به گزارش خبرنگار مهر، از میان 25 فیلمی که برای رقابت در بخش های مختلف مسابقه جشنواره فجر امسال انتخاب شده اند، فیلم های سینمایی "اخراجی ها"، "اتوبوس شب"، "پاداش سکوت"، "دست های خالی"، "روز سوم"، "سنگ کاغذ قیچی"، "مثل یک قصه" در ژانر دفاع مقدس قرار دارند. یکی از ویژگیهای آثار جنگی جشنواره امسال پرداختن به مسایل وابسته به جنگ تحمیلی است و کمتر اثری وجود دارد که به طور مستقیم مسئله فعالیت رزمندگان در جبهه های نبرد را به تصویر بکشد.
نمایی از فیلم سینمایی "اخراجی ها"
فیلم "اخراجی ها" به کارگردانی مسعود ده نمکی درباره مجید از اراذل محله های جنوب شهر است که عاشق دختر میرزا می شود. شرط ازدواج سر به راه شدن مجید است و او می خواهد در این راه به حیله ای متوسل شود. اکبر عبدی، ارژنگ امیر فضلی، امین حیایی، محمدرضا شریفی نیا، نیوشا ضیغمی و کامبیز دیرباز بازیگران فیلم هستند.
ده نمکی پس از اینکه با ساخت مستند "فقر و فحشا" فیلمسازی را به عبارتی مشق می کند و این فیلم با مشکل عدم موافقت مدیران فرهنگی برای انتشار و اکران عمومی اثر مواجه شد، این کارگردان فیلم مستند بلند دیگری با عنوان "کدام پیروزی کدام استقلال" را در سال 84 ساخت که البته تاکنون فرصت اکران را به دست نیاورده است. پس از آن ده نمکی ساخت "اخراجی ها" را در سال 85 با حمایت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی آغاز کرد که از زمان تولید با توجه به قصه خاص و بازیگرانی که انتخاب کرده بود، اخبار متفاوتی درباره این فیلم انتشار یافت.
"اخراجی ها" قرار است نخستین اکران عمومی خود را در جشنواره فیلم فجر انجام دهد و به نظر می رسد با توجه به حمایت و مشارکت وزارت ارشاد از این اثر و ناکامی ده نمکی در به نمایش درنیامدن دو اثر قبلی اش، این فیلم امکان اکران را به دست بیاورد. البته ده نمکی از سابقه تولید فیلم های داستانی برخوردار نیست و اینکه تا چه اندازه قواعد فیلمسازی را در کنار ارتباط مخاطب قرار داده است، باید پس از تماشای اثر به قضاوت نشست. البته انتخاب بازیگران شناخته شده با توانایی های ارایه طنز و فانتزی نگاه این کارگردان به گیشه را نشان می دهد.
"اتوبوس شب" اثر کیومرث پوراحمد دیگر فیلم دفاع مقدسی جشنواره امسال است. داستان این فیلم درباره تعدادی از نیروهای ایرانی است که اسیر عراقی گرفته اند و می خواهند آنها را با اتوبوس به سمت نیروهای خودی ببرند. محمدرضا فروتن و خسرو شکیبایی بازیگران اصلی اثر هستند.
پوراحمد از معدود کارگردانهای ایرانی است که ساخت فیلم در ژانرهای مختلف سینمایی را تجربه کرده است. هر چند بسیاری از مخاطبان، وی را به خاطر ساخت مجموعه تلویزیونی "قصه های مجید" می شناسند، ولی این کارگردان در عرصه کمدی، اجتماعی، ملودرام فیلم ساخته و اکنون در ژانر دفاع مقدس صاحب تجربه شده است. آخرین فیلم های این کارگردان "گل یخ" و "نوک برج" است که در هر دو اثر با فاصله چند ماه در سال 84 اکران شدند.
پوراحمد هر چند آثارش همواره در گروه سینمای بدنه جای می گیرد، اما با شیوه خاصی از ارایه فانتزی و بیان ساده واقعیت ها ارایه می شود که همین مسئله آثار او را از نوعی صمیمیت برخوردار می سازد. اگر این فیلم به سبک کارگردان نزدیک باشد، باید انتظار اثری اجتماعی با مفاهیم دفاع مقدس را داشت. چون معمولا" این کارگردان نوعی بیان غیر مستقیم را برای ارایه آثار خود انتخاب می کند.
