همه رگه‌هایی از دیوانگی دارند!

به گزارش خبرگزاری مهر، مریم زادمهر، وکیل دادگستری که زنی معتقد به فمینیسم است و تنها پرونده های زنان را می پذیرد، با اثبات جنون جلیل موفق می شود طلاق همسرش را از او بگیرد و حضانت فرزند جلیل را به زنش واگذار کند، اما در ادامه داستان همین اثبات جنون جلیل برای مریم فاجعه می آفریند.

"پاپیتال" داستانی پرتنش دارد و از آغاز که جلیل، مریم را در پارکینگ می بیند و با زانو زدن در برابرش از او می خواهد زن و بچه اش را از او جدا نکند و در مقابل مریم در کسوت وکیل تلاشی برای درک او نمی کند، دوئلی بین این دو آغاز می شود که به جهت عمق کینه به جنون می کشد و ممکن است حتی تماشاگر را درگیر خود کند. اما فیلم آنقدر کشدار و کند از آب درآمده که در سکانس پایانی، آن همذات پنداری که فیلمساز مشتاق است تماشاگر با هر دو شخصیت پیدا کند، شکل نمی گیرد.

1- از آنجا که اردشیر شلیله، "پاپیتال" را اثری روانکاوانه می داند، شاید فکر می کرد فیلم باید کند پیش رود تا شخصیت ها درونیات خود را نشان دهند. اما نکته اینجاست که جلیل و مریم هر دو کاراکترهای عملگرا هستند و چنین شخصیت هایی با اعمال شان درونیات و نیات خود را بروز می دهند، بنابراین اگر از شاخ و برگ ها و صحنه های کشدار "پاپیتال" زده شود و کارگردان کمک کند، اتفاقات زودتر و پیاپی رخ دهند، به خواست خود در جلب تماشاچی کمک می کند.

2- دستمایه موضوعی در "پاپیتال" بسیار خوب است. مریم برای موفقیت در پرونده ای که در دست دارد و البته نجات جان موکل خود به هر قیمتی اثبات می کند جلیل جنون دارد. او برای اثبات این فرصت را دارد که به سرنوشت جلیل و عاقبتی که برای او می آفریند هم فکر کند، اما نگاه تک بعدی این امکان را از او سلب می کند. وقتی جلیل از زندان آزاد می شود و عاجز از پیدا کردن زن و بچه اش برای انتقام سراغ مریم می رود و درگیری های آنان منجر به کشته شدن فرزند مریم می شود، رگه هایی از جنونی که در جلیل دیده می شد در مریم نیز ظهور و بروز می یابد. گویی همه آدم ها بالقوه این رگه ها را در خود دارند و این حوادث و اتفاقات است که ممکن است یکی را دیوانه و دیگری را عاقل جلوه دهد!

نکته دیگری که در "پاپیتال" وجود دارد و چنین نکاتی گاه در کشورهای صاحب سینما بحث های داغی را هم شکل می دهد، نقش وکلاست. مریم در موقع لزوم ثابت می کند جلیل دیوانه است و وقتی این دیوانه فرزندش را می کشد، سعی دارد ثابت کند او از سر عقل و درایت این قتل را انجام داده و به جای حبس ابد در تیمارستان باید به چوبه دار آویخته شود. بحث های جامعه شناختی و کالبدشکافی موقعیت آدم ها و مشاغل حساس در جامعه، اینک با تلنگر رسانه سینما در دنیا جای ویژه ای برای خود باز کرده که در کشور ما هنوز جای آن خالی است.

3- بازی درخور تحسین مسعود رایگان در نقش یک بیمار پارانویایی، قدرتی تاثیرگذار به شخصیت جلیل داده است. مریم و جلیل هر یک راه خود را می روند، اما نکته اینجاست که تماشاچی برای هر دو شخصیت حق قائل است و هیچیک از این دو سیاه یا سفید قلمداد نمی شوند. اما اشتباه جایی رخ می دهد که این دو دشمن به درک متقابل می رسند و کارگردان سعی می کند با قرار دادن آنها بر سر چمدان اسباب بازی (کنایه از بچه های دو شخصیت) و یک فید اوت آبی رنگ میان آنها آرامش برقرار کند. زمینه ساز چنین تحول بزرگی میان دو دشمن بزرگ به حتم باید چیزی بزرگتر از افسوس جلیل برای مرگ فرزند مریم باشد و نیز جملات خانم وکیل مبنی بر اینکه حالا دیگر جلیل را کاملا می شناسند، گویی اینکه خود اوست. یکی دیگر از دلایل باورناپذیر بودن پایان فیلم همین به تفاهم رسیدن ناگهانی شخصیت هاست.

4- به نظر می رسد اگر شلیله "پاپیتال" را چنانکه باید کوتاهتر کند، این فیلم می تواند اکران مناسبی داشته باشد و به طبع برای فیلمساز زمینه ساخت فیلم دوم را فراهم آورد.

ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ ــ

حسین عبدالهاشم پور