به گزارش خبرنگار مهر، در ابتدای این نشست دکتر اعوانی به معرفی این سه اثر برگزیده شده اشاره داشت.
در ادامه دکتر دینانی به مناسبت برگزیده شدن کتاب "درخشش ابن رشد در حکمت مشاء"در بیست و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی اظهار داشت: من معتقدم که ابن رشد فیلسوف مشایی است و تا پایان عمر همچنان پیرو ارسطو باقی ماند.
به گزارش خبرنگار مهر، در نشست معرفی و بررسی کتاب "درخشش ابن رشد در حکمت مشاء"، برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در فلسفه اسلامی، که عصر امروز در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، دکتر ابراهیمی دینانی به ایراد سخن پرداخت.
دکتر دینانی در آغاز سخن ضمن گلایه از اصحاب جراید و رسانه ها که به کتابهای فلسفی برگزیده چندان توجه نکردند در باب ابن رشد اظهار داشت: ابن رشد به نظر تمامی اندیشمندان جهان فلسفه اگر بزرگترین فیلسوف جهان اسلام نباشد قطعا یکی از بزرگان جهان فلسفه محسوب می شود. اگرچه غربیها او را یکی از بزرگترین فیلسوفان جهان می دانند.
وی در ادامه به تاثیر ابن رشد در جهان فلسفه اشاره کرد و گفت : تاثیر این فیلسوف در مغرب زمین بسیار است و او ماجراهایی در جریانهای فکری فلسفی در غرب ایجاد کرد که موج آن در دوران جدید هم پیداست. اما این فیلسوف در کشور ما بسیار بیگانه است.
دکتر دینانی در ادامه سخنان خود پرسید : با اینکه ایران تنها کشور مهد فلسفی در جهان اسلام بوده و هست چرا به این فیلسوف توجهی نشده و او را نادیده گرفته اند؟
برنده جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران افزود: من به هیچ عنوان معتقد نیستم که با مرگ ابن رشد پنجره عقل در جهان اسلام بسته شد. چرا که همیشه باب حکمت را مفتوح می دانم و مستشرقانی را که با ابن رشد فلسفه اسلامی را پایان یافته تلقی کرده اند یا مغرض بودند و یا بی اطلاع. البته برخی از آنها از روی غرض سخن گفتند. آنهایی هم که بی اطلاع بودند مطالعاتشان منحصر به کشورهای عربی بوده است.
دکتر دینانی تصریح کرد: ابن رشد یکی از برجسته ترین فیلسوفان مسلمان است. این فیلسوف سعی داشت فلسفه ارسطویی را با تفکر اسلامی سازگار کند و حال آنکه آراء فلسفی ابن رشد در اندیشه غربی تأثیر شگرفی داشته و اندیشه وی کمتر مورد توجه متفکران مسلمان واقع شده است.
دکتر دینانی در پایان سخنانش تاکید کرد: من معتقدم که ابن رشد فیلسوف مشایی است و تا پایان عمر همچنان پیرو ارسطو باقی ماند. این در حالی است که ابن سینا رو به سوی اشراق گذاشت و مکتب اشراقی را سر لوحه کار خود قرار داد.
دکتر عبدالکریم رشیدیان، استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی، سخنران بعدی بود. دکتر رشیدیان در آغاز سخن با اشاره به این نکته که مکتب پدیدارشناسی در اروپا از مکاتب جدید فلسفی غرب است و در اوایل قرن بیستم ظهور نمود گفت : ما در ایران در این باره طی یکی دو دهه اخیر هیچ مبلغی نداشتیم و نوشته های قابل اعتنایی نیز ظهور نکردند و نیازهای قشر دانشجوی ما نیز برآورده نشده اند.
استاد فلسفه دانشگاه شهید بهشتی افزود: فلسفۀ هوسرل حلقه ای گمشده در شناخت فلسفی ایرانیان است و لذا با نظر به این نکته هدف خود را از تألیف آن آشناسازی عمیق افراد با فلسفۀ هوسرل می دانم.
وی در ادامه اظهار داشت: وقتی که با این خلاء مواجه شدم سعی کردم با توجه به متون دست اول هوسرل این کتاب را تالیف کنم. همه می دانیم که هوسرل استاد هیدگر بود و در بسیاری از آرای هیدگر جای پای هوسرل کاملا هویداست. لذا سعی من این بود که کتابی را برای خواننده ایرانی تالیف کنم. به خاطر این بود که نام این کتاب را هوسرل در متن آثارش گذاشتم تا برای خواننده ایرانی با توجه به متن فلسفی هوسرل قابل فهم باشد. در تألیف کتاب بر آن بودم که خواننده با متن آثار هوسرل درگیر شود.
