دکتر صادق خرازی در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری مهر، دیدگاههای خود را در خصوص آخرین تحولات مسئله هسته ای ایران پس از صدور قطعنامه 1737 شورای امنیت سازمان ملل و مهمترین تحولات جامعه بین الملل به خصوص منطقه خاورمیانه و نوع روابط تهران- واشنگتن به عنوان دو بازیگر اصلی صحنه تحولات خاورمیانه تشریح کرد.
زوایای پنهان و آشکار پرونده هسته ای ایران
خرازی درباره برخی زوایای پنهان و آشکار پرونده هسته ای کشورمان، گفت : قبل از ژوئن 2003 موضوع هسته ای ایران یک مسئله و معضل بین المللی نبود اما در پی تحولاتی که در منطقه اتفاق افتاد از جمله حمله آمریکایی ها به عراق این پرونده در آگوست 2003 جنبه سیاسی -امنیتی به خود گرفت و در سپتامبر 2003 با صدور اولین قطعنامه از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی، به عنوان موضوعی تهدید آمیز تلقی شد.
|
همان زمان نیز برای تعلیق غنی سازی در میان پاره ای از مسولان نظام تردیدهائی وجود داشت اما سرانجام نظام از تصمیم تعلیق حمایت کرد |
سفیر سابق ایران در فرانسه در خصوص پذیرش تعلیق از سوی ایران در این نشست، گفت : همان زمان نیز برای تعلیق غنی سازی در میان پاره ای از مسولان نظام تردیدهائی وجود داشت اما سرانجام نظام از تصمیم تعلیق حمایت کرد.
وی در تشریح روند ادامه داد: یک ماه بعد در نوامبر متوجه شدیم اروپایی ها قصد دارند قطعنامه دیگری را در آژانس مطرح کنند و از عبارات و کلماتی چون Breach ( به معنای نقض ) و گزارش به شورای امنیت استفاده کنند؛ همکاران ما و مسئولان پرونده هسته ای با تلاش جدی جلوی این اقدام را در درج در قطعنامه را گرفتند و آمریکایی ها در نشست نوامبر آژانس خلع سلاح شدند.
به گفته خرازی از همان روز نخست آمریکاییها قصد داشتند به هر صورت ممکن از توافق ایران با اروپا در آژانس جلوگیری کنند.
سفیر سابق کشورمان در فرانسه با بیان اینکه از روز اول در مورد سطح و دامنه تعلیق میان ما و اروپا از سویی و میان ما و آژانس از دیگر سو اختلاف وجود داشت، به توافق ایران و آژانس بر سر دامنه تعلیق و شکل گیری مذاکرات بروکسل و در پی آن مذاکرات پاریس اشاره کرد و گفت: آنچه ادعا می شود ایران و اروپائی ها در خصوص آن در پاریس به تفاهم رسیدند چیزی بود که مجموعه نظام آن را تائید کرده بود.
نقش روسیه در حل موضوع
وی با بیان اینکه موضع روسیه و چین نیز در مورد غنی سازی اورانیوم در ایران با مواضع اروپا و آمریکا تفاوت نداشت، گفت : روسیه و چین با ما بازی می کردند و هنوز هم بازی می کنند.
|
موضع روسیه و چین نیز در مورد غنی سازی اورانیوم در ایران با مواضع اروپا و آمریکا تفاوت نداشت، روسیه و چین با ما بازی می کردند و هنوز هم بازی می کنند |
سفیر سابق کشورمان در فرانسه در ادامه تصریح کرد: تجربه نشان داده که نوعا روسها از ابتدای ماجرا به قولهای خود عمل نکرده اند و حتی در بسیاری موارد تهدیدات را برای ترساندن ایران برجسته می کردند. وی افزود: رفتار 3 کشور اروپایی با ما مشخص تر بود، روسها بازیهای سیاسی خودشان را داشتند همانطور که در طول تاریخ همواره مصداق هائی از این دست دیده ایم.
اروپایی ها دچار اشتباه استراتژیک شدند
وی همچنین گفت: اروپائی ها دچار یک اشتباه مهم و استراتژیک شدند و آن این که در برابر آمریکا یی ها نتوانستند مقاومت کنند، آنها نتوانستند لیاقت و ظرفیت جهانی خود را نشان دهند و بدون آنکه به عواقب آن بیندیشند زیاده خواهی کردند.
