خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل - مرتضی کریمی: روابط میان آمریکا و ترکیه بر سر آزادی «اندرو برانسون»، کشیش آمریکایی دچار تنش شده است. ترکیه برانسون را به اتهام دست داشتن در کودتای نافرجام ۱۵ جولای ۲۰۱۶ بازداشت کرده است.
اخیرا پس از آن که دونالد ترامپ با انتشار پیامی در حساب توئیتر خود از صدور مجوز افزایش دو برابری تعرفه گمرکی واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه خبر داد، ارزش واحد پولی این کشور در مقابل دلار با سقوط زیادی مواجه شد.
خبرنگار مهر در این باره گفتگویی را با «اِورن دِوریم زیلوت» کارشناس اقتصادی ترکیه انجام داده است که مشروح آن از نظر می‌گذرد:
*چرا فشار اقتصادی قدرت‌های خارجی موجب کاهش ارزش لیر در مقابل دلار شده است؟ دلیل اصلی این موضوع چیست؟
کسانی که در سال‌های اخیر مشاوران مدیران اقصادی ترکیه بوده‌اند، مرتکب برخی اشتباهات راهبردی شدند. حال قدرت‌های خارجی همین خطا را در مقابل ما استفاده می‌کنند.
ترکیه بین سالیان ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ با استفاده از بخش عمرانی اقتصادش را به شکل خوبی گسترش داد. اما دیر متوجه این موضوع شد که یک روز کمک‌های آمریکا به پایان خواهد رسید. دوری از تولید و واردات هر کالایی به دلیل ارزان بودن ارز خارجی مشکلات فعلی را به بار آورد.
ترکیه صاحب تعداد زیادی شرکت‌های کوچک و متوسط است که می‌تواند به جای واردات مواد اولیه با ارز ارزان، کار تولید را آغاز کرده و کشور را از این وضعیت نجات دهد. البته دولت متوجه این مشکلات اقتصادی شده و تدابیر لازم را در پیش گرفته است.
همه دنیا اکنون متوجه این موضوع هستند که آمریکا و برخی دولت‌های غربی در بازار مالی ترکیه برای بالا بردن نرخ ارز خارجی فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند. یعنی تنها نمی‌توان ساختار اقتصادی متکی به وارادات ترکیه را متهم کرد.
همچنین یکی از دلایل اصلی این فشارهای اقتصادی، مخالفت ترکیه با سیاست‌های آمریکا علیه ایران و سوریه است. ما این را می‌دانیم که تضعیف ایران و سوریه در واقع به معنای تضعیف ترکیه است، به همین دلیل با حملات اقتصادی آمریکا مقابله خواهیم کرد. این مسائل کنونی را پشت سر خواهیم گذاشت. ترکیه کشوری است که هزاران شرکت موفق در آن فعالیت می‌کنند و دارای ظرفیت‌های تولیدی است.
*به نظر شما آیا اهمیت منافع مشترک آنکارا و واشنگتن می‌تواند آمریکا را برای متوقف کردن جنگ اقتصادی علیه ترکیه، متقاعد کند؟
منفعت مشترکی میان ترکیه و آمریکا وجود ندارد. آمریکا چه می خواهد؟ تجزیه سوریه و ایران. پس از آن نیز تجزیه ترکیه در دستور کار آن‌ها قرار می‌گیرد. راهکار مقابله با جنگ اقتصادی علیه ترکیه و ایران، همکاری نزدیک این دو کشور است.
اگر این دو کشور که چندین هزار سال ریشه در تاریخ دارند، متحد شوند، هیچ قدرتی حریف آنان نمی‌شود. به نظرم ترکیه برای منافع بلند مدت باید به گسترش هر چه بیشتر روابط با ایران و روسیه فکر کند، نه با آمریکا. اگر هم شراکتی بین ترکیه و آمریکا بوده، آن دیگر سالیان پیش به پایان رسیده است. کشوری رو به روی ما قرار دارد که در سال ۲۰۰۲ برنامه اشغال ترکیه را در نواحی بیابانی «نوادا» برنامه‌ریزی می‌کرد.
*به نظر شما افزایش نرخ دلار در ترکیه تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و به عبارتی دیگر چه زمانی شاهد توقف سقوط ارزش لیر خواهیم بود؟
روز دوشنبه بانک مرکزی ترکیه با اتخاذ تدابیری از صعودی شدن قیمت ارز در ترکیه جلوگیری کرد. با تداوم این تدابیر روند صعودی نرخ ارز متوقف خواهد شد. اما اصلاح سریع ساختار متکی به وارادات در اقتصاد ترکیه دشوار است.
به همین دلیل ممکن است هر از گاهی برخی اخبار نه چندان خوشایند به گوش برسد. اما از اتفاقات اخیر خرسند هستم. با این جریانات همه مردم کشور نقاط ضعف اقتصاد ترکیه را مشاهده کردیم و حال نوبت آن است که برای یک اقتصاد قدرتمندتر تلاش کنیم.
*کشورهایی مثل ایران، ترکیه، چین و روسیه چگونه با تشکیل اتحادیه‌ای می‌توانند با جنگ تجاری دونالد ترامپ مقابله کنند؟
دلیل قدرت اتحادیه اروپا و آمریکا به دلیل متحد بودن آنان است. اولین فاکتور اصلی سر پا ماندن ایران و ترکیه در آینده، نخست اقتصاد و سپس انسجام سیاسی برآمده از روابط تاریخی خواهد بود.
امروز جهان از لحاظ اقتصادی و فناوری سریعا در حال تحول است. گام نخست برای درک این تحول و انجام اقدامات ضروری به وجود اشتراکات بیشتر در سیاست‌های اقتصادی دو کشور بستگی دارد. هر دو کشور باید شوراهای اقتصادی و سیاسی مشترک تشکیل داده و با برگزاری جلسات مسائل و مشکلات احتمالی را حل کند.
اگر منابع طبیعی و نیروی کاری تحصیل کرده، تجارب بین‌المللی و ظرفیت‌های فناوری شرکت‌های ایران و ترکیه در کنار هم قرار گیرد، سطح رفاه مردم هر دو کشور افزایش خواهد یافت. دراین مدل اقتصادی هر دو کشور می‌توانند یه یک دیگر کالا صادر کنند و نقاط ضعف یکدیگر را تکمیل نمایند.
ایران و ترکیه که چندین هزار سال است در این جغرافیا همسایه یکدیگر هستند باید برای تمرکز روی اشتراکات بیش از پیش تلاش کنند. زیرا هر چه زمان می‌گذرد، وقت تنگ‌تر می‌شود.
اگر ایران، ترکیه، روسیه و چنین با توجه جمعیت و ظرفیت تولیدشان با یکدیگر همکاری کنند، سطح رفاه مردم این کشور ها افزایش خواهد یافت.
نظر شما