دکتر رشیدیان افزود: کتاب حاضر می توانست به گونه ای دیگر نگاشته شود اما متن فرهنگی وضعیت ما نیز برایم مهم بود. فلسفه هوسرل را می توان با دروازه های بسیار زیادی تشبیه کرد اما به زعم من می توان بسان یک توریست وارد این شهر شد و از فلسفه های موجود نیز بهره کافی برد.
برنده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در پایان سخنانش اظهار داشت: هوسرل را مقطعی اساسی در تاریخ فلسفه می دانم و در گزینش آثار او موضعی جانبدارانه نداشته ام و سعی کرده ام کاملاً موضعی بی طرفی داشته باشم.
آخرین سخنران دکترعلی افضلی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، بود. دکتر افضلی در آغاز سخنانش با اشاره به دکارت که از بزرگترین فیلسوفان تاریخ فلسفه غرب است گفت : بدرستی دکارت پدر فلسفه جدید لقب گرفته است. آراء و افکار وی تا به امروز تاثیر بسیار عمیق در فیلسوفان بعد از او به جا گذاشته اند و کتاب مختصر، اما بنیادین وی به نام "تاملات در فلسفه اولی" منشاء مباحثات فلسفی و کلامی گسترده ای در همان عصر و بعد از آن شد. دکارت تمام اعتراضات مطرح شده به این کتاب را در مجموعه ای بزرگ گردآوری کرد و به آنها پاسخ گفت و آن را "اعتراضات و پاسخها" نامید.
وی افزود: این کتاب نه تنها جامعترین و بزرگترین اثر فلسفی دکارت و بیانگر مهمترین آراء و اندیشه های اوست بلکه آینه روشنگر نظریات فلسفی و کلامی فیلسوفان و متکلمان عصر وی است. مترجم فارسی کوشیده است ضمن ترجمه ای دقیق از این اثر کلاسیک فلسفی و پر اهمیت قرن هفدهم، با شرح و توضیحات فراوان خود، مقصود مباحث کتاب را روشنتر و ابهامات و پیچیدگی های متن را بر طرف سازد.
دکتر افضلی گفت : کتاب "تاملات" دکارت یکی از مهمترین آثار فلسفی در طول تاریخ فلسفه غرب است. در طول تاریخ فلسفه کمتر فیلسوفی است که تحت تاثیر این کتاب قرار نگرفته باشد. برخی به دفاع از آرای کتاب بر آمده اند و برخی این اثر را نقد کرده اند.
دکتر افضلی اظهار داشت: دکارت برای اینکه تبعات منفی به اثرش را به حداقل برساند نسخه دستنویس این کتاب را را به مرسن داد تا میان متفکران عصر قرار گیرد تا بداند که چه اعتراضهایی به این کتاب می شود. در وهله اول این تاملات در اختیار کاتروس که متکلم هلندی بود قرار گرفت و او اعتراضهایی به کتاب وارد ساخت. سپس دکارت اصل کتاب را به همراه اعتراضات به عده ای دیگر داد و این کار به همین نحو ادامه پیدا کرد تا اینکه هفت دسته از اعتراضات جمع آوری شدند. این اعتراضات شامل جمعی از متکلمان و فیلسوفان، توماس هابز، آنتونی آرنو، پیل گاسندی، پیر بوردن بودند.
دکتر افضلی در ادامه سخنانش اظهار داشت: بی تردید هیچ یک از آثار دکارت به اندازه کتاب "اعتراضات و پاسخها" روشنی بخش نقاط تاریک و مبهم و یا بیانگر آراء نگفته او در کتاب "تاملات" نیستند. آنچه در تاملات به صورت کلی و مجمل آمده، در "اعتراضات و پاسخها" ب دقت و تفصیل توضیح داده شده اند.
دکتر افضلی کتاب "اعتراضات و پاسخها" را به نوعی دایرة المعارف فلسفی زمان دکارت توصیف کرد و گفت : این کتاب تنها بیانگر آرای دکارت نیست بلکه آینه ای از عصر دکارت است که چه آرای فلسفی و کلامی در جریان بوده اند.
نظر شما