خرازی افزود: در مقابل هر قدم مثبتی که ایران بر می داشت اروپایی ها عقب تر می رفتند به طوری که می توان گفت زیاده خواهی اروپایی ها کار دستشان داد چون از این غافل بودند که موضوع هسته ای برای ایرانیان یک افتخار ملی است.
این عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان، تصریح کرد: آقای روحانی در ماه مه 2005 در ژنو و در جریان آخرین مذاکرات با سه وزیر خارجه اروپایی تهدید کرد که اگر در پکیج ارائه شده بحث غنی سازی و فرآوری اورانیوم نباشد آن را نخواهیم پذیرفت و البته از چند ماه قبل نیز از شواهد این گونه بر می آمد که با اروپایی ها به نتیجه نخواهیم رسید.
تحولات موثر موضوع هسته ای در ایران و اروپا
وی تاکید کرد: مهمترین تفاوت رفتار قبلی و فعلی در برخورد با موضوع هسته ای این است که در دوره قبل رفتارمان تحریک آمیز نبود و دشمن تراشی های بی مورد نمی شد.
سفیر سابق کشورمان در فرانسه با بیان اینکه انتخابات ریاست جمهوری در ایران مسائل را پیچیده کرد، افزود: همزمان با انتخابات ایران در تیم اروپایی نیز تغییراتی روی داد از جمله اینکه دومینیک دوویلپن از وزارت خارجه به نخست وزیری رفت و وزیر خارجه جدید قدرت ریسک وی را نداشت؛ دوویلپن درمسائل خاورمیانه دارای شناخت و علاقه خاصی بود. میشل بارنیه اما بر خلاف او بیشتر به مسائل اروپائی می اندیشید و جک استرا درگیر مسائل حزبی انگلستان و قربانی تند روی های آمریکا شد و با توافق بلر و کاخ سفید حذف شد.
|
روحانی در جریان آخرین مذاکرات با سه وزیر خارجه اروپایی تهدید کرد که اگر در پکیج ارائه شده بحث غنی سازی نباشد آن را نخواهیم پذیرفت هر چند که به نظر می رسید با اروپایی ها به نتیجه نخواهیم رسید |
این عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای با بیان اینکه موضوع هسته ای ایران همواره سه بخش سیاسی، تکنیکی و حقوقی داشته است، گفت: در مذاکرات ایران و طرف غربی بخش حقوقی جایگاه خودش را داشت اما بخش سیاسی را دو طرفه می دانستیم و دو طرف از هم تضمین می خواستیم.
وی ادامه داد: اروپایی ها تضمین ها را طوری می خواستند که با استقلال ملت ایران در تناقض بود.
سفیر سابق ایران در فرانسه به دلایل بی اعتمادی ایران به طرف مقابل اشاره کرد و گفت: در این نباید تردید کرد که این کشورها با تکنولوژی در ایران سازگاری نداشته اند و این در حالی است که ایران همواره در طول تاریخ تولید کننده علم بوده است.
خرازی خاطرنشان کرد: پس از انقلاب در موضوع هسته ای آمریکائی ها درتعهد به همکاری و آلمانی ها در مورد ساخت نیروگاه در بوشهر و فرانسوی ها در تامین سوخت از کار خانه غنی سازی اورودیف همه تعهدات خود را زیر پا گذاشتند.
وی با اشاره به فشارهای بین المللی در مسیر هسته ای شدن، گفت: این ها همه هزینه استقلال است.