فیلم "پاداش سکوت" ساخته مازیار میری درباره زندگی و نحوه شهادت رزمندگانی است که نام آنها روی کوچه و خیابان های مختلف شهر قرار دارد. نام یکی از این شهیدان یحیی است که جان، آبرو و آینده زندگی اش را می گذارد تا یازده نفر از افراد گردانش زنده بمانند. پرویز پرستویی، آتیلا پسیانی، پریوش نظریه، رضا کیانیان، جعفر والی، مهتاب کرامتی، سیما تیرانداز و فرهاد اصلانی بازیگران فیلم هستند.
زمانی که میری پس از ساخت چند فیلم کوتاه به فعالیت در زمینه تولید آثار بلند سینمای رو آورد و در سال 79 فیلم "قطعه ناتمام" را ارایه کرد، کمتر کسی می توانست حدس بزند که وی در مدت زمان کوتاهی به سبک و سیاق خاصی در زمینه فیلمسازی دست پیدا کند. فیلم نخست او، تصویری از فعالیت برای پیدا کردن نواهای گمشده موسیقی خراسانی است که از نظر هنری و مخاطب عام چندان مورد توجه قرار نگرفت.
اما ارایه فیلم "به آهستگی" به عنوان دومین تجربه تولید، گرایش این کارگردان به ارایه مسایل و موضوع های اجتماعی با نگاهی عمیق و موشکافانه را نشان داد. البته میری همواره سعی می کند آثار خود را با برخی مولفه های تجاری پیوند بزند تا اثرش مورد توجه مخاطب نیز قرار بگیرد، اما بیان ساده واقعیت ها تماشای آثار او را برای مخاطب دلنشین می کند. هر چند فیلم قبلی او به خاطر پایین بودن ریتم با مشکل برقراری ارتباط گسترده با مخاطبان مواجه شد.
"دست های خالی" کار جدید ابوالقاسم طالبی است. داستان فیلم درباره زندگی زن شهیدی است که می خواهد زندگی جدیدی آغاز کند، اما دخترش در برابر این تصمیم می ایستد. خسرو شکیبایی، مریلا زارعی، فاطمه گودرزی و زهرا داودنژاد تعدادی از بازیگران اصلی فیلم هستند.
طالبی جزو کارگردان هایی است که آثارش همواره با مسایل سیاسی و روز اجتماعی پیوند داشته است. "ویرانگر" نخستین ساخته وی به مسایل ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی توسط صهیونیست ها اشاره دارد. "آقای رئیس جمهور" در دوره ای ساخته می شود که بحث جناح های مختلف سیاسی به شکل جدی در کشور مطرح است و فعالیت مطبوعات در جامعه گسترش خاصی پیدا می کند. "نغمه" به مسئله فراموشی جانبازان در جامعه اشاره می کند و اینکه توجه به مادی گرایی و سیاست زدگی جای آن را گرفته است. "عروس افغان" زمانی ساخته می شود که شرایط کشور افغانستان بیش از پیش دچار تغییر و تلاطم است و "جنگ کودکانه" به مسئله حمله امریکا به عراق اشاره دارد.
البته طالبی همواره در کنار طرح مسایل سیاسی سعی کرده است تا اثرش پیوندی با اجتماع داشته باشد و با استفاده از بازیگران شناخته شده در راه برقراری و ارتباط فیلم های خود با مخاطب عام تلاش می کند. هر چند در این زمینه کمتر موفقیت به دست آورده است. البته فیلم "نغمه" با آنکه اثری در ژانر دفاع مقدس محسوب می شود، به مدد بازی بسیار خوب حسین یاری در به دست آوردن گیشه هم موفق بود و به نظر می رسد این کارگردان در ژانر دفاع مقدس موفقتر است. اما دو اثر آخر وی، بیشتر مناسب مدیوم تلویزیون بود تا آنکه اثری سینمایی با کارکردهای اجتماعی گسترده محسوب شود.
محمدحسین لطیفی امسال با فیلم "روز سوم" در جشنواره حضور دارد که داستان آن روایت آخرین روزهای مقاومت در بخش غربی خرمشهر در سال 59 است. داستان درباره سمیره و رضا، خواهر و برادری است که همراه سایر نیروهای مردمی خرمشهر از شهر دفاع می کنند. جنگ و گریز شرایطی را به وجود می آورد که سمیره در حلقه محاصره دشمن می ماند و رضا و همرزمانش برای نجات سمیره از دست دشمن تلاش می کنند. حامد بهداد، پوریا پورسرخ، باران کوثری، برزو ارجمند، شهرام قائدی و مهدی صباحی بازیگران فیلم هستند.
