به گزارش خبرنگار مهر ، ایده بورس نفت در خاورمیانه پس از خرید غیر رسمی بورس لندن توسط BP و دو بانک بزرگ بین المللی شکل گرفت، به گونه ای که به دنبال نارضایتی گروهی از افراد سرشناس بورس لندن و نیویورک کنسرسیومی به نام "ویمپول " ایجاد شد و ایده تشکیل بورس نفت را مطرح و به وزارت نفت ارایه کرد.
این طرح، به دنبال ایجاد بورس های کالایی بسیار قوت گرفت ، از آنجا که بخش اعظمی از درآمدهای کشور از طریق نفت تامین می شود، ایجاد بورس برای این کالای استراتژیک قدم اول برای اصلاح ساختار تجاری کشور محسوب می شود.
براساس آخرین اخبار ، هنوز در خاورمیانه به طور رسمی بورس برای داد و ستد نفت و دیگر محصولات انرژی به وجود نیامده بود که ایران درژوئن ( خردادماه ) سال 2001 خبر از تشکیل بورس نفت داد ، ودر همان زمان بود که طراحان بورس نفت با ارایه نامه ای به رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به نقش دلالان و تجاران بازار نفت اعلام کردند که وجود این عناصر تاثیر زیان آوری بر تولید کنندگان و مصرف کنندگان به ویژه برای کشوری مثل ایران که تولید کننده بزرگی است دارد.
علیرغم نکاتی که برای ضرورت تشکیل بورس نفت در ایران به طور خلاصه گفته شد اما از سال 2001 تاکنون هنوز شاهد تشکیل این بورس در کشور ایران نیستیم و آخرین اقدامات آنجام شده برای تاسیس این بورس ارایه اساسنامه آن به سازمان بورس و تشکیل شرکتی در کیش به این نام است ، این درحالی است که مقرر شده بود تا پایان دولت خاتمی این بورس در کشور شاهد دادو ستد و معاملات خود باشد.
در چهارماهه اول سال 2005 اگرچه پیشرفت کمی برای تشکیل این بورس باتمام مزایایی که برایش تعریف شده بود ، صورت گرفت اما به مدت یکسال به دلیل دولت و مدیریت جدید متوقف شد.
کریستور کوک ، مدیر سابق بورس بین المللی نفت خام و مشاور انرژی در لندن و از طراحان بورس نفت ایران در این باره معتقد است : اساسا پیشرفت این پروژه درایران در حد صفر بوده است به طوری که امروز شاهد هستیم که این پروژه به کناری نهاده شده و تمام چیزی که می بینیم یک جور اداره فروش جدید برای شرکت ملی نفت ایران است که درنتیجه هر نوع اعتباری را ازدست خواهد داد.
آخرین پیگیری های صورت گرفته درباره بورس نفت در وزارت نفت نشان می دهد که این وزارتخانه عملا بخش اعظمی از مسئولیت ها را درباره تشکیل این بورس به وزارت اقتصاد و دارایی تحویل کرده است زیرا از آغاز برای تشکیل این بورس میان این دونهاد اختلافاتی وجود داشت.
رئیس هیئت مدیره صندوق های بازنشستگی نفت در گفتگو با مهر درباره آخرین وضعیت بورس نفت که 80 درصد از سهام آن به صندوق بازنشستگی نفت تعلق دارد، گفت : ساختمان این بورس در کیش خریداری شده و اساسنامه و آیین نامه آن نیز در تیرماه به سازمان بورس ارایه شده است.
مهدی کرباسیان گفت: باوجود این که ساختمان بورس نفت خریداری شده اما دبیرکل آن هنوز توسط وزارت اقتصاد و دارایی مشخص نشده است.
صالح آبادی به عنوان رئیس سازمان بورس نیز دراین باره می گوید : علیرغم اینکه ساختار بورس تغییر یافته است اما بورس نفت می تواند با همان اساسنامه قبلی تشکیل شود.
وی افزود : به عبارتی دیگر بورس نفت درقالب شرکتی که در کیش به ثبت رسیده راه اندازی می شود ، تا اینکه به تدریج دولت نسبت به تطبیق این بورس با قانون جدید اوراق بهادار اقدام کند.
وی گفت : در جلسه ای که با حضور مدیران و طراحان این بورس نیز تشکیل شد قرار شد این بورس طی سه برنامه کوتاه ، میان و بلندمدت فعالیت کند و در آن در آغاز معاملات به صورت فیزیکال با محصولاتی مانند پتروشیمی ، فراورده های نفتی و انواع روغن ها صورت گیرد.
در عین حال، نکته قابل توجه این است که این پروژه بسیار عقب است و تمام کاری که تاکنون انجام شده ، همانند خرید ساختمان و بررسی ماهیت قانونی بدون پرداختن به جزئیات، یا ارایه اساسنامه ، چیزی نیست که ارزش نام بورس را داشته باشد و عواملی همانند اختلاف بر سر اداره این بورس ، یا عدم همکاری نهادهای ذی بط و حتی نفوذ عده ای که موافق تشکیل بورس نفت نیستند، بر تاسیس این بورس تاثیر گذاشته باشد.
نظر شما