سیاست تنش زدایی و بازدارندگی
این عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای، با بیان اینکه سیاست خارجی ایران در دولت قبل بر مبنای "تنش زدایی" و دردولت جدید برمبنای "بازدارندگی" تعریف شده است، گفت: قطعنامه های شورای امنیت نشان داد که استراتژی بازدارندگی جواب خوبی برای ایرانیان ندارد. ورود در دکترین و مسابقه بازدارندگی هنگامی با موفقیت قرین خواهد بود که چشم انداز کم و بیش متوازنی از قدرت و ظرفیت های نظامی، سیاسی، اقتصادی و سایر عوامل قدرت در مقابل حریف قابل رویت باشد.
|
نباید قدم در راهی گذاشت و یا در شرایطی قرار گرفت که امکان انتخاب نداشته باشیم، گزینه ای که یک حق انتخاب بیشتر ندارد، گزینه نیست، تحمیل است |
چاره ای جز رفع تعلیق نداشتیم
سفیر سابق ایران در فرانسه در ارتباط با رفع تعلیق، گفت: گاهی وقت ها گلوله شلیک نشده از گلوله رها شده کارآیی بیشتری دارد؛ با توجه به جمیع ملاحظات و شرایط زمانی ظاهرا نظام گزینه ای جز اینکه غنی سازی را راه اندازی کند نداشت، ما راه اعتماد سازی را طی کرده بودیم و چون جواب شایسته ای نگرفته بودیم اجبارا باید این راه ( رفع تعلیق ها ) را می رفتیم ولی پیش کسوتان عالم دیپلماسی می گویند نباید قدم در راهی گذاشت و یا در شرایطی قرار گرفت که امکان انتخاب نداشته باشید، گزینه ای که یک حق انتخاب بیشتر ندارد، گزینه نیست، تحمیل است!
وی با بیان اینکه ما باید هر دو روش را در سیر موضوع هسته ای تجربه می کردیم، گفت : راهی که تیم سابق هسته ای طی کرد سراسر موفقیت نبود. شاید باید راه دیگری را که پیشنهاد شده بود هم طی می کردیم اما معتقدم در طی مسیر دوم ( آغاز به کار غنی سازی ) هم می توانستیم روشی در پیش بگیریم که به شورای امنیت نرویم.
خرازی اظهار نظرهای تحریک آمیز را به عنوان یکی از عوامل اصلی تند شدن مسیر بین المللی علیه موضوع هسته ای ایران برشمرد و در عین حال تاکید کرد: تلاشهای مثبتی نیز توسط تیم فعلی هسته ای برای جلو گیری از امنیتی شدن موضوع و عدم ورود به شورای امنیت انجام شد اما ناکام ماند.
قطعنامه 1737؛ فرصتها و تهدیدها
سفیر ایران در فرانسه در ارزیابی قطعنامه 1737 و فرصتها و تهدید های آن، این قطعنامه را در تعارض با منافع ملی ایران خواند و گفت: حتی اگر این روند در همین حد باقی بماند و به قطعنامه دیگری منتهی نشود این سند تهدیدات جدی علیه اقتصاد ومنافع حیاتی ایران دارد و در بند هایی عباراتی را دال بر بدعتهای آشکار بین المللی به کار برده که نتیجه فرهنگ جهان سلطه است.
|
اگر تدبیری اندیشیده نشود قطعنامه1737 می تواند وضعیت اقتصادی و امنیتی کشور را به مرحله حاد برساند |
خرازی هم چنین اظهار داشت: گستردگی میدان عمل قطعنامه و امتیاز در نظر گرفته شده برای کمیته تحریم ، می تواند روز به روز بر مشکلات بیافزاید و اگر تدبیری اندیشیده نشود این قطعنامه می تواند وضعیت اقتصادی و امنیتی کشور را به مرحله حاد برساند.
وی در عین حال تاکید کرد: این مشکلات فشارهای جدی به کشور وارد خواهد کرد اما تهدیدی جدی برای ثبات جمهوری اسلامی نخواهد بود چون ایران قدرت مهم منطقه ای است و مشکل ثبات ندارد.
طرح جامع با محوریت کنسرسیوم بین المللی راهگشاست
این عضو سابق تیم مذاکراتی هسته ای در پاسخ به این سوال که آیا با وجود این قطعنامه می توان فضای جدیدی برای برون رفت تعریف کرد ؟ گفت : بله این امر شدنی است. ما در حال حاضر با 5 کشور شورای امنیت ، آلمان و آژآنس بین المللی انرژی اتمی روبرو هستیم و می توانیم در طرح جامعی با محوریت "کنسرسیوم بین المللی غنی سازی" و موضوعات عراق و افغانستان و لبنان و امنیت وانرژی به مذاکره بنشینیم و راه برون رفت بیابیم . البته فضا سازی لازم برای هر طرح سازنده ای شرط اولیه موفقیت آن است.