لطیفی از آن دست کارگردان هایی است که به فعالیت در یک ژانر خاص اعتقادی ندارد و خود را هیچ وقت به شیوه داستانی خاصی محدود نمی کند. او از ساخت فیلمی حادثه ای با عنوان "سرعت" کارش در سینما را آغاز کرد. دو فیلم بعدی او در ژانر اجتماعی و کمدی قرار داشت و آخرین ساخته اش اثری در ژانر وحشت محسوب می شود. البته لطیفی فعالیت در تلویزیون را به شکلی جدی تجربه کرده است و امسال با سریال "صاحبدلان" در ماه مبارک رمضان خود را بیشتر به مخاطبانش شناساند. آخرین فیلم او درعرصه دفاع مقدس است و بدون تردید با ساخته های قبلی او بسیار تفاوت دارد.
فیلم "سنگ کاغذ قیچی" به کارگردانی سعید سهیلی از دیگر آثار ژانر دفاع مقدس جشنواره است که مضمونی اجتماعی دارد و قصه تعدادی از رزمندگان در شرایط حاضر را بیان می کند. امین حیایی، شهرام حقیقت دوست، حدیث فولادوند، نیلوفر خوش خلق و جمشید هاشم پور در این فیلم بازی می کنند.
سهیلی نوعی تقسیم بندی از نظر مضمونی در آثارش دیده می شود. وی ابتدا با ساخت فیلم "مردی شبیه باران" آغاز می کند که در ژانر جنگی است. فیلم دوم او نیز در همین گونه قرار دارد. اما پس از آن سه فیلم با مضمون اجتماعی می سازد. این کارگردان در دوره سوم فیلمسازی اش، سال گذشته با ساخت "تارا و تب توت فرنگی" دوباره به سینمای دفاع مقدس باز می گردد. این فیلم با آنکه تعداد زیادی بازیگر شناخته شده سینمای ایران را به کار می گیرد، اما در عمل از کیفیت چندانی برخوردار نیست و حتی در جذب گیشه هم موفق نمی شود.
"مثل یک قصه" اثر خسرو سینایی، داستانی از جنگ تحمیلی را روایت می کند. در آن از بازیگران حرفه ای و ناشناس بومی استفاده شده و سلیمه رنگزن تنها بازیگر حرفه ای فیلم محسوب می شود. داستان فیلم زندگی یک سرباز عرب را بیان می کند که هنگام هجوم عراقی ها به کشورمان در جنوب کشور مشغول خدمت است.
نام سینایی از ابتدای فعالیتش در عرصه فیلمسازی با مستند پیوند خورده است. وی از زمانی که به عنوان کارمند تلویزیون به فعالیت می پردازد، در ساخت آثار مستند توانایی خاصی از خود نشان می دهد. این شرایط برای وی سبکی خاص به همراه می آورد که حتی در فیلمهای داستانی نیز از آن استفاده می کند. این کارگردان از سال 58 تاکنون 10 فیلم ساخته است که برخی از آنها مستند و تعدادی دیگر مستند - داستانی بوده اند و "عروس آتش" که در سال 78 ساخته شده است، تنها اثر کاملا" دراماتیک وی محسوب می شود. هر چند این فیلم نیز بر اساس تحقیقات و مستندات ارایه شده است و همچنان پایبندی فیلمساز به واقعیت ها را نشان می دهد.
سینایی سال پیش با فیلم "گفتگو با سایه" در جشنواره فجر حضور داشت که روایتی از زندگی و مرگ صادق هدایت است. در این اثر وی ساختار تازه ایی برای بیان واقعیت های زندگی یک نویسنده را ارایه می کند که همین نوجویی و تفاوت های اساسی آن با سینمای قصه گو، اکران عمومی فیلم را تاکنون به تعویق انداخته است. فیلم "مثل یک قصه" نخستین تجربه این فیلمساز در ژانر دفاع مقدس محسوب می شود و بدون شک اگر وی همچنان به سبک خاص روایتی خود و ارایه واقعیت های مستند وفادار بماند، می توان خلق اثر قابل تاملی در عرصه دفاع مقدس را انتظار داشت.
نظر شما