شکایت تختی از راه آهن/رد برادر حسین بهزاد در تکمیل پروژه

به گزارش خبرنگار مهر، میدان راه آهن تهران برای آنهایی که با قطار زیاد سفر می کنند محل خداحافظی و سلام به شهر تهران است. خیلی از تهرانی ها از شهرهای مختلف به این جا می آیند و تازه راهی برای رفتن به گوشه های مختلف شهر می یابند تازگی ها احداث خط مترو موجب شده تا مسافران از قطار بین شهری وارد قطار شهری شوند و از آنجا به دورترین نقطه تهران بروند.

اما برای برخی دیگر میدان راه آهن یادآور اضطراب های جا ماندن از قطار است. وقتی چمدان به دست در حال دویدن به سمت قطاری هستند که هر لحظه امکان حرکتش وجود دارد و آنهایی که دیر رسیده اند در تب و تاب رسیدن به آن.

این میدان اما داستانها دارد. داستانی از دوره ای که ساختمان های درون ان تنها برای پروژه راه آهن ساخته شد.  در نزدیکی ساختمان قدیمی راه آهن فضای بازی وجود دارد که به تازگی سر و سامان پیدا کرده است. حالا می توان اجزای ساختمان بیرونی راه آهن را به خوبی دید.

زمانی که قرار شد تا پروژه راه آهن اینجا ایجاد شود، زمین های زیادی را به این امر اختصاص دادند و طبیعتا کلی اعتراض کننده به تصرف زمین ها وجود داشت حتی اکنون هم می توان از بین اسناد موجود شکایت مالکان را مشاهده کرد. یکی از این مالکان زمین ها مرحوم تختی بود که بعدها خودش هم کارمند راه آهن شد.

دولت پهلوی در دهه سی، ۱۷۰ هکتار زمین را به ساخت ایستگاه راه آهن اختصاص داد. زمینی بسیار بزرگ برای اجرای یک پروژه خاص. راه آهن شمال سال ۱۳۱۵ و راه آهن سراسری در سال ۱۳۱۷ با ۱۳۹۴ کیلومتر راه افتتاح شد.

در آن زمان فرد به نام  ولادیسلاو ولادیسلاوویچ گارادیتسکیی که معمار اکراینی بود برای پروژه راه آهن به کمک گرفته شد. از او به نام بهترین معمار اکراینی یاد می شود. اما تنها هنرش معماری نبود بلکه او طراح مد و یا شکارچی خیلی خوبی هم بوده است و هنوز هم به عنوان قهرمان ملی اکراین شناخته می شود. قبر او ا کنون در قبرستان دروازه دولاب است.

بخش وی آی پی از قسمت فضای داخلی راه آهن

او ساختمان راه آهن را طراحی نکرده اما به نام او در سایت ها ثبت شده است. با این وجود آنچه که بیشتر از همه در میدان راه آهن به چشم می آید ساختمان اصلی راه آهن است که در زمان پهلوی دارای دو در بوده یکی برای ورود عامه مردم و دیگری ورودی وی آی پی که رضاخان با خانواده اش از آن تردد می کردند. بعدها با رفت و آمدهای زیاد و افزایش جمعیت یک در برای ورود و در دیگری برای خروج مسافران تعبیه شد و وی آی پی هم که همان VIP ماند.

 ساختمان اصلی راه آهن محل مهمی برای تجمعات مردم بود در آن زمان می گفتند که سالن داخلی ایستگاه راه اهن یکی از بزرگترین فضاهای عمومی سرپوشیده ایران است.

اگر به میدان راه آهن فعلی نگاهی دقیق تر شود خواهید دید که زمانی قرار بود تا ساختمان هایی که در سمت چپ ساختمان اصلی راه آهن قرار دارد در سمت راست آن نیز ساخته شود اما احتمالا چون رضاخان دوست نداشته در کنار بخش وی آی پی ساختمان دیگری باشد آن را نساختند و از آن زمان این زمین خالی ماند و اکنون هم در اختیار شهرداری تهران است.

قبل از اینکه این ایستگاه تکمیل شود راه آهن خط شمال راه اندازی شده بود. پیمانکار  اصلی این سختمان سوئیسی ها بوده و آلمان ها پیمانکار دست دوم بوده اند. این ساختمان هم کار دست آنهاست.

ساختمان دیگری در بخشی از میدان وجود دارد که در سال ۱۳۱۸ ساخته شد اما ساخت آن به جنگ جهانی خورد و در نهایت در سال ۱۳۲۱ توسط ایرانی ها تکمیل شد. اینجا هم در واقع ساختمان اداری راه آهن بوده است. در ساخت ساختمان راه آهن بهزاد نیز که در استانبول معماری خوانده بوده کمک کرد.

روی یکی از این ساختمان های اداری هنوز می توان رد آرم راه آهن را مشاهده کرد آرم معروف راه آهن ایران  از دو بال ( گشوده در حال پرواز) و یک چرخ (ویژه خطوط ریلی) و یک لوزی (عمودی) تشکیل شده است. این آرم راه آهن در واقع اتصال محوری بال ها به چرخ و شیوه بازنمایی چرخ حرکتی سریع و امن را به مخاطب القا می کند و از معدود آرم هایی که طی سالیان متمادی تغییری نداشته و همچنان نیز استفاده می شود آرم شرکت راه آهن ایران را  فردریک تالبرگ که اصالتا سوئدی بود طراحی کرد او  سال ۱۳۰۱ به ایران مهاجرت کرد و چندی بعد که راه آهن سراسری آغاز به کار کرد و  به استخدام راه آهن درآمد و برابر مصوبه مجلس شورای ملی در سال ۱۳۱۴ تابعیت ایرانی گرفت.