نقش آمریکا در مسایل ایران
سفیر سابق کشورمان در فرانسه در خصوص جایگاه و رفتار آمریکا به عنوان طرف اصلی متخاصم در موضوع هسته ای ایران توضیح داد: خاستگاه آمریکا در موضوع هسته ای ایران باید در ظرفیت دیگری جدا از سایر کشور ها تعریف شود.
وی افزود : آمریکایی ها در 28 سال گذشته همواره سیاست مهار وتحریم و تهدید ایران را دنبال کرده اند و در عین حال همواره در پی این بوده اند که با ایران به صورتی کنار بیایند که حد اکثر منافع را تحصیل و حد اقل امتیاز را بدهند.
خرازی با بیان اینکه طرح دموکراسی در خاورمیانه واشنگتن که در آستانه حمله به عراق مطرح شد، پیش از تولد مرده بود گفت : آمریکایی ها در تعارض ثبات و دموکراسی در خاور میانه گیر کرده اند چون امروز در هر کشوری از این منطقه که بخواهند انتخاباتی دموکراتیک برگزار کنند قطعا دولت های تحت حمایت آمریکا سقوط خواهند کرد.
لابی های صهیونیسم و عرب موانع اصلی تفاهم ایران و آمریکا
وی در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا تا کنون نتوانسته با ایران کنار بیاید؟ گفت : لابی صهیونیست در واشنگتن و لابی عرب در منطقه به طور جدا گانه و با اهداف متفاوت پرده ای بر واقعیتهای موجود می کشند.
این عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان یاد آور شد که لابی عربی در منطقه به طور جدی علیه ایران کار می کند و در پی تضعیف ایران از لحاظ سیاسی و تکنولوژیک است.
|
لغت مذاکره با آمریکا را بازاری کردیم و شروط مهم خود در خصوص مسائلی چون دارائی های توقیف شده ایران ، اتحاد با عراق در جنگ تحمیلی را کنار گذاشتیم و گفتیم حاضریم در خصوص عراق بدون هیچ پیش شرطی مذاکره کنیم و این اشتباه بود |
خرازی گفت : ما لغت مذاکره با آمریکا را بازاری کردیم و شروط مهم خود در خصوص مسائلی چون دارائی های توقیف شده ایران ، اتحاد با عراق در جنگ تحمیلی و لطماتی چون حمله به هواپیمای مسافر بری را کنار گذاشتیم و گفتیم حاضریم در خصوص عراق بدون هیچ پیش شرطی مذاکره کنیم و این اشتباه بود .
عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای در پاسخ به این سوال که آیا این اشتباه در جنگ افغانستان و مذاکره ایران و آمریکا برای هموار کردن راه فتح افغانستان رخ نداد؟ گفت: در مورد افغانستان در محو طالبان با آمریکا منافع مشترک داشتیم و بر این اساس در فتح کابل همکاری کردیم هر چند بهره های لازم را از این همکاری نبردیم.
سفیر سابق ایران در فرانسه ادامه داد: در حال حاضر نیز در بحث مبارزه با تروریسم با آمریکا منافع مشترک داریم اما تعریف مان از تروریسم متفاوت است، آمریکا برای مذاکره با ایران در خصوص تروریسم نباید با عینک تل آویو به مسائل نگاه کند.
وی قرار دادن موضوع عراق را در برابر مساله هسته ای ایران برای مذاکره با آمریکا را اشتباه خواند و گفت: ما همچنان که از سالها پیش گفته ایم حدود 10 خواسته از آمریکا داریم که قبل از هر گونه مذاکره باید بر آورده شود .
استراتژی جدید آمریکا برای عراق
خرازی در خصوص استراتژی جدید آمریکا در عراق نیز گفت : آرایش نیرو ها در عراق آرایش عقب نشینی است.
عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای در این خصوص به انتخاب نگروپونته به عنوان معاون وزیر امور خارجه آمریکا اشاره کرد و گفت: نگرو پونته و سفیر جدید آمریکا دارای تجربیات خوبی درعقب نشینی و بیرون کشیدن نیروها در از نقاط بحرانی هستند.
وی هدف از اعزام نیروی تازه نفس به عراق را نیز آخرین مرحله برای سپردن امنیت به دست پلیس عراق برشمرد و افزود: انتخاب یک آدمیرال نیروی دریایی به سرفرماندهی نیروهای آمریکائی در منطقه با این هدف انجام می شود که این فرمانده بتواند اوضاع را در سطح کلان منطقه ای به نحوی مدیریت کند که حضور بلند مدت و تقویت شده نیروی دریائی آمریکا در خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس را تامین کند. تجربه عراق نشان داد که استقرار نیروها در خاک آسیب پذیری را بالا میبرد وهزینه بالائی دارد .
سفیر سابق ایران در فرانسه با اشاره به اینکه زلمای خلیلزاد به عنوان نماینده آمریکا در عراق نگاهی سنی به این کشور داشت و به عراق به چشم افغانستان می نگریست گفت : با برداشتن وی و روی کار آوردن کروکر بسیاری از ناآرامی ها و ناهماهنگی های قومیتی در عراق برطرف خواهد شد چون کروکر به زبان عربی مسلط است، از نزدیک با ایران و لبنان آشناست و نگاهی عراقی به عراق دارد و نه قومیتی .
خرازی همچنین به سیاست موقعیت بخشی به دولت عراق از سوی آمریکا اشاره کرد و گفت: آمریکا وارد فاز انتخابات داخلی شده و ناچار است اوضاع را آرام کند و محصول کار خود را در این دوره به نمایش بگذارد.
اهداف آرایش نظامی آمریکا در منطقه
وی افزود: هیات حاکمه آمریکا برای پیروزی در انتخابات فرصت برای شروع درگیری و نا آرامی جدیدی ندارد و ارتش آمریکا نیاز به بازسازی هفت تا هشت ساله دارد.
عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای درباره هدف آمریکا از چینش جدید نظامی در خلیج فارس و رایزنی های مستمر با کشور های منطقه علیه ایران، اظهار داشت: آمریکا از این اقدامات سه هدف عمده دارد؛ این شرایط می تواند آمریکا را نسبت به ایران وارد فاز جدید کند، می تواند ایران را با تحریم های سخت به انزوای سیاسی بکشاند و می تواند علیه ایران جنگ روانی شدیدی راه بیاندازد.
وی گفت : آمریکا قصد دارد با این سه عنصر ایران را تضعیف کرده و پای میز مذاکره بنشاند.
عقلانیت جمعی، اولین لازمه عبور از بحران
خرازی در خصوص راه کار های پیش روی جمهوری اسلامی ایران برای مقاومت در برابر تلاشهای آمریکا گفت: معتقدم ما در مرحله اول باید برخوردار از یک "عقلانیت جمعی" باشیم و به هیچ عنوان موضوع امنیت ملی کشور را دستخوش مباحث حزبی نکنیم و همه از استراتژی کلی نظام حمایت کنیم و در مرحله بعد "وحدت ملی" را با افزایش آزادی های مدنی و مشارکت مردم در فعالیت های اجتماعی و نشاط بخشیدن به جامعه افزایش دهیم.
|
برای خنثی سازی تلاش های ضد ایرانی آمریکا باید از "عقلانیت جمعی" بهره برد و به هیچ عنوان موضوع امنیت ملی کشور را دستخوش مباحث حزبی نکرد |
وی با اشاره به اینکه عمده جریان تاثیر گذار در منطقه، جریان شیعه مورد حمایت ایران است، گفت : باید با شناخت اهمیت ژئوپلتیک ، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خود گام برداریم و بدانیم امروز تکنولوژی حساس هسته ای را به صورت بومی در اختیار داریم و این ها امتیازات بزرگ و با اهمیتی است.
وی تصریح کرد: هر گونه تحریم شرایط اقتصادی را در ایران سخت خواهد کرد اما با توجه به توانایی های کشور هرگز ایران را ناتوان نخواهد ساخت.
نظر شما