به گزارش خبرنگار مهر، شمارش معکوس اهالی تئاتر که از حدود 50 روز پیش برای آغاز جشنواره بیست و پنجم شروع شده بود، به روزهای آخر رسید و بار دیگر و برای بیست و پنجمین بار، اهالی و هنرمندان تئاتر گرد هم جمع شدند تا در جشنی باشکوهتر از همیشه، بیست و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را برگزار کنند.
در همین راستا، با نگاهی کوتاه و اجمالی به تاریخچه برگزاری جشنواره تئاتر فجر از آغاز تا امروز، به مرور آخرین تغییر و تحولات، اتفاقات، چگونگی برگزاری جشنواره و آخرین خبرها و ... می‌پردازیم.
اولین جشنواره تئاتر فجر 1361: نمایش های برگزیده این دوره عبارت بودند از "خانات" رضا صابری، "دیوارها را پاک نکنیم" قدرت الله صالحی، "دقیانوس" احمد سپاسدار و حسن زارعی
دومین جشنواره تئاتر فجر 1362: نمایش های برگزیده این دوره عبارت بودند از "مظلوم پنجم" رضا صابری، "سومین شب" محمد احمدی
سومین جشنواره تئاتر فجر 1363: نمایش های برگزیده این دوره عبارت بودند از "خلیل، طلایه دار درون مرز" محمد احمدی، "صبح قریب" داریوش باقرفر، "آوخ" مصطفی قلندری
چهارمین جشنواره تئاتر فجر 1364: در این دوره هیچ نمایشی برگزیده شناخته نشد.
پنجمین جشنواره تئاتر فجر 1365: نمایش های برگزیده این دوره عبارت بودند از "شگرد آخر" انوشیروان ارجمند، "نامیرا" نعمت الله لاریان.
ششمین جشنواره تئاتر فجر 1366: در این دوره که بخش مسابقه نمایش کودک نیز برای اولین بار به جشنواره اضافه شده بود، هیچ نمایشی به عنوان نمایش برگزیده انتخاب نشد.
هفتمین جشنواره تئاتر فجر 1367: در این دوره که یکی از جنجالی ترین دوره های جشنواره محسوب می شود، علاوه بر اینکه هیچ نمایشی برگزیده شناخته نشد، رشته های بازیگری مرد و زن، نمایشنامه و کارگردانی نیز هیچ برگزیده ای نداشت.
هشتمین جشنواره تئاتر فجر 1368: در این دوره از جشنواره، به دلیل جنجال های دوره هفتم و به منظور حذف هرگونه رقابت کاذب میان هنرمندان تئاتر، بخش مسابقه (به معنای حرفه ای آن) حذف و فقط هدایایی به هشت گروه شرکت کننده در بخش جشنواره جشنواره ها اهدا شد.
نهمین جشنواره تئاتر فجر 1369: مانند دوره هشتم، هیئت داوران متشکل از سیدمهدی شجاعی، محمود عزیزی، سعید کشن فلاح، ایرج راد و اکبر زنجانپور هشت نمایش را برای اجرا در بخشی به نام "بخش جشنواره ها" برگزیدند و به همه آنها هدایایی داده شد.
دهمین جشنواره تئاتر فجر 1370: در این دوره به دلیل اعتراضاتی که به نحوه برگزاری جشنواره از طرف اهالی تئاتر صورت گرفته بود، دوباره بخش مسابقه به جشنواره اضافه شد، اما این بار نیز نمایشی به عنوان نمایش برگزیده انتخاب نشد. در این دوره برگزیده شدن گلاب آدینه به عنوان اولین کارگردان زن برای نخستین بار طی 10 دوره برگزاری جشنواره از نکات جالب توجه بود.
یازدهمین جشنواره تئاتر فجر 1371: بنا بر اعلام دبیرخانه جشنواره، در این دوره بخش مسابقه برگزار نشد.
دوازدهمین جشنواره تئاتر فجر 1372: در این دوره نمایش "شنا در آتش" به نویسندگی و کارگردانی رضا صابری بیشترین تعداد جایزه را به خود اختصاص داد.
سیزدهمین جشنواره تئاتر فجر 1373: در این دوره بخش تئاتر خیابانی هم به جشنواره اضافه شد.
چهاردهمین جشنواره تئاتر فجر 1374: برگزیدگان این دوره عبارت بودند از نمایشنامه "سرخ سوزان" نوشته چیستا یثربی، کارگردان انتخاب نشد، بازیگر اول مرد حسین پارسایی و بازیگر اول زن شبنم طلوعی
پانزدهمین جشنواره تئاتر فجر 1375: "خاک‌خورده‌ها" به کارگردانی احمد طاهونچی نمایش برگزیده شد.
شانزدهمین جشنواره تئاتر فجر 1376: "زمستان 66" به کارگردانی محمد یعقوبی نمایش برگزیده شد.
هفدهمین جشنواره تئاتر فجر 1377: این دوره اولین دوره برگزاری جشنواره به صورت بین‌المللی محسوب می شود و "نیلوفر آبی" به کارگردانی حمید امجد نمایش برگزیده شد.
