ساماندهی مداحان؛ حرکتی ارزشمند

نقش مذهب و مراسم عزاداری در بسط و توسعه موسیقی اصیل و ارزشمند ایران بر کسی پوشیده نیست؛به اذعان تمامی استادان و پژوهشگران موسیقی ، اگر این گونه مراسم نمی بود ،موسیقی ایرانی هیچگاه بدین پایه و مایه نمی رسید و از عمق و ژرفای کنونی اش برخوردار نمی شد.

زنده یاد حسن مشحون (نویسنده ،مورخ و پژوهشگر موسیقی)می نویسد :"...مجالس روضه و دعوت کردن از روضه خوان های خوش صدا و وعاظ درجه اول باعث رونق مجالس و جمعیت فراوان بود وهمین امر موجب تشویق کسانی شد که دارای صوت خوش بودند به ورود در طبقه روضه خوان و شبیه خوان و مداح و خوانندگان اشعار مذهبی و به همین مناسبت خوانندگان و موسیقی دان های خواننده درجه اول عصر قاجاریه ،به ویژه از عهده ناصری به بعد بیشتر از میان طبقه روضه خوان ها و شبیه خوان ها برخاسته اند..."

مشحون دقیقا به نکته بسیار مهمی اشاره کرده است وما امروزه شاهد هستیم که این تاثیر گذاری مذهب در موسیقی ایرانی در سبک و شیوه خوانندگان و حتی ردیف های آوازی و نام گوشه های آن مشخص و معین است و به همین دلیل هم هست که برخی ها تعزیه ، نوحه ، مداحی و... را از دلایل اصلی حفظ و صیانت موسیقی ایرانی می دانند.

و اما این صوت خوش و اشراف بر دقایق آوازی و موسیقی متقابلا تاثیرات شگرفی بر روی مستعمین و حاضران در مجالس و مراسم عزاداری داشته و در تعمیق معنوی و روحانی اینگونه مراسم بسیار موثر بوده است و از آنجا که طبع و خواست انسان گرایش به زیبایی و تعادل است نقل می کنند که منبر و مجلس برخی از وعاظ و مداحان که از صوتی خوش برخوردار بوده اند به قدری شیرین و جذاب بوده که همین که او از منبر پایین می آمده تا به مجلس دیگری برود حضار نیز در قفای او به مجلس دیگر می رفتند تا دوباره از صوت و موسیقی خوش کلام او بهره مند شوند؛ حال می توان به عمق و تاثیر موسیقی و صوت خوش در القا و بیان مفاهیم اسلامی و بویژه تشریح وقایع تاریخ شیعه همچون عاشورا ، بیست و یکم ماه رمضان و... بیش از پیش پی برد.

این تاثیر متقابل و خجسته موسیقی و مذهب در قرون متمادی استمرار داشته است و حاصل آن تا به جایی بوده که در نهایت به تعالی و تکامل هنر موسیقی و بالا بردن کیفیت نحوه ارائه موضوع و مضمون روایت ها و احادیث اسلامی منجر شده است اما  به نظر می رسد در دهه های اخیرمتاسفانه این مهم دچار تحریف شده وبه راه ناصوابی افتاده است.

گروه موسیقی خبرگزاری مهر در دوره های گذشته به این موضوع به تفصیل پرداخته و با اصحاب فکر و اندیشه نیزدر خصوص راه های اصلاح این رویه وروش های مقابله با این تحریف به بحث و مباحثه نشسته است ، هر چند در این مدت کوتاه اتفاق برجسته ای که حاکی از اصلاح تام و تمام این نقیصه باشد رخ نداده است اما نشانه هایی از بهبود اوضاع به مشام می رسد که باید آن را به فال نیک گرفت.

 در هیمن زمینه ،اخیراعضو کمیسیون فرهنگی مجلس طی مصاحیه ای گفته است که "نباید هر شخص که ابیاتی را از حفظ کرده در هیات‌ها به نوحه‌خوانی بپردازد و باید خطبا، علما و بزرگان ما به صورت جدی از مردم بخواهند و خودشان هم نظارت داشته و مداحان راهدایت کنند".

این نماینده محترم در ادامه ازبررسی طرح ساماندهی مداحان و صدور کارت ویژه مداحی در مجلس خبر داده است که می تواند به عنوان اولین قدم در جهت اصلاح مداحی و به قاعده شدن استفاده از موسیقی وآواز در مراسم عزاداری محسوب و پاس داشته شود.