در لرستان
معاون سیاسی امنیتی استانداری لرستان نیز در سخنانی با اشاره به اینکه وقوع حتی یک خودکشی نیز برای ما نگران‌کننده است، اظهار داشت: بر اساس آمار اداره کل بهزیستی لرستان، وضعیت موجود در حوزه خودکشی‌ها در استان نشان‌دهنده آمار ۸.۴ درصدی در هر ۱۰۰ هزار نفر است.
حبیب‌الله خجسته پور یادآور شد: آمار این حوزه در سال ۹۳، ۱۲.۴ درصد بوده است.
سند جامع سلامت لرستان تدوین می‌شود
وی بابیان اینکه باوجود کاهش آمار خودکشی اما همین آمار نیز جای نگرانی دارد، تصریح کرد: برنامه‌های پیشگیری از خودکشی و آموزش‌های سلامت روان در سطح مدارس استان باید اجرایی شود، همچنین این آموزش‌ها در سطح ادارات استان باید پیگیری شود.
معاون سیاسی امنیتی استانداری لرستان با تأکید بر اینکه در هر زمینه‌ای اگر نقشه راه نداشته باشیم کار با مشکل مواجه می‌شود، افزود: در همین راستا سند جامع سلامت استان تدوین می‌شود.
به‌هرروی، عوامل مختلفی سلامت روانی جامعه را تهدید می‌کند اما آنچه بیش از همه مهم به نظر می‌رسد، این است که افراد باید حفظ و ارتقای سلامت روحی و روانی خود را در اولویت زندگی قرار دهند، موضوعی که در روزمرگی زندگی انسان‌ها نادیده گرفته می‌شود.
نظر شما