هجدهمین جشنواره تئاتر فجر 1378: دو نمایش "شب های آوینیون" به کارگردانی کورش نریمانی و "وقتی ما بر می گردیم ..." به کارگردانی ابراهیم پشت کوهی به عنوان نمایش های برگزیده انتخاب شدند.
نوزدهمین جشنواره تئاتر فجر 1379: هیئت داوران این دوره جایزه ویژه خود را به احمد آقالو به خاطر حضور مستمر و تاثیرگذار در عرصه تئاتر تقدیم کرد و ضمنا هیچ نمایشی را به مفهوم برتر تشخیص نداد.
بیستمین جشنواره تئاتر فجر 1380: این دوره با شعار "تئاتر، صحنه صلح و اندیشه" برگزار شد و نمایش "سبز، سهراب، سرخ" به نویسندگی و کارگردانی محمدباقر بنائی مقدم از اردبیل عنوان نمایش برگزیده را کسب کرد.
بیست و یکمین جشنواره تئاتر فجر 1381: جایزه ویژه هیئت داوران در این دوره به نمایش "آل" به کارگردانی بهزاد شاهنده از ساری تعلق گرفت.
بیست و دومین جشنواره تئاتر فجر 1382: در این دوره بانوان تئاتری دو جایزه مهم را از آن خود کردند. شبنم طلوعی رتبه اول بازیگری برای نمایش "می‌بوسمت و اشک" و نغمه ثمینی رتبه اول نمایشنامه‌نویسی برای نمایشنامه "شکلک".
بیست و سومین جشنواره تئاتر فجر 1383: این دوره مانند دوره هشتم، نهم و یازدهم به شکل غیررقابتی برگزار شد، اما به تمام گروههای شرکت‌کننده لوح تقدیر و تندیس یادبود اعطا شد. در این دوره از سه پیشکسوت تئاتر ایران زنده یاد مهین اسکویی، رضا کرم‌رضایی و ایرج راد تجلیل شد.
بیست و چهارمین جشنواره تئاتر فجر 1384: هادی مرزبان با نمایش "ملودی شهر بارانی" نوشته اکبر رادی جایزه ویژه هیئت داوران را به دست آورد. همچنین این نمایش در رشته های دیگر نیز جایزه هایی را از آن خود کرد.
"جشنواره 25" از نوع تئاتر
با توجه به آغاز جشنواره، طرح کمبودها، مشکلات و نقصان‌های موجود در حوزه نمایش کشور و پرداختن به آنها در زمان فعلی منطقی به نظر نمی‌رسد، چرا که قبل از این و در زمان مقتضی در این باب بسیار سخن به میان آمده و بعد از این نیز فرصت تشریح آنها خواهد بود، تا بلکه گوشی آنها را بشنود و بالاخره حرف‌ها و قول‌ها به واقعیت بپیوندد. اما مواردی هست که برای هر چه بهتر و آبرومندانه‌تر برگزار شدن جشنواره در دوره‌های آتی باید به آنها توجه جدی کرد.
از جمله این موارد اینکه بعد بین‌المللی جشنواره چند سالی است به نوعی رنگ و بوی جدی و قابل قبولی به خود گرفته و استقبال چشمگیر مخاطبان ایرانی در دوره‌های گذشته از نمایش‌های خارجی اجرا شده در جشنواره و حضور گروههای مطرح و حرفه‌ای تئاتر از اروپا از بارزترین دلایل این امر هستند.
با توجه به این نکته پراهمیت که بازتاب این تعامل فرهنگی در تعیین و تغییر نگاهها به ایران و هنر ایرانی امری غیرقابل اجتناب است، وجود مواردی همچون اجازه ندادن کمرگ برای ورود وسایل صحنه چند گروه خارجی، ورود تماشاگر اضافی به سالن در بعضی اجراها به خصوص اجراهای خارجی، بی‌نظمی در فروش بلیت و ... مسائلی است که نباید از آنها غافل شد. نباید فراموش کرد که پاک کردن تاثیر منفی چنین اتفاقاتی از ذهن میهمانان خارجی هزینه‌ای بسیار سنگین‌تر از برگزاری جشنواره خواهد داشت. در واقع وجود اینگونه بی‌نظمی‌ها بعد از 25 سال اصلا قابل توجیه نیست.
بر کسی پوشیده نیست که جشنواره تئاتر فجر بعد از گذشت سال ها امروز توانسته تا حدودی به جایگاهی که شایسته ایران و ایرانی است نزدیک شود و دیگر به عنوان یک رویداد فرهنگی ارزشمند، درصدد تثبیت ارزش های انسانی در سطح جهان است. لذا لازم است هر کس که به نوعی با این جشنواره مستقیم یا غیرمستقیم مرتبط است، در راستای برگزاری هر چه باشکوهتر و منظم‌تر آن حتی از کوچکترین کار دریغ نکند و هر چه دارد را بر اساس وظیفه‌اش رو کند.
